Başkanlık Yarışında Gündem Kasırgalar ve Afet Yönetimi

Amerika, geçtiğimiz hafta Florida, Georgia, Virginia, South Carolina, North Carolina ve Tennessee’yi etkisi altına alan ve 230 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan Helene kasırgasının yaralarını sarmaya çalışırken, bu hafta “son yüzyılın en büyük kasırgası” olarak adlandırılan Milton Kasırgası’yla mücadele etti. Erken yapılan uyarılar ve alınan önlemler sayesinde kasırganın etkisi hafifletilmiş olsa da, Milton kasırgasının en az 16 kişinin hayatını kaybetmesine neden olduğu açıklandı. Can kayıpları ve büyük maddi hasarların yaşanması nedeniyle kasırgalar Amerikan siyasetini de etkisi altına aldı.  

Seçimlere bir aydan az bir süre kala yaşanan bu afetler, liderlerin seçim kampanyalarını etkiledi. Özellikle Biden ve Harris yönetiminin kasırgaya karşı aldığı önlemler ve afet sonrası yardımlar Cumhuriyetçiler tarafından yapılan eleştirildi. Eski Başkan Trump, bu hafta boyunca federal hükümetin afetzedelere yönelik yardımlarını eleştirirken, mevcut durumu kendisi için önemli bir fırsata çevirmeye çalışıyor. Kasırganın ardından gösterilen tutumlar ve yapılan yardım çalışmaları Kasım ayında gerçekleşecek seçim öncesi seçmenin tercihinde belirleyici bir rol oynayabilir. 

4. kategori olarak değerlendirilen Helene kasırgası, 26 Eylül’de Florida kıyılarına ulaştıktan sonra Georgia, South Carolina ve North Carolina eyaletlerinde de etkisini gösterdi. Ulusal Kasırga Merkezi’nin istatistiklerine göre, Helene, 2005 yılında gerçekleşen Katrina kasırgasının Meksika Körfez kıyısında 1.400’den fazla kişinin ölümüne yol açmasından bu yana ABD anakarasını vuran en ölümcül tropikal kasırga oldu. Kasırgadan etkilenen eyaletlerde, can kayıplarına ek olarak altyapı sistemleri ve evler büyük zarar gördü. Uzmanlar, Helene’in 15 milyar ila 26 milyar dolar arasında maddi hasara yol açtığını değerlendiriyor. Bu hafta Çarşamba günü Florida’ya ulaşan Milton Kasırgası ise şiddetli rüzgar ve sel baskınlarına neden oldu. Özellikle Florida eyaletini vuran kasırga, 5. kategori olarak değerlendirildi ve ciddi önlemler alındı.

Kasırgaların bıraktığı etkiler Amerikan kamuoyunun ana gündemi haline gelirken, Amerikan siyaseti de bu doğal felaketlerin etkisi altında kaldı. Biden yönetimi, kasırgaların yol açtığı hasarı telafi edebilmek amacıyla Federal Acil Durum Yönetim Kurumu (FEMA) aracılığıyla etkilenen bölgelere yardım ulaştırmaya çalıştı. Başkan Biden, Almanya ve Angola’ya yapmayı planladığı resmi ziyaretleri de erteleyerek kasırga krizine odaklandı. Beyaz Saray tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Başkan Biden, Milton kasırgasının yönünü ve şiddetini dikkate alarak kasırgaya hazırlık sürecini yönetmek ve Helene kasırgasının bıraktığı yıkımla ilgili devam eden çalışmaları takip etmek için Almanya ve Angola ziyaretlerini erteleme kararı aldı” ifadesine yer verildi.

Biden, federal yönetim olarak kasırgaların vurduğu bölgelere her türlü desteği sağlamaya çalıştıklarını ve eyalet yönetimleri ile koordineli bir şekilde çalışmalar yürüttüklerini vurguladı. Afet bölgelerinin toparlanabilmesi için ilave bir bütçeye ihtiyaç duyulacağını ifade eden Biden, Kongre üyelerine çağrıda bulunarak kasırgalardan etkilenenlerin acil ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla bütçe çıkarılması gerektiğini belirtti. Temsilciler Meclisi Başkanı Cumhuriyetçi Mike Johnson, seçimlerden önce Meclis’in toplanmasının zor olduğunu söyleyerek gerekli çalışmaların seçimlerden sonra yapılacağını ifade etti.

Kasırga, liderlerin seçim kampanyalarını da doğrudan etkiledi. Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı Trump ile rakibi Başkan Yardımcısı Harris, Helene kasırgasından etkilenen eyaletlere peş peşe ziyaretler düzenledi. Trump, kasırgalarla mücadelede zorlanan Biden ve Harris yönetimini, kasırga mağdurlarına yeterli yardım ulaştıramamak ve kurtarma çalışmalarında yetersiz kalmakla suçladı. Trump, Helene kasırgası sonrası Georgia’ya düzenlediği ziyarette, Başkan Biden’ın Cumhuriyetçi Vali Brian Kemp’in telefonlarına yanıt vermediğini iddia etti. Ancak bu iddia Vali Kemp tarafından yalanlandı. Trump ayrıca North Carolina’da helikopter ya da kurtarma araçlarının bulunmadığını öne sürdü, ancak bu iddia da yerel makamlar tarafından yalanlanarak, eyaletin hava sahasında rekor seviyede uçuşların yapıldığı belirtildi.

