ABD İsrail’in Bir Sonraki Aşamaya Geçmesini İstiyor

Uluslararası baskılara rağmen İsrail’e destek vermeye devam eden Biden yönetimi, giderek artan siyasi maliyeti nedeniyle İsrail ordusunun Gazze’de yürüttüğü operasyonlarda daha dikkatli olunması ve sivil ölümlerin azaltılmasını sağlamak için diplomatik temaslara ağırlık vermeye başladı. Savunma Bakanı Lloyd Austin, İsrail’in askeri operasyonlarını değerlendirmek ve Başkan Biden ile İsrail Başbakanı Netanyahu arasındaki anlaşmazlık noktalarını ele almak üzere İsrail’e bir ziyaret gerçekleştirdi. Ziyaret, Biden’ın İsrail’e sivilleri koruma konusunda daha fazla çaba göstermesi gerektiği yönündeki sözlerinden kısa bir süre sonra yapıldı. Savaşın başından beri İsrail’e koşulsuz destek veren Başkan Biden geçen hafta Tel-Aviv yönetiminin uluslararası desteği kaybettiği uyarısında bulunmuş ve Netanyahu’nun Amerika’nın savaş sonrası çözüm vizyonunu kabul etmeye yanaşmamasını eleştirmişti. Austin’in ziyareti, İran destekli Husilerin Kızıldeniz’deki gemilere yönelik saldırılarını artırmasının ardından gelmesi açısından önem taşıyor.

Amerikan silahları ve diplomatik desteği İsrail’in operasyonlarında kilit bir rol oyamaya devam ediyor. Bununla birlikte Washington ve diğer Batı başkentlerinde İsrail’in orantısız saldırıları ve yaklaşık 2,2 milyon Filistinli sivilin çatışma bölgesinde sıkışıp kalması yüzünden hızla kötüleşen insani durumla ilgili endişeler de giderek artıyor. Biden yönetimi, İsrail’in yaklaşık 20,000 Filistinli’nin ölümüne ve 50,000’den fazla kişinin yaralanmasına, Gazze’nin kuzey bölgesinin büyük ölçüde yıkılmasına ve milyonlarca insanın yerinden edilmesine yol açan saldırılarını daha kontrollü ve hedef odaklı yürütmesi için İsrail yönetimini ikna etmeye çalışıyor.

Savunma Bakanı Austin, Başbakan Netanyahu, Savunma Bakanı Gallant ve İsrail savaş kabinesi ile görüşmek üzere İsrail’e gitti. Savunma Bakanı olarak İsrail’e dördüncü ziyaretini gerçekleştiren Austin, ziyareti sırasında ABD’nin İsrail’in terörizme karşı kendini savunma hakkına olan sarsılmaz bağlılığını yineledi ve tüm rehinelerin derhal iade edilmesi çağrısında bulundu. İsrailli liderlere, Gazze’de sivillerin korunması ve insani yardımların ulaştırılması için ortak çaba gösterilmesi gerektiğini söyleyen Austin, yetkililerle Hamas’ın askeri altyapısını çökertme kampanyasında kaydettikleri ilerleme konusunda istişarelerde bulundu ve operasyonların bir sonraki aşamasına geçiş için planlama yapılmasını istedi.

Batı Şeria’nın istikrara kavuşturulması ve şiddet yanlısı aşırılık yanlılarının sorumlu tutulmasının kritik adımlar olduğunun altını çizen Austin, acilen daha fazla eyleme ihtiyaç duyulduğunu belirtti. ABD’nin çatışmayı Gazze’nin ötesine taşımak isteyen herhangi bir devlet ya da devlet dışı aktörü caydırma konusundaki kararlılığını yineleyen Austin, Lübnan’daki Hizbullah güçlerinin İsrail sınırından uzaklaşması ve İsrailli toplulukların evlerine dönebilmeleri için saldırılarını durdurması gerektiği yönündeki görüşünü paylaştı. Biden yönetimi, bölgeye gönderdikleri ABD askeri güçleri ve İsraillilerle yapılan görüşmeler yoluyla daha geniş bir bölgesel çatışmanın riskini önlemeyi umuyor.

