Biden: Afganistan’daki Savaş Bitti

ABD’nin 11 Eylül saldırılarının ardından Afganistan’da başlattığı işgal ve askeri müdahale süreci 20 sene sonra 31 Ağustos itibariyle sona erdi. Başkan Biden pazartesi günü ulusa sesleniş konuşması yaparak tüm Amerikan askerlerinin Afganistan’dan çekildiğini ve 20 yıldır devam eden Amerikan tarihinin en uzun savaşını sona erdirdiklerini duyurdu. Biden, 20 yıllık askeri müdahalenin sona ermesinin “ABD için en iyi karar” olduğunu söyleyerek tüm eleştirilere rağmen geri çekilme kararının arkasında durduğunu gösterdi. Amerikalılara savaşı sona erdirme sözü verdiğini hatırlatan Biden, “Afganistan’daki savaş şimdi sona erdi” dedi ve tahliye sürecini ön plana çıkararak “olağanüstü bir başarı” elde ettiklerini savundu.

ABD’nin Afganistan’dan çekilme sürecinde yaşanan kaos ve 13 ABD askerinin hayatını kaybetmesi Biden yönetimine ciddi siyasi zarar verirken Başkan Biden çekilmenin takvimini büyük oranda Eski Başkan Trump’ın yaptığı anlaşmaya bağladı. Biden Mayıs ayında çekilmeyi öngören Trump-Taliban anlaşmasını kucağında bulduğunu söyleyerek ya anlaşmayı tanımayarak işgale devam etmek ya da çekilmeyi makul bir takvimde gerçekleştirmek seçeneğiyle karşı karşıya kaldığını anlattı. 

Tahliye süreciyle ilgili eleştirilere detaylı ve sert biçimde yanıt veren Biden, 120 binden fazla insanın ülkeden çıkarılmasını “olağanüstü başarılı” olarak nitelendirerek “Hiçbir ulus tarihte buna benzer bir iş yapmamıştır” gibi ifadeler kullandı. Sadece ABD’nin böyle bir misyonu gerçekleştirebilecek kapasiteye, iradeye ve yeteneğe sahip olduğunu savunan Biden, başarıyı ABD ordusu, diplomatları ve istihbaratçılarının beceri ve cesaretlerine bağlayarak ekibi ve kurumlarına sahip çıktı.

Tahliyelerle ilgili eleştirileri kabul etmeyen Biden, ABD’yi Afganistan’dan çekilmesini düzensiz olduğu gerekçesiyle eleştiren ve tahliyelerin daha erken başlatılması gerektiğini söyleyenlerle aynı görüşte olmadığını söyledi. Tahliyelerin her hâlükârda zorlu olacağını ileri süren Biden, “bir savaşın sonunda karmaşalar, zorluklar ve tehditler olmadan yürütebileceğiniz tahliye olamazdı” ifadelerini kullandı. Bütün itiraz ve eleştirilere rağmen Afganistan’dan çekilme kararının arkasında duran Biden Afganistan’da asker bulundurmanın, ABD’nin emniyeti açısından bir faydasının olmadığına inandığını belirtti. 

Geçmişin tehditlerine değil güncel tehditlere karşı mücadele etmeleri gerektiğini söyleyen Biden Afganistan’dan çekilme kararının arkasında olduğunu ifade etti. “Savaşı sonsuza kadar uzatmayacaktım. Ülkeden çıkışı da sonsuza dek uzatmayacaktım” diyen Biden, Afganistan’daki asıl kararın “terk etmek ve tırmandırmak arasında” olduğunu söyledi. Geri çekilme kararını vermeden önce önünde Ya Trump döneminde Taliban’la varılan anlaşma gereği askerlerin çekilmesi ya da Taliban’la çatışmaya girmek gibi iki seçenek olduğunu söyleyen Biden ikinci seçenekte ülkeye 10 binlerce askeri göndererek “Amerikan tarihinin en uