ABD ve Almanya Ukrayna’ya Tank Gönderme Krizini Aştı

ABD ve Almanya arasında uzun süredir devam eden Ukrayna’ya muharebe tankı sevkiyatı konusundaki tartışma ve belirsizlik nihayet son buldu. Washington, Ukrayna’ya M1A2 Abrams tankları gönderme kararı aldıklarını duyururken Berlin yönetimi de Leopard 2 tankları göndereceğini açıkladı. İki ülke de Ukrayna’ya tank yardımı konusunda Kiev yönetiminden ve uluslararası kamuoyundan baskı görüyordu. Alman yapımı tankların Ukrayna’ya sevkine izin vermeyen Berlin son kararla birlikte envanterinde Leopard 2 tankı bulunan Polonya, İspanya ve Finlandiya gibi ülkelere de yeşil ışık yakmış oldu.

Kararı basın toplantısında duyuran Başkan Biden, Savunma Bakanı Lloyd Austin’in teklifi üzerine ABD’nin Ukrayna’ya 31 adet Abrams tankı göndereceğini açıkladı. Abrams’ların “dünyanın en kabiliyetli tankları” olduğunu belirten Biden, tankların savaş alanında etkili kullanılabilmesi için Ukrayna personeline eğitim sağlanacağını ve gerekli mühimmat ve ekipmanın temin edileceğini de sözlerine ekledi. Ukrayna’ya “Ne kadar sürerse sürsün yanınızdayız” mesajı veren Biden, Moskova yönetimine de bu yardımların saldırı amaçlı olmadığını Rusya’nın dilediği anda işgal ettiği topraklardan çekilerek savaşı sonlandırabileceğini söyledi.

Öte yandan tankların Ukrayna’ya ulaştırılmasının kısa sürede mümkün olmadığı belirtiliyor. Savunma Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Sabrina Singh günlük basın toplantısında yaptığı açıklamada ABD’nin elinde stok fazlası M1 Abrams tankı bulunmadığını, Ukrayna için yeni tanklar alınacağını ve bu nedenle tankların Ukrayna’ya sevk edilmesinin aylar sürebileceğini kaydetti. Tank satın alımının, Ukrayna Güvenlik Yardımı Fonu’ndan (USAI) finanse edileceğini belirten Singh, bu tanklar için eğitim, bakım ve idame süreçlerinin belirlenmesine yönelik çalışmaların da devam ettiğini kaydetti.

Ukrayna’ya gönderilecek M1A2 Abrams tanklarının “satın alımı” üretici firma olan General Dynamics’e yeni tank üretim siparişi vermek anlamına geliyor. Bu firmanın üretim kapasitesi ayda 12 tank ile sınırlı ve sırada Tayvan ve Polonya’nın siparişleri bulunuyor. Bu ülkeler haklarından feragat etseler bile Ukrayna’ya gönderilecek tankların 3 aydan önce üretilmesi mümkün görünmüyor. En son teknolojiyle donatılmış olan tankların üst düzey vuruş gücünün yanı sıra birlikler arası haberleşme ve her türlü ortamda düşman hedefleri tespit etme özellikleri bulunuyor. Tankları kullanacak Ukrayna personelinin uzun bir eğitimden geçmesi gerekiyor. Tanklar Ukrayna’ya gönderilene kadar personel eğitiminin tamamlanması ve tankların cephedeki gereksinimlerinin temini için ikmal hatlarının kurulması hedefleniyor.

Pentagon yetkilileri kısa süre öncesine kadar kullanımının masraflı ve bakımlarının zor olmasından dolayı Abrams tanklarının Ukrayna’ya gönderilmesinin mantıklı olmadığını savunuyordu. Bu görüşün değişmesinin nedenine yönelik sorulara yanıt veren Pentagon sözcüsü, Ukrayna Temas Grubu Toplantısı’nın ardından karar değişikliğine gidildiğini, müttefik ülkelerin kısa sürede savaş sahasına gönderilebilecek kabiliyetlere yönelik taahhütlerde bulunduğunu ve ABD’nin de bu karara destek vererek uzun vadeli taahhütte bulunmasının zamanlama açısından doğru olduğunu dile getirdi. Pentagon’un her ne kadar Abrams tanklarını Ukrayna’ya göndermeyi çok uygun görmese de müttefik ülkeler arasında bir çatlak veya anlaşmazlık olmadığı izlenimi vermek ve Ukrayna’ya gelişmiş silah yardımı konusunda çekinceleri bulunan ülkelerle birlikte hareket ettiğini göstermek için böyle bir karar aldığı söylenebilir.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, ABD ve Almanya’nın Ukrayna’ya tank desteği sağlayacağını açıklamasının ardından Biden ve Scholz’a teşekkür etti. Zelenski yaptığı açıklamada, “Zafere giden yolda önemli bir adım. Bugün özgür dünya, Ukrayna’yı özgürleştirmek için daha önce hiç olmadığı kadar ortak bir amaç için birleşmiştir” ifadelerini kullandı. Müttefiklerin Ukrayna’ya tank yardımı kararını değerlendiren Zelenski, “Bugün Ukrayna için son derece sevindirici haberlerin günü. Bir tank koalisyonu var” dedi. Ukrayna’ya tankların gönderilmesi sürecinin hızlandırılması gerektiğini vurgulayan Zelenski, güçlü bir tank birliği oluşturmak için çaba sarf ettiklerini belirtti. Savaşın kısa sürede bitmesi için tanklar dışında uzun menzilli füze, topçu sistemleri ve savaş uçaklarına da ihtiyaç duyduklarını dile getiren Zelenski, “Ukrayna ordusu dünyadan ne kadar çok savunma desteği alırsa, Rusya’nın saldırganlığı o kadar çabuk sona erecektir” şeklinde konuştu.

Batılı ülkelerin Ukrayna’ya tank sevkiyatı kararı almasına Moskova’dan sert tepki geldi. Kremlin Sözcüsü Peskov, ABD ve Avrupalı ülkelerin Ukrayna’ya tank ve silah sevkiyatının, çatışmaya doğrudan müdahil olma anlamına geldiğini söyledi. Abrams tanklarının etkisinin büyütülmemesi gerektiğini savunan Peskov, “Bu tanklar da diğerleri gibi yanacak. Ancak çok pahalılar ve bedeli de öncelikle Avrupalı vergi mükelleflerince ödenecek” ifadelerini kullandı. Rusya’nın Almanya büyükelçiliği ise Berlin’in tank gönderme kararı ile ilgili İkinci Dünya Savaşı’na atıfta bulunarak Almanya’nın Nazi suçlarından kaynaklanan “Rusya’ya karşı tarihi sorumluluğundan vazgeçtiği” anlamına geldiğini savundu ve kararın “çatışmayı yeni bir düzeye taşıyacağını” ileri sürdü.