Texas’da Demokratlar ve Vali Arasında Seçim Yasası Gerginliği

Texas Eyaleti Kongresi’nde Cumhuriyetçiler tarafından sunulan ve oy vermeyi zorlaştırdığı yönünde eleştiri alan yeni seçim yasası, Demokratların Kongre’yi terk etmesi üzerine çoğunluk sağlanamadığı için yasalaşamadı. Tasarıya karşı çıkan Demokratlar, tasarı oylanacağı sırada Kongre’den ayrılma kararı aldı. Demokratların ayrılması üzerine oylamalara başlanılması için gerekli olan üçte iki çoğunluğa ulaşılamamış oldu. Bu duruma sert bir şekilde tepki veren Vali Greg Abbott, Twitter’dan yaptığı açıklamada eyaletin yasama kurumlarında görevini yapmayanların maaşını keseceğini söyledi. 

Eski Başkan Donald Trump’a benzer bir şekilde tepki veren Vali Abbott, bu açıklaması ile Trump’ın desteğini aldı. Trump, yayınladığı açıklamada Vali Abbott’u ‘savaşçı’ olarak nitelendirirken, 2022 valilik seçimlerinde kendisini desteklediğini duyurdu. Vali Abbott’un yasama kurumu çalışanlarının bütçesini kesme tehdidinin kısa vadede etkili olmayacağı belirtiliyor. Zira Texas Eyaleti’nin mevcut bütçe dönemi Eylül ayının sonuna kadar devam ettiği için söz konusu kısıtlamalar ancak yeni dönemde etkisini gösterecek. Ayrıca bu durumdan yalnızca Kongre’deki Demokrat üyeler değil, Cumhuriyetçiler ve eyalet Kongresi’nde çalışan memurlar da etkilenecek. Demokratlar, eyaletin yasama kurumunun bütçesinin kısılmasını anayasaya aykırı buluyor. Yasama kurumunun bütçesine yürütme organı tarafından müdahale edilmesinin kuvvetler ayrılığı ilkesine aykırı olduğu düşünülüyor.  

Demokratların tasarının kabul edilmesini engellemesi üzerine Vali Abbott, yasanın kabul edilmesi için özel bir oturum düzenlenmesi çağrısında bulundu. Abbott’un özel oturum düzenlenmesi çağrısı 2013 yılında Texas’da kabul edilen kürtaj yasasını hatırlatıyor. Söz konusu tasarının da benzer şekilde Kongre tatile çıkmadan belirli bir saate kadar kabul edilmesi gerekiyordu. Texas Eyaleti Senatörü Demokrat Wendy Davis, vakti doldurmak için 13 saat boyunca oturmadan, yemeden ve içmeden konuşmuştu. Bu şekilde kürtajı yasaklayan tasarı üzerinde tartışmalar kapanarak tasarının oylanması engellemiş oldu. Buna rağmen o dönemin valisi Rick Perry, birkaç hafta sonra Kongre’yi özel bir oturum için topladı ve bu özel oturumda yasa kabul edildi. Gözlemciler, kutuplaşmış Amerikan siyasetinde bu tip usule ilişkin taktiklere daha sık başvurulacağı öngörülüyor. 

Sunulan yeni seçim yasası, sandığa giderek kullanılan oylardan farklı yöntemlerle kullanılan oylar hakkında sınırlamalar getiriyor. 2020 yılı başkanlık seçimlerinden sonra Cumhuriyetçiler tarafından yönetilen eyaletlerde yeni seçim yasaları sunulmaya başlanarak seçmenin sandığa gitmesinin zorlaştırılması hedefleniyordu. Cumhuriyetçiler bu kanunların seçimlerde güvenliğin sağlanması için kabul edileceğini savunsa da bu kanunların pratikte seçime katılım oranını düşüreceğinden endişe ediliyor. Başkan Biden, Texas’taki yeni seçim kanunu tasarısını demokrasiye yapılmış bir saldırı olarak nitelendirdi. Vali Abbott, Biden’ın eleştirisine cevap vererek Biden’ın söz konusu tasarıyı okumadığını iddia etti. Abbott ayrıca, yeni seçim kanunu tasarısının, Biden’ın memleketi Delaware Eyaleti’nin seçim kanunundan daha esnek olduğunu belirtti. 