Trump, Helene kasırgasının ardından yaptığı konuşmalarda, Biden ve Harris yönetiminin etkilenen bölgelere yeterli yardım yapmadığını belirtti ve Kamala Harris’i, FEMA’nın tüm fonlarını yasadışı göçmenler için konut yatırımlarına harcamakla suçladı. Kampanya süreci boyunca  göç ve sınır güvenliği konusunda rakibine yüklenen Trump, bu hamle ile kasırga gündemini değiştirmeye çalıştı. Trump bu açıklamayı yaparken Kongre’nin 2024 yılı için eyalet ve yerel yönetimlerin göçmenleri barındırmasına yardımcı olan bir programı finanse etmek amacıyla ABD Gümrük ve Sınır Koruma’ya 650 milyon dolar tahsis edilmesine odaklandı. Kongre, bu fonun FEMA tarafından yönetilmesi talimatını da bu yeni programla birlikte verdi. Ancak, bu 650 milyon dolarlık fon FEMA’nın afet yardım fonlarından tamamen ayrı bir bütçe. 

Cumartesi günü Pennsylvania’da miting düzenleyen Trump, kasırgada evlerini kaybeden Amerikalılara sadece 750 dolarlık federal yardım teklif edildiğini iddia ederek Biden ve Harris yönetimini eleştirdi. “Evleri yıkılan insanlara 750 dolar teklif ediyorlar. Oysa biz, çoğu insanın adını bile duymadığı yabancı ülkelere on milyarlarca dolar gönderiyoruz” ifadelerini kullanarak dış yardım politikalarını da hedef aldı. Bu iddiaların ardından FEMA, 750 dolarlık yardımın sadece bir ön yardım olduğunu ve afet sonrası yardım paketlerinin devam edeceğini açıkladı. Trump ayrıca, Helene kasırgasının gerçekleştiği günlerde Harris’in California’da bir kampanya bağışı etkinliğine katılmasını eleştirerek, “Kamala San Francisco’da şarap içip yemek yerken, North Carolina’daki insanlar kurtarılmayı bekliyordu” ifadelerini kullandı.

Cumhuriyetçiler tarafından Biden ve Harris yönetimine yapılan eleştiriler, Trump ile sınırlı kalmadı. Trump’ın başkan yardımcısı adayı Ohio Senatörü JD Vance, Wall Street Journal’da yayınlanan mektubunda, Biden ve Harris’i kasırganın ardından North Carolina’daki zor durumdaki bölgelere ulaşmak için orduyu daha hızlı harekete geçirmedikleri gerekçesiyle eleştirdi. 2024 seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı olmak için Trump’a rakip olarak yarışan Florida Valisi Ron DeSantis de tartışmalara katıldı. DeSantis, Helene kasırgasından önce Harris’in aramalarına cevap vermediğine dair iddiaları yalanlarken, Harris’i felaketin ilk gününden itibaren “bencil” bir tavır sergilemekle suçladı. DeSantis, Harris’in Floridalıları düşünmek yerine siyasi avantaj elde etmeye çalıştığını öne sürdü.

Biden yönetimi, Beyaz Saray’dan yaptığı açıklama ile Trump ve diğer Cumhuriyetçilerin iddialarını sert bir şekilde yalanladı. Biden, Milton ve Helene Kasırgaları hakkında yapılan yanlış bilgilendirmeleri “Amerikan karşıtı” olarak nitelendirerek, selefini hükümetin kurtarma ve iyileştirme çalışmaları hakkında kasıtlı olarak yanlış iddialarda bulunmakla suçladı. Biden, Trump’ın “sorumsuzca ve acımasızca” yanlış bilgiler yayarak yardıma muhtaç insanların hayatını tehlikeye attığını ifade etti. Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada Biden, “Bu yalanlar, Amerikalıların alışık olmadığı şeyler” ifadelerini kullandı. 

Başkan Yardımcısı Kamala Harris de Trump’ın kasırga bölgelerine yardım konusundaki yorumlarını sert bir şekilde eleştirerek, “Kendini lider olarak gören birinin çaresiz insanları, hakları olan yardımı alamayacakları bir noktaya getirecek şekilde yanlış yönlendirmesi tehlikeli ve açıkçası vicdansızlıktır. Özellikle de kriz anlarında siyaset yapılmamalı” ifadelerini kullandı. Harris ayrıca, kendisini eleştiren Florida Valisi Ron DeSantis’e de tepki göstererek, DeSantis’in “tamamen sorumsuzca” davrandığını belirtti.

Amerikan tarihinde, başkan adaylarının kriz dönemlerindeki tepkileri seçim sonuçları üzerinde önemli etkiler yaratmıştır. 2005 yılında New Orleans ve Körfez kıyılarını vuran Katrina Kasırgası sonrasında Bush yönetimine duyulan güven hızla azalmıştı. Başkan Obama’nın 2012’de Doğu Yakası’nı etkileyen Süper Fırtına Sandy’yi başarılı bir şekilde yönetmesiyle tam tersi bir etki yaratmış ve Obama, Cumhuriyetçi rakibi Mitt Romney karşısında üstünlük elde ederek seçimleri kazanmıştı.

Fırtınaların 2024 seçimlerini ne kadar etkileyeceğini tahmin etmek zor ancak her iki kampanya da kasırgalardan etkilenen kritik eyaletlerdeki oyların nasıl değişebileceğini hesaplamaya başladı. Bu süreçte atılacak adımlar, Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimleri için belirleyici olabilir. Kurtarma ve yardım çalışmalarında yaşanabilecek herhangi bir aksaklık, Harris’in seçim sürecinde zor bir durumda kalmasına neden olabilir. Üstelik, federal çabalar başarılı olsa bile Trump’ın Harris’i başarısızlıkla ilişkilendiren söylemini devam ettirmesi Harris’in işini daha da zorlaştırabilir.