ABD Rusya’ya Yaptırımları Delen Firmaların Peşinde

ABD, Rusya’ya uygulanan ağır ekonomik yaptırımların delinmemesi için çabalarını artırıyor. Washington Rusya’ya uygulanan yaptırımların delinmesine yardımcı oldukları gerekçesiyle, 20’den fazla ülkeyle bağlantılı şirket ve şahısların yaptırım listesine alındığını açıkladı. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, ABD’nin Rusya’nın Ukrayna’da yürüttüğü savaşı destekleyen aktörlere karşı G7 ülkelerinin aldığı karar gereğince ciddi sonuçlar doğuracak adımlar atmaya devam edeceği vurgulandı ve 12 Nisan itibariyle Rusya’nın saldırganlığını sürdürmesine yardımcı olan 80’den fazla kuruluş ve kişiye yaptırım uygulanmaya başlandığı belirtildi.

ABD Hazine Bakanlığı’nın üst düzey yetkilileri bu ay özel uluslararası geziler düzenleyerek, yaptırımlara rağmen hala Rusya ile iş yapan firmaları ve ülkeleri finansal bağlarını kesmeye zorlamayı planlıyor. Yetkililer ziyaretler ettikleri ülkelere Rusya ile çalışmaya devam ettikleri takdirde küresel ekonominin yüzde 50’sini temsil eden ülkelerle ticarete devam edemeyecekleri mesajı verecekler. Yaptırım ve terör finansmanı konusunda uzman olan Hazine yetkilileri Liz Rosenberg ve Brian Nelson, bu ay boyunca İsviçre, İtalya ve Almanya’daki finans kuruluşlarının liderleriyle buluşmak üzere Avrupa’ya seyahat edecekler. Rosenberg’in eski Sovyet cumhuriyeti olan Kazakistan’a da bir ziyarette bulunacağı ve ülkenin özel işletmelerine Kremlin’e malzeme veya istihbarat desteği sağlamalarına karşı baskı yapacağı belirtiliyor.

Yeni yaptırımlara dair açıklama yapan Maliye Bakanlığı’nın Terörizm ve Mali İstihbarat Müsteşarı Brian Nelson, Kremlin’in Ukrayna’ya saldırması nedeniyle maruz kaldığı çok taraflı yaptırımlar ve ihracat kontrollerini delmek için yollar ararken ABD ve müttefik ülkelerin Rusya’ya destek sağlayabilecek organizasyonları bozmaya devam edeceğini dile getirdi.  Nelson, “Bugünkü eylem, Rusya’nın savaşına destek olan üçüncü ülke aktörlerine ciddi maliyetler yüklemek için G7 taahhüdünü uygulama konusundaki kararlılığımızı vurgulamaktadır” ifadelerini kullandı.

Maliye Bakanlığı’na bağlı Yabancı Varlık Kontrolü Ofisi’nden (OFAC) yapılan açıklamaya göre aralarında Çin, Birleşik Arap Emirlikleri ve Macaristan’ın da bulunduğu 20’den fazla ülkede 25 kişi ve 29 kurum yaptırım listesine alındı. Açıklamada, bazı Çin firmalarının Rusya’nın askeri endüstrisinde ihtiyaç duyulan malzeme ve ürünleri tedarik ettiği belirtilirken bu firmalardan biri olan King-Pai Technology HK şirketinin yaptırım listesine alındığı ve bu şirketin sağladığı elektronik malzemelerin, seyir füzesi sistemlerinde kullanıldığı kaydediliyor. Şirketin Rus devletine ait nükleer enerji şirketi Rosatom’la bağlantılı olduğu belirtiliyor. Çin merkezli diğer bir şirket olan HEAD Aerospace Technology Company adlı uydu görüntüsü sağlayan şirket de yaptırım uygulanan şirketler arasına alınmış durumda. Şirketin Wagner’le bağlantılı kurum ve kişilere Ukrayna’nın belli bölgelerine ait uydu görüntüsü sağladığı ileri sürülüyor.

Ukrayna savaşının başlangıcından bu yana Rus ithalatçılara İHA ve robot teknolojisi sevkiyatı yaptığı belirtilen BAE Merkezli Aeromotus Unmanned Aerial Vehicles Trading şirketi de yaptırım listesine alınan firmalar arasında. OFAC’ın açıklamasına göre, Aeromotus, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşının başlangıcından bu yana Rus ithalatçılara insansız hava araçları ve robotik teknoloji sevkiyatı yapmış. Şirketin Rusya’ya gönderdiği insansız hava araçlarının, Rusya tarafından Ukrayna’ya karşı kullanıldığının belgelendiği de vurgulanıyor.

Macaristan’da bulunan Rusya merkezli Uluslararası Yatırım Bankası’nın ikisi Rus ve biri Macar üç yöneticisi de ABD yaptırım listesine alınmış durumda. Karara dair açıklamada bulunan ABD Büyükelçisi David Pressman, “Rusya kontrolündeki kuruluş 2019’da Rusya’dan Budapeşte’ye taşındığından bu yana NATO ittifakına karşı yarattığı riskler konusundaki endişemizi iletmek üzere Macaristan hükümeti ile birçok kez iletişim kurduk” ifadelerini kullandı. ABD’ye göre, Uluslararası Yatırım Bankası Rus istihbarat servisleri için paravan bir örgüt konumunda. 

Bankanın Avrupalı ortakları Slovakya, Romanya ve Bulgaristan yatırımlarını geri çekerken Macaristan ise Washington’un ikazlarına rağmen bankadaki payını geri çekmeyerek ortak olarak çalışmalarına devam etme kararı almış. Maliye Bakanlığı’nın açıklamasında bankanın Budapeşte’deki varlığının Rusya’ya Avrupa’daki istihbarat varlığını güçlendirme imkânı verdiği ve yaptırımların delinmesinde etkili bir mekanizma olarak kullanılabileceği belirtiliyor.

Maliye Bakanlığı’nın yaptırım uyguladığı şahıslardan ön plana çıkanlar arasında milyarder Rus işadamı Alişer Burhanovich Usmanov ve bağlantılı kişi ve kuruluşlar da bulunuyor. Rus ekonomisinin birçok sektöründe ve uluslararası alanda geniş yatırımları olan Usmanov ağırlıklı olarak madencilik, telekomünikasyon ve bilgi teknolojisi sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Usmanov, Putin ile birlikte yaptırım listesinde bulunan birçok üst düzey Rus yetkiliye yakınlığıyla tanınıyor. Kıbrıs gibi finansal güvenli limanlarda birçok işletme ve aile üyelerinden oluşan geniş bir iş ağı bulunduğu belirtilen Usmanov’un potansiyel olarak yaptırımları delebileceği düşünülüyor.