Trump’la Kongre Cumhuriyetçileri Arasında Gerilim
Başkan Trump, yaklaşık bir hafta boyunca beklettiği ve “rezalet” olarak nitelendirdiği 900 milyar dolarlık ekonomik yardım paketini pazar gecesi beklenmedik bir şekilde imzalayarak salı günü hükümetin kapatılmasını önledi. Beyaz Saray yetkilileri, Trump’ın şaşkınlığa sebep olan hamlesi üzerine bir açıklamada bulunmadı. Trump yasayı imzalamasının ardından yanlış iddialar ve şikayetler içeren uzun bir liste yayınladı. Tasarının “yeniden tasarlanmış” halini Kongre’ye geri göndereceğini belirterek bazı ödemelerin tasarıdan çıkarılmasında ısrarcı olacağını söyledi.
Ekonomik yardım paketi kapsamında Amerikalılara yapılacak olan 600 dolarlık teşvik ödeme tutarının 2.000 dolara çıkarılması için Temsilciler Meclisi’nde pazartesi günü oylama yapıldı. Tasarı, 44 Cumhuriyetçi üyenin ve Demokrat üyelerin büyük çoğunluğunun desteğiyle 134 ret oyuna karşılık 275 kabul oyu ile onaylandı böylece tasarının Temsilciler Meclisi’nden geçirilebilmesi için gerekli olan üçte ikilik baraj aşıldı. Ancak tasarı, Cumhuriyetçilerin üstünlüğü elinde bulundurduğu Senato’da takıldı.
Teşvik ödemesinin 2.000 dolara çıkarılması halinde maliyeti 464 milyar dolara denk gelecek ve bu tutar Trump’ın pazar günü imzalamış olduğu 900 milyar dolarlık ekonomik yardım paketinin üstüne eklenecek. Bu durum ise ekonomik yardım paketinin toplam tutarını 1 trilyon doların altında tutmaya çalışan Cumhuriyetçi Kongre üyeleriyle çelişiyor. Ancak Trump’ın geçtiğimiz hafta yapmış olduğu ödemelerin artırılması yönündeki çağrısı bazı Cumhuriyetçi senatörler üzerinde olumlu etki yaratabilir. Cumhuriyetçi Senatör ve Trump’ın yakın dostu Lindsey Graham Fox News’e yaptığı açıklamada tasarının pahalıya mal olacağını ancak 600 doların da yeterli olmadığını vurgulayarak Trump’ın teklifini destekleyeceğini belirtti. Öte yandan Cumhuriyetçi Senato Çoğunluk Lideri Mitch McConnell, Cumhuriyetçi Senatörler John Cornyn, Mitt Romney, James Inhofe, Martha Blackburn, Pat Toomey, Rand Paul ve Roy Blunt ödemelerin artırılmasına karşı olduklarını ileri sürdüler.
McConnell çarşamba günü yaptığı açıklamada, Senato’nun Temsilciler Meclisi’nden geçen ve 2.000 dolarlık ödeme yapılmasını öngören teşvik tasarısını gündeme almayacağını söyledi ve Senato’nun Demokratların “zengin arkadaşlarına para dağıtılmasına izin vermeyeceğini” vurgulayarak tasarının hızlıca Senato’dan geçmesinin gerçekçi olmadığını belirtti. Demokratlar, McConnell’ı teşvik ödemelerini kasıtlı olarak durdurmakla suçladı. Temsilciler Meclisi Sözcüsü Nancy Pelosi çarşamba günü yaptığı basın toplantısında, Demokrat ve Cumhuriyetçi üyelerin Temsilciler Meclisi’nden tasarıyı geçirdiklerini fakat Mitch McConnell’in ve Senato Cumhuriyetçilerinin Amerikan halkına yapılacak yardımı engellediğini ileri sürdü. Demokrat Senatör Bernie Sanders, Amerika halkının pandemi sebebiyle kötü şartlar altında yaşadığını bu yüzden ödemelerin artırılması gerektiğini ifade ederek Cumhuriyetçi senatörlere Trump’ın çağrısına uymalarını tavsiye etti. Ekonomik yardım paketi meselesi, Sanders ile Trump’ı aynı pozisyona getirmeyi başaran ender bir durum oldu.
Geçtiğimiz hafta Trump’ın 2021 Ulusal Savunma Yetki Yasası’nı veto etmesi üzerine tasarı, pazartesi günü Temsilciler Meclisi’nde tekrar oylamaya tabi tutuldu. Oylamada 87 ret oyuna karşılık 322 kabul oyu ile tasarının geçmesi ve Trump’ın vetosunun etkisiz hale gelmesi için gerekli olan üçte ikilik çoğunluk sağlandı. Trump’ın veto etmesinden önce yapılan oylamada kabul oyu kullanan Cumhuriyetçilerin bir kısmının, Trump’la ters düşmemek için bu kez ret oyu kullandığı gözlendi.
Oylama sonrası Temsilciler Meclisi Çoğunluk Lideri Nancy Pelosi, görevinin son günlerinde Kongre’nin ve her iki partinin de askerleri korumaya ve ülkenin güvenliğini sağlamaya yönelik eylemlerini engellemeyi bırakması yönünde Trump’a çağrıda bulundu. Senato, cuma günü Trump’ın veto ettiği 2021 Ulusal Savunma Yetki Yasası’nı oyladı ve tasarı, 81 kabul oyuna karşı 13 ret oyu aldı. Trump’ın vetosunun geçersiz kılınması için Senato’da üçte ikilik çoğunluğun sağlanması gerekiyordu. Bu yüzden tasarının tekrar Senato’dan geçirilebilmesi için 60 kabul oyu yeterli olacaktı. Trump’ın vetosundan önce tasarı, 84-13 oy çoğunluğu ile Senato’da kabul edilmişti.
Öte yandan Cumhuriyetçilerin seçim sonuçlarına itirazına ilişkin hukuki süreç devam ediyor. Başkan Yardımcısı Mike Pence aleyhinde, Kongre töreninde başkanlık seçim sonuçlarını tersine çevirebilmesi yönünde yetkilerini genişletmeyi amaçlayan bir dava açılmıştı. Pence, davanın reddedilmesini talep etti. Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi üyesi Louie Gohmert ve Arizona’dan bir grup Cumhuriyetçi, Kongre’nin başkanlık seçimlerini onaylama şeklini düzenleyen 1887 yasasının anayasaya aykırı olduğunu savunarak bir dava açmıştı. Açılan davada seçim sonuçlarının tasdik edilmesine ilişkin takdir yetkisinin anayasa tarafından Senato Başkanı olarak Pence’ye verildiğini ve Pence’nin ise bu sonuçları tasdik etmemesi gerektiği iddia ediliyor. Ancak Pence’in bu aşamadaki rolü tamamen prosedürsel bir görev olduğu için 6 Ocak’ta yapılacak oylamada farklı bir sonuç çıkması neredeyse imkansız. Pence’in davanın reddedilmesi yönündeki talebi, Pence’in Senato Başkanı olarak Biden’ın Seçiciler Kurulu tarafından topladığı oyları geçersiz kılıp yeniden seçimlere giden yolun açılmasını umut eden Trump destekçilerini hayal kırıklığına uğrattı.