Florida ve Georgia eyaletlerinde kabul edildiği gibi Texas eyaleti yönetimi de, yeni seçim yasasını kabul ederek Trump’ın çağrısına uymak istiyor. Trump 2020 başkanlık seçimini kaybetmesinin nedeni olarak seçim kanunlarının hileye müsaade ettiği iddiasında bulunmuştu. Trump daha sonra eyalet yönetimlerine seslenerek oy kullanmayı zorlaştıran yasaların kabul edilmesi çağrısında bulunmuştu. Biden yönetimi, eyaletlerde kabul edilmesi gündemde olan tasarılar karşısında yeni bir federal yasanın hazırlanmasını istiyor. Başkan Biden’ın Tulsa ziyaretinde bahsettiği yeni federal kanun tasarısı kabul edildiği takdirde seçimlere ülke genelinde uygulanacak standartlar getirilecek. 

Biden yönetiminin yasanın çıkarılması için ilk olarak Senato’daki usul kurallarında değişiklik önerisinde bulunması gerekiyor. Bu değişiklikle Senato’da kanunların oylamaya geçilmesi için 60 senatörün oyunun aranması kuralı kalkacak. Yeni seçim kanunun salt çoğunlukla kabul edilmesinin önünü açan yeni değişiklik kabul edildikten sonra Biden yönetimi bütün Demokrat senatörleri ikna edecek. Demokrat Parti’nin merkez kanadından Senatör Joe Manchin ve Kyrsten Sinemagibi isimler, söz konusu değişikliğin getirilmesinden yana değil. Biden yönetiminin yeni bir yasa üzerinde çalışmasının dışında Adalet Bakanlığı’nın yürürlükte seçmenin haklarına ilişkin mevzuatı sıkı bir şekilde uygulayarak eyaletlerdeki muhtemel hak ihlallerinin önüne geçebileceği düşünülüyor. 

Texas eyaleti Kongresi’nin tartışmalı gündeminde sadece seçim yasası bulunmuyor. Cumhuriyetçilerin çoğunluğu elinde bulundurduğu Texas Kongresi’nde Mayıs ayında yeni bir kürtaj yasası kabul edildi ve kürtaj hamileliğin ilk altı haftasından sonra yasaklandı. Eyalet Kongresi, yine Mayıs ayında herhangi bir eğitim ya da izin belgesi olmadan silah taşınmasına müsaade eden yeni bir kanun kabul etti. Kongre ayrıca, okullarda ırkçılığa ilişkin eğitimle ilgili bazı düzenlemeler yapma sürecinde. Bu düzenlemelerle Texas Eyaleti’ndeki öğretmenlerin sınıfta Amerikan tarihinde yaşanan ırkçılık ile konuşmalarına sınırlama getirilecek. 

Vali Abbott ve Kongre’deki Cumhuriyetçiler, attıkları adımlarla siyasetin sağına daha da yaklaşıyor. Bu yakınlaşmanın altında Texas’daki Cumhuriyetçilerin, eyalet yönetimini Demokratlara kaybetme endişesi yatıyor. 2012 başkanlık seçimlerinde yarışan Cumhuriyetçi aday Mitt Romney, Barack Obama’yı 12 puan farkla, 2016 yılında Trump, Clinton’u 9 puan farkla geçerek Texas eyaletini kazanmıştı. 2020 seçimlerinde Trump ve Biden arasındaki oran sadece 5 puandı. Cumhuriyetçiler, 2022 yılında yapılacak valilik seçimlerinde eyaleti kaybetmemek için Trump’ın yolunu takip etme kararı almış durumda. Vali Abbott başta olmak üzere, Texas’daki birçok Cumhuriyetçi, Trump’ın seçimleri kaybetmesinden sonra siyasi duruşunu daha da Trump’a yaklaştırıyor. 2020 seçimlerinde hile yapıldığı iddiası henüz ispatlanamasa da Cumhuriyetçi Parti’nin iyice benimsediği bir argüman haline geldi.