Biden Yönetimi 2 Trilyon Dolarlık Altyapı Planını Açıkladı
Başkan Biden 2 trilyon dolar tutarındaki altyapı modernizasyon planının detaylarını kamuoyuna açıklayarak Kongre’ye sunduğu tasarının ana başlıklarını anlattı. Biden yönetiminin sunduğu planın Kongre tarafından kabul edilmesi durumunda ABD’de yollar, köprüler, toplu taşıma sistemleri, okullar ve diğer altyapıların yenilenilmesi için yüz milyarlarca dolar harcanmış olacak. Söz konusu plan dahilinde pandeminin Amerikan halkına olumsuz etkisinin giderilmesi amaçlanıyor.
Planın hayata geçirilmesi ile milyonlarca yeni iş sahasının oluşturulacağı düşünülüyor. Beyaz Saray sözcüsü Jen Psaki’nin yaptığı açıklamaya göre 2 trilyonluk plan, sadece altyapının geliştirilmesi için değil aynı zamanda ABD’ye yatırımın artırılması için de kullanılacak. Yatırımların artırılması ile ABD Çin’in yükselişi ile global ekonomi düzeyinde mücadele etmiş olacak. Dünya Ekonomik Forumu’na göre 2019 yılında ülkelerin altyapı sıralamasında ABD 13. sırada yer alıyor. Biden yönetimi ABD’nin altyapı açısından dünyadaki diğer gelişmiş ülkelere göre geride olduğunu vurgulayarak bu konuda gerekli adımların hemen atılmasını istiyor.
Biden yönetiminin sunmayı düşündüğü altyapı planı hükümet harcamalarını ciddi bir şekilde artırmak üzere kurulu. Söz konusu planla ilgili ortaya atılan ilk soru, yönetimin projeyi nasıl finanse edeceğine ilişkin. Biden yönetiminin planına göre şirket vergileri yükseltilecek. Biden yönetiminin vergileri yükseltme planına bakılacak olursa yönetimin bir önceki Trump yönetiminden 180 derece farklı bir yönde ilerlediği görülebilir. Trump yönetiminde şirket vergileri yüzde 35 ila 21 olacak şekilde azaltılmıştı.
Biden yönetimi ise bu vergileri yükseltecek ve çok uluslu şirketlerin düşük vergi ödemek için harcamalarını başka ülkelerde gösterme imkanını kısıtlayacak. Bu durum Biden yönetimi ile ABD’nin önde gelen iş adamlarının arasını bozacak nitelikte. ABD Ticaret Odası yaptığı açıklamada Biden yönetiminin altyapı planına genel olarak olumlu yaklaştığını, fakat planın finansmanının vergileri artırarak sağlanmasını tehlikeli gördüğünü belirtti. ABD Ticaret Odası altyapı planı dahilinde yapılan köprülerin ve yolların masraflarının bizzat bunları kullananlar tarafından uzun vadede ödenmesi gerektiğinin altını çizdi.
Vergilerin artırılması konusu, Cumhuriyetçi Parti’nin Biden planına karşı bir tutum sergilemesinin temel sebebi. Yönetim henüz altyapı planını açıklamadan önce bile Cumhuriyetçi Parti üyeleri şirket vergilerinin artırılması konusuna tepkiyle yaklaşıyordu. Nitekim 23 Mart tarihinde Hazine Bakanı Janet Yellen, Temsilciler Meclisi’nde ifade vermiş ve altyapıya ilişkin gelecek planlar olduğundan bahsetmişti. Temsilci Ann Wagner, Bakan Yellen’in şirket vergilerini artırma planına sert bir tepki vermişti. Wagner, şirket vergilerinin yükseltilmesinden Amerikan tüketicilerinin zarar göreceğini dile getirmişti. Cumhuriyetçi Parti liderliği, Biden yönetiminin planını açıklaması sonucunda yaptığı açıklamada yönetimin planını ağır bir şekilde eleştirdi. Temsilciler Meclisi’nin Kaynak Bulma Komisyonu Kıdemli Üyesi Kevin Brady, şirket vergileri yüzde 21’den 28’e çıkarıldığında ABD’nin gelişmiş ülkeler arasında en yüksek şirket vergi oranına sahip olacağına dikkat çekti.
Biden yönetiminin altyapı planı Cumhuriyetçi Parti muhalefetine takıldığı takdirde söz konusu plan, ancak parti çizgisinde yapılan oylamalar sonucunda geçebilecek. Demokratlar, Kongre’nin her iki kanadındaki üstünlüğünü kullanarak tasarıyı salt çoğunluk ile geçirebilir. 2022 yılında ara seçime gidecek olan Kongre’de Demokratların sayıca üstünlüğü devam etmeyebilir. Bu nedenle Biden yönetimi ve Demokrat Kongre üyeleri seçimden önce yasama hedefleri dahilinde altyapı planının kabul edilmesini istiyor. Demokratlar şu an sayıca üstün olsa da Demokrat Parti içerisindeki ideolojik ayrışmalar, partinin bir bütün halinde hareket etmesini zorlaştırıyor. Partinin merkez politikalarını benimseyenler ile progresif kanadında temel anlaşmazlıklar var ve bu anlaşmazlıklar Biden’ın yeni sunduğu altyapı planında tekrar ortaya çıkacak.
Demokrat Parti üyeleri genel olarak altyapı planını olumlu karşılıyor. Partinin progresifleri, altyapı planı dahilinde yapılan harcamaların miktarının daha fazla olabileceğini savunurken merkez politikaları benimseyen isimleri planlanan harcamanın düşürülmesinden yana. Progresif kanadın önde gelen isimlerinden biri olan Alexandria Ocasio-Cortez, altyapı için öngörülen yaklaşık 2 trilyon doların 10 yılda harcanacağını hatırlattı. Ocasio-Cortez, 11 Mart tarihinde yürürlüğe giren Covid-19 ile mücadele amaçlı mali yardım paketinin tutarının 1.9 trilyon olduğuna ve sadece bu yıl için harcanacağına dikkat çekerek altyapı planının tutarının düşük olduğunu vurguladı.
Vergilerin artırılması konusu haricinde Biden’ın yeni altyapı planına ilişkin farklı eleştiriler gündemde. Planın kapsamında çok çeşitli projelerin yer almasına bakılarak, altyapı teriminin genişletilerek yorumlandığı belirtiliyor. Tasarıda örneğin sendikalaşmaya teşvik edilmesi altyapının geliştirilmesi ya da Covid-19 pandemisi ile mücadele ile doğrudan ilişkili görülmüyor. Federal hükümetin müdahalesine tepki ile yaklaşan kesime göre ülkedeki altyapı meselelerine federal hükümet yerine eyaletlerin çözüm üretmesi ve bununla ilgili olarak vergi toplaması gerektiği ifade ediliyor.
Öte yandan Biden yönetiminin bu planında altyapıların hayata geçirilmesi için uzun bir zaman dilimi öngörülmüş durumda. Tasarının kabul edilmesi halinde Biden yönetimi kendisine ayrılan 2 trilyon dolarlık bütçeyi sekiz yılda harcamayı öngörüyor. Bu harcamanın yapılması için ise vergilerin 15 yıllık bir süre için artırılması düşünülüyor. Kısaca yönetim altyapı planlarının hayata geçirilmesi için borçlanacak ve bu borç bir sonraki yönetime yük olarak kalacak. Biden’dan sonra Beyaz Saray’a bir Cumhuriyetçi yönetim geldiğinde söz konusu vergileri indirmesi zorlaşacak.
Senato Çoğunluk Lideri Chuck Schumer ve Temsilciler Meclisi Sözcüsü Nancy Pelosi, Biden’ın altyapı planını bir kanun tasarısı halinde hazırlayarak Kongre’nin her iki kanadında sunacak. Pelosi, kendi çalışma grubuna tasarının hazırlanması için yaklaşık altı hafta vermiş durumda. Tasarının Temsilciler Meclisi’nde 4 Temmuz tarihine kadar sunulması öngörülüyor. Demokrat Parti, Cumhuriyetçi Parti’nin desteği olmaksızın bu tasarıyı geçirmek istiyorsa Temsilciler Meclisi’nde sadece üç fire verebilir. Kongre’nin alt kanadında üç Demokrat üyeden fazla bir muhalefet oluştuğunda tasarı Temsilciler Meclisi’nden geçemeyecek. Senato’da ise Demokrat Parti bir Demokrat senatörün bile oyunu kaybetmeyi göze alamayacak. Biden’ın altyapı planına ilişkin meseleler, önümüzdeki dönemde Washington’da hem partiler arası hem de partiler içi tartışmaların yoğunlaşacağını gösteriyor.
