Amerikan Askerleri Afganistan’dan Çekilmeye Başladı

Başkan Biden’ın “Amerika’nın en uzun savaşını” sonlandıracağını ve askeri güçlerini Afganistan’dan geri çekeceğini açıklamasının ardından Amerikan askerleri ve sivil personel Afganistan’dan ayrılmaya başlıyor. Karar gereğince 1 Mayıs itibarıyla ABD’nin Afganistan’dan askeri varlığını çekme süreci fiilen başlamış oluyor. Geri çekilmenin savaşın başlangıç nedeni olarak kabul edilen 9/11 saldırılarından dolayı sembolik öneme sahip 11 Eylül tarihine kadar tamamlanması bekleniyor. Başkan Biden göreve geldiğinde yaptığı açıklamalarda, ABD’nin Afganistan’da görev alan askeri birliklerinin geri çekileceğini açıklamış ancak selefi Donald Trump tarafından açıklanan 1 Mayıs tarihine kadar tamamen geri çekilmenin de zor olduğunu ifade etmişti. 

Biden Afganistan’dan asker çekme kararına gerekçe olarak ABD ve NATO liderliğindeki askeri misyonların Afganistan’da hedeflenen amaca ulaşmış olmasını gösterdi. Bu hedefler arasında en başta Usame Bin Ladin’in öldürülmesi, El-Kaide ağının dağıtılması ve Afganistan topraklarını kullanarak 11 Eylül benzeri saldırılar planlayabilecek terör unsurlarının yok edilmesi geliyordu. “20 yıl önce meydana gelen korkunç bir saldırı nedeniyle Afganistan’a girdik. Bu, 2021’de hala orada kalmamızı gerektirmez” ifadelerini kullanan Başkan Biden, ABD’nin artık diğer öncelikli meselelere odaklanması gerektiğini belirtmişti. Biden’a göre yabancı askeri güçlerle Afganistan’da barışın sürdürülmesi ve kalıcı bir yönetimin sağlanması mümkün görünmüyor Biden bu sorumluluğun sadece Afgan halkına ait olduğuna inanıyor.

Afganistan’daki ABD ve NATO güçlerinin komutanı General Austin Scott Miller Pazar günü yaptığı açıklamada, çekilme işlemi ile ilgili resmi başlangıç tarihinin 1 Mayıs olarak belirlenmiş olmasına rağmen, bu işlemlere yönelik “alınan önlemlerle sürecin başlatıldığını” bildirdi. General Miller geri çekilme sürecinin düzenli bir şekilde yürütüleceğini ve tüm askeri üsler ve bazı teçhizatın Afgan güvenlik güçlerine devredileceğini bildirdi. Resmi rakamlara göre Afganistan’da 3500 civarında Amerikan askeri bulunuyor. Bunun yanı sıra çeşitli görevler üstlenen 18 bine yakın sözleşmeli ABD personeli de hala Afganistan’da. NATO’ya bağlı diğer ülkelerin askeri mevcudiyeti ise 7500 civarında. Taliban’ın, yabancı askeri varlığın 1 Mayıs’a kadar tamamen çekilmesi ve aksi takdirde “her türlü karşı önlemi almaya hazır olduğunu” duyurması ile ilgili olarak da konuşan General Miller, Taliban güçlerinin herhangi bir Amerikan ya da NATO unsuruna saldırması halinde “kararlı bir yanıtla” karşılaşacağını ifade etti. Pentagon sözcüsü John Kirby de benzer bir açıklama yapmıştı.

ABD yönetimi ve Taliban arasında 2020 yılının şubat ayında imzalanan “Afganistan’a Barış Getirme” anlaşmasının ardından Taliban ve Afganistan hükümeti Washington’un arabuluculuğunda Katar’ın başkenti Doha’da kalıcı bir ateşkes sağlanması ve savaş sonrası Afgan toplumu için bir yol haritası belirlenmesi için müzakerelerde bulunmuş ancak önemli bir ilerleme sağlanamamıştı. Öte yandan, Afganistan’da, Amerikan ve NATO güçlerinin çekileceğine yönelik açıklamaların ardından yeniden saldırılar düzenlenmeye başlandı. Cumartesi günü gerçekleşen ve Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani’nin Taliban’ı sorumlu tuttuğu saldırıda en az 29 kişi öldü 100’e yakın kişi yaralandı. Ayrıca farklı bölgelerde yol kenarına yerleştirilen patlayıcı maddelerin infilak ettirilmesi sonucu da çok sayıda sivil ve güvenlik görevlisi hayatını kaybetti. Söz konusu saldırılardan bazılarının sorumluluğu Taliban tarafından üstlenildi.  Afganistan’da net bir politik çözüm sağlanamamış durumda. Siyasi uzmanlar, güç dengesinin bozulduğu Afganistan’da yeni bir iç savaşın patlak vermesinden endişe duyuyor. Barış görüşmeleri için 24 Nisanda İstanbul’da yapılması planlanan Afganistan Barış Konferansı, Amerikan askerlerinin zamanında çekilmediği gerekçesiyle Taliban tarafından boykot edildiği için iptal edilmişti. İstanbul Konferansının ilgili taraflarla yapılan kapsamlı istişarelerin ardından ileri bir tarihe ertelendiği bildirildi. Tüm taraflara Afgan halkının, bölgenin ve uluslararası toplumun arzuladığı barışı sağlayacak kapsayıcı ve müzakere edilmiş bir uzlaşıya bağlılığını teyit etmeleri çağrısı yapıldı.