Biden Yönetimi 3 Trilyon Dolarlık Yeni Harcama Paketi Hazırlıyor

Başkan Biden’ın danışmanları altyapı, eğitim, işgücü geliştirmesi ve iklim değişikliği gibi alanlarda harcanmak üzere 3 trilyon dolarlık yeni bir mali paket tasarısı üzerinde çalışıyor. Söz konusu yeni tasarının hedefleri arasında karbon emisyonunun azaltılması ve ekonomik eşitsizliğin giderilmesi var. Yeni tasarı kapsamlı bir altyapının yenilenmesi planı sunuyor. Bu plan dahilinde şirketlerden ve zengin vatandaşlardan alınan vergiler artacak. Biden’ın danışmanları yeni tasarının detaylarını Başkan Biden ve Kongre üyeleri ile paylaşmaya başladı. Tasarı ayrıca endüstri ve işçi örgütlerine de gönderilecek. 22 Mart tarihinde Biden’ın ulusal iklim danışmanı Gina McCarthy tasarı kapsamında sunulan altyapı planının iklim değişikliğine etkisini petrol ve doğalgaz endüstrisinin ileri gelenleri ile görüştü. Biden yönetimi yetkilileri henüz tasarının bütün detayları üzerinde karara varmış değil. Tasarıdaki detaylar ileride düzenlenecek toplantılarda belirtilen görüşlere ve Kongre üyelerinin tutumuna göre değişebilir. 

Biden yönetiminin 3 trilyon dolarlık geniş kapsamlı bir tasarı üzerinde çalışması yönetimin pandeminin ekonomik etkileri ile mücadelede agresif bir tavır sergilediğini gösteriyor. Biden yönetimi göreve geldikten sonra sunduğu ve Kongre’nin kabul ettiği 1.9 trilyon dolarlık mali yardım paketi kısa vadede Amerikan halkının ihtiyaçlarını gidermeye yönelik olsa da uzun vadeli ekonomik sorunların çözülmesi için yeterli değildi. Biden yönetiminin yenilenebilir enerjinin geliştirilmesi ve elektrikli araba üretimi başta olmak üzere birçok sektörde rekabetin sağlanması gibi uzun vadeli hedeflerin gerçekleştirilmesi amaçlanıyor. Yönetim daha önce kabul edilen 1.9 trilyon dolarlık mali paketin ülkenin uzun vadeli sorunlarını çözmeye katkısının az olduğunu savunuyor. 

Yeni harcama planının Kongre tarafından kabul edilip edilmeyeceği merak ediliyor. Biden’ın 3 trilyon dolarlık tasarısı hakkındaki sorulardan biri, tasarının tek bir kanun metni olarak Kongre’ye sunulup sunulmayacağına ilişkin. Biden’ın danışmanları bu kapsamlı tasarıyı parçalara ayırarak Kongre’ye sunmayı tavsiye ediyor. Bu durumda danışmanlar birden fazla paket halinde sunulacak tasarılardan birinin altyapı ile ilgili, diğerlerinin ise daha çok çalışanların haklarının genişletilmesine yönelik hazırlanabileceğini düşünüyor. Tasarının altyapıdan farklı diğer bölümleri ülkede iş piyasasının geliştirilmesini hedefleyecek. Örneğin bu hedef doğrultusunda kadının iş hayatına katılımını artıracak nitelikte programların ve uygulamaların geliştirilmesi amaçlanacak. 

Biden’ın 3 trilyon dolarlık mali pakete ilişkin gündeme gelen sorulardan biri finansmana ilişkin. Daha önce çıkarılan 1.9 trilyon dolarlık paket, Kongre bütçe usul kuralları çerçevesinde kabul edilmiş ve salt çoğunluk tasarının kabul edilmesi için yeterli olmuştu. Kongre’de Demokratların az farklı üstünlüğü tasarının kabul edilmesi için yeterli, fakat Demokrat Parti ilk olarak kendi içerisindeki anlaşmazlıkları gidermek zorunda. Demokrat Parti’de merkez politikalarını benimseyen isimler geniş çaplı tasarıların bütçe kanunu olarak çıkarılmasını istemiyor. Demokratların önemli bir kısmı bu tür tasarıların Cumhuriyetçi Parti desteği ile çıkmasından yana bir pozisyon almış durumda. Zira Cumhuriyetçi Parti desteği olmaksızın çıkarılan yasaların Demokratların ara seçimleri kaybetmesine yol açacağından endişesi ediliyor.

Beyaz Saray yetkililerine göre ülkenin kara yolları ve havaalanları gibi eskiyen altyapısını yenilemeye ilişkin tasarı Cumhuriyetçilerin ilgisini çekecek gibi görünüyor. Altyapıya ilişkin kapsamlı bir yasa çalışması fikrini Kongre’deki her iki parti de destekliyordu. Eski Başkan Trump da altyapı için büyük bir harcama paketinden bahsetmiş ama somut bir plan ortaya koyamamıştı. Tasarının Cumhuriyetçilerin desteğini alıp alamayacağı tasarının içeriğine bağlı. Tasarıdaki büyük şirketlerden alınan vergilerin artırılması gibi hususlar Cumhuriyetçileri rahatsız ediyor. Senato Azınlık Lideri Cumhuriyetçi Mitch McConnell, altyapı tasarısının vergilerin artırılması için bir kılıf olarak kullanılacağı uyarısında bulundu. Cumhuriyetçilerin vergilerin artırılması konusundaki tavrına bakıldığında Biden yönetimi danışmanlarının, şirketlerden alınan vergilerin artırılması konusunda geri adım atabileceği düşünülüyor. Diğer bir alternatif ise vergilerin artırılması meselesi nedeniyle sadece Demokratları ikna ederek tasarının Cumhuriyetçi Parti desteği olmadan çıkarılması. 

Biden’ın partisinin Kongre’de üstünlüğünün olması, partideki progresif kanadın baskısı, ekonomide ivedilikle hareket etme gerekliliği ve başkanın popülerliğinin yüksek olması, Biden yönetiminin neden yüksek bütçeli kanun tasarılarını geçirmek için çalıştığını açıklıyor. Fakat tasarının önerdiği bütçe rakamının yüksek olması tasarıdaki altyapının ve iş piyasasının geliştirilmesi gibi amaçlara ulaşılmasını garanti etmiyor. Bu nedenle tasarı için ayrılan bütçenin miktarından çok tasarının içeriğinin tartışılması gerekiyor. Biden’ın hem Covid-19’un ekonomik baskısını azaltmak hem de uzun vadeli yatırımlara dönük yüksek maliyetli ekonomik paketler geçirmesi, bütçe açığı ve mali disiplin gibi konularda eleştiri almasına yol açabilir. Cumhuriyetçilerin bu konuları 2022 ara seçimlerinde gündemde tutması beklenebilir.