ABD’li askeri liderler, İsrail’in Gazze’de büyük çaplı askeri operasyonları sonlandırmak için sahip olduğu zamanın daralmakta olduğunu belirtiyor. Geçen hafta İsrail ziyaretinde bulunan Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Netanyahu’ya daha hedef odaklı operasyonlara geçiş yapmasını tavsiye etmişti. Buna karşılık, İsrail Savunma Bakanı Gallant, İsrail’in Hamas’a karşı büyük çaplı askeri operasyonlarını birkaç ay daha sürdüreceğini belirtmişti. Uzmanlar hem ABD’nin hem de İsrail’in askeri harekatın bir sonraki aşamasına geçiş konusunda hemfikir olduğunu, ancak Washington’ın bunun birkaç hafta içinde gerçekleşmesini isterken, İsrail’in daha fazla zamana ihtiyaç duyduğunun altını çiziyor.

Biden yönetimi, İsrail’in Hamas’a karşı daha hedef odaklı bir stratejiye geçiş yapmasını beklerken Austin, İsrailli mevkidaşı ile düzenlediği basın toplantısında, Hamas sonrası Gazze’nin geleceğini, sivillerin korunmasını ve Batı Şeria’nın istikrar kazanmasını değerlendirdi. Filistinlilere karşı şiddet uygulayan aşırı yerleşimci saldırılarını kınayan Austin, şiddet uygulayanların hesap vermesi gerektiğini söyledi. Austin, savaş öncesi duruma geri dönülmemesi gerektiğine vurgu yaparken İsrailli ve Filistinlilerin güvenliğine odaklanılması gerektiğini kaydetti.

Amerikan medyası Austin ve Genelkurmay Başkanı General Brown’ın Tel-Aviv yönetimine Gazze’deki geniş çaplı askeri operasyonlardan daha sınırlı ve titiz bir kampanya ile savaşın bir sonraki aşamasına geçiş yapma konusunda tavsiyelerde bulunduklarını belirtiyor. Austin’in ziyaret sırasında Washington’ın İsrail’e verdiği desteğini tekrarladığı ancak Netanyahu hükümetini de Gazze’de Hamas’a karşı savaşında sivilleri korumak için daha fazla çaba sarfetmesi gerektiği konusunda uyarıda bulunduğunu kaydediyor. Austin ve Brown, Irak ve Afganistan’da büyük çaplı askeri operasyonlardan düşük yoğunluklu terörle mücadele operasyonlarına geçişte liderlik rolleri üstlenmişti.

Ziyaret sırasında Kızıldeniz’deki Husi eylemleri konusunu da gündeme getiren Austin ABD’nin seyrüsefer özgürlüğüne bağlılığına vurgu yaparak bölgedeki saldırılara karşı uluslararası eylem çağrısında bulundu. Pentagon, Yemen’deki Husi güçlerinin Kızıldeniz’deki ticari gemilere yönelik saldırılarına karşı uluslararası “Deniz Görev Gücü” kurulması için görüşmelere başlamıştı. Austin, hafta başında Husilerin saldırılarına karşı koymak için “Refah Muhafızı Operasyonu” adında çok uluslu bir misyonun oluşturulduğunu duyurmuştu.

Gazze’deki sivil kayıplar ve kitlesel yerinden edilmeler nedeniyle yoğun eleştirilere maruz kalan Biden yönetimi, verilen insani aranın ardından saldırılarını yeniden başlatan İsrail’e çok daha dikkatli ve hassas hareket etmesi gerektiği uyarısında bulunmuş ve sivillerin korunmasına ilişkin kriterleri ortaya koymuştu. Gazze’de salgın hastalık tehlikesi ve sağlık sisteminin çökmesi ihtimalinden endişe duyan Washington, İsrail yönetiminden özellikle Filistinlilerin kitlesel olarak yerlerinden edilmesinden ve kritik altyapının zarar görmesinden kaçınması isteniyordu. 

Ancak belirtilen kriterlere uyulmaması ve istihbarat raporlarına yansıyan şekliyle İsrail’in Gazze’de kullandığı bombaların yarısına yakınının güdümlü olmadığının ortaya çıkması, sivil kayıpların her geçen gün artmasına neden olurken İsrail’in uyarıları dikkate almadığını gösteriyor. Birleşmiş Milletler’de oylamaya sunulan ateşkes çağrılarını veto yetkisini kullanarak engelleyen ve İsrail’e yönelik uluslararası baskılara kalkan olan ABD, savaşın yayılmasını engelleme adına bölgeye gönderdiği askeri güçleriyle de İsrail’e dışarıdan gelebilecek muhtemel saldırılara karşı koruma sağlıyor.