Georgia’nın Yeni Seçim Kanunu Özel Firmaların Tepkisine Yol Açtı
Georgia Eyaleti Valisi Brian Kemp tarafından imzalanarak yürürlüğe giren ve seçmenlerin oy verme haklarını sınırladığı yolunda eleştiriler alan yeni seçim yasası, ABD’nin önde gelen şirketleri tarafından protesto ediliyor. Georgia’nın yeni seçim kanununun seçimlere olan güveni artırmak için çıkarıldığı ileri sürülmüş, fakat pratikte kanun seçmenin sandığa ulaşmasını engelliyordu. Georgia’daki yeni seçim kanunu posta yolu ile oy kullananlar için ek yükümlülükler getiriyor ve seçmenin oyunu seçim merkezleri dışında posta kutularına atmasını imkansız kılıyor. Yeni kanun ayrıca, sandıkta oy kullanmak için sırada bekleyenlere herhangi bir su ve gıda ikramında bulunmayı suç olarak kabul ediyor. İnsan hakları savunucuları Georgia’nın yeni kanununun halkın oy verme hakkını sınırladığını savunmaya devam ediyor. Kanunun iptal edilmesi istemiyle federal mahkemede birden fazla dava açıldı. Dava Georgia eyaletinde yaşayan siyahi kilise grupları, Latin kökenli vatandaşları, Afrika kökenli kadın grupları ve Müslüman toplumu adına insan haklarını savunan kuruluşlar ve avukatlar tarafından açıldı. Açılan davada, yeni çıkarılan kanunun Georgia eyaletinde yaşayan azınlık gruplarının oy vermesini zorlaştırdığı vurgulandı.
Georgia’da yeni kanuna karşı yürütülen yasal süreç dışında, ABD’deki büyük şirketler de harekete geçti. Twitter, Apple, Microsoft, Google, JPMorgan Chase ve Uber gibi ABD’nin önde gelen şirketleri söz konusu kanundan dolayı endişeli olduklarını dile getirdi. Georgia Eyaleti merkezli Delta Havayolları ve Coca-Cola başta olmak üzere birçok şirket, Georgia eyaletinin yeni seçim kanununu kınayan açıklamalar yaptı. Fakat yine de insan hakları savunucuları Delta Havayolları ve Coca-Cola’nın Georgia yönetimine söz konusu kanun nedeniyle uyguladığı baskının yetersiz olduğunu vurguluyor. Şirketlere ek olarak ABD’nin en üst düzey beyzbol ligi olan Major League Baseball (MLB), her sene oynanan All-Star maçını Georgia’nın Atlanta şehrinde oynamama kararı aldı. Beyzbol Ligi tarafından yapılan resmi açıklamada Georgia’da çıkarılan yeni seçim kanununun Beyzbol Ligi’nin değerlerini yansıtmadığını belirtti. Bu karar doğrultusunda oynanacak bu önemli maç Georgia’nın Atlanta şehrinden Colorado eyaletine alındı.
Özel şirketlerin ve Beyzbol Ligi’nin Georgia eyaletini boykot etmesine Washington’daki Cumhuriyetçilerden ve eski Başkan Donald Trump tarafından tepki geldi. Trump, 2 Nisan tarihinde yaptığı açıklamada Beyzbol Ligi’nin ve yeni seçim kanununa tepki gösteren şirketlerin boykot edilmesi çağrısında bulundu. Trump’ın tepkisinden sonra Senato Azınlık Lideri Cumhuriyetçi Mitch McConnell, bir açıklama yayınlayarak şirketlerin başlattığı boykotun dezenformasyon amacıyla yapılan ekonomik bir şantaj olduğunu ifade etti. McConnell büyük şirketlerin dezenformasyon yoluyla sol siyasetinin bir aracı olarak kullanıldığını iddia etti. Cumhuriyetçiler Beyzbol Ligi üzerinde baskı kurmak için bazı adımlar atmaya başladı. Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi Üyesi Jeff Duncan, Beyzbol Ligi’nin rekabet kurallarına tabi tutulmayacağını belirten kuralın kaldırılmasını öngören bir yasa tasarısı üzerinde çalıştığını duyurdu. Georgia Eyaleti Temsilciler Meclisi’nde yapılan bir oylama ile Delta Havayolları’na verilen 35 milyon dolar değerindeki vergi muafiyetini kaldırma kararı alındı. Eyalet Senatosu da bu kararı onayladığı takdirde, Delta Havayolları’na eyalet düzeyinde finansal açıdan bir yaptırım uygulanabilir. Cumhuriyetçi Parti stratejistleri hem federal hem de eyalet bazında Beyzbol Ligi ve şirketler üzerinde baskı kurulmasının partiye siyasi getirisi olduğunu düşünüyor.
Georgia’da kabul edilen yeni seçim kanunu özel sektör ve Washington siyasetini karşı karşıya getirdi. Geleneksel olarak Cumhuriyetçi Parti büyük şirketlerin yanında yer alırken Demokrat Parti bu şirketlerin karşısında durarak işçi haklarını savunan bir pozisyon alıyordu. Bill Clinton ve Barack Obama gibi Demokrat Başkanlar, Silikon Vadisi’nde ve Wall Street’te iyi ilişkiler kurma niyetinde olsa da bu başkanlar hiçbir zaman Cumhuriyetçi Parti’nin önerdiği gibi şirketlere vergi indirimi getirme girişiminde bulunmadı. Georgia’daki yeni seçim kanunu geleneksel dinamiklerin değiştiğini gösteriyor. Demokratlar ABD’nin önde gelen şirketleri ile aynı safta yer alırken Cumhuriyetçiler, bu şirketlere takındığı tutumdan dolayı karşı çıkıyor. Dinamiklerin değişmesinin temel sebebi Trump popülizminin etkisini devam ettirmesi ve müşterilerin boykot etme kapasitesine sahip olması. ABD’nin sol siyaseti, dev şirketlere olan baskısını artırmaya devam ediyor. Cumhuriyetçi Parti, uzun süredir ifade özgürlüğünü savunduğunu dile getirse de şirketlerin boykot çağrısını kabul etmiyor. Demokrat Parti ise genel olarak özel sektörün siyasete müdahalesinden yakınsa da şirketlerin Georgia’nın yeni seçim kanununa karşı sesini yükselmesini istiyor. Cumhuriyetçi Parti ise Demokratların özel şirketlerle ve Beyzbol Ligi ile aynı pozisyonu almasını eleştiriyor. Cumhuriyetçi Senatör Marco Rubio, Beyzbol Ligi Komisyonu’nun yetkili üyesine yönelik yazdığı bir mektupta, Beyzbol Ligi’nin seçim yapılmayan Küba ve Çin gibi ülkelerle olan ilişkisinin kesilmediğine dikkat çekerek, Beyzbol Ligi’nin bu tutumunun iki yüzlü olduğu mesajını gönderdi.
Özel sektör ve siyaset arasında yaşanan anlaşmazlığın bir benzeri daha önce de görülmüştü. San Francisco 49ers oyuncusu Colin Kaepernick, 2016 yılında maç başlamadan önce Amerikan milli marşı çalarken saygı duruşunda tek dizi üzerine çökerek Amerikan polisinin siyahilere uyguladığı şiddeti protesto etmiş ve ABD bayrağına bakmamıştı. İki yıl sonra Nike, Kaepernick’i bir reklam filminde oynatmış ve Nike’ın Kaepernick ile çalışma kararına karşı bir boykot başlatılması çağrısında bulunulmuştu. Başlatılan bu boykot kısa zamanda sosyal medyada geniş mecralara yayılmış ve birçok kişi Nike ürünlerinin yakıldığı görüntüleri paylaşmaya başlamıştı. Trump’ın da destek verdiği bu boykot çağrısı istenildiği sonuca ulaşamamış, hatta tam tersi etki yaratarak Nike’ın satışlarını yaklaşık yüzde 30 artırmıştı. Nike örneğine bakılarak Trump ve Cumhuriyetçi Parti tarafından başlatılan boykot çağrısının ABD’nin önde gelen şirketlerin karlarını etkileyemeyeceği düşünülüyor. Öte yandan özel sektör ve siyaset arasındaki kavga derinleşecek gibi gözüküyor. Georgia’da seçmenin sandığa gitmesini zorlaştıracak kanunlara benzer tasarılar diğer Cumhuriyetçi eyaletlerde de sunulmaya başlandı. Texas eyaleti benzer tartışmalara sahne olmaya başladı. Texas merkezli Dell ve American Havayolları, eyaletlerinde yeni seçim kanunu tasarılarına karşı çıkan açıklamalarda bulundu.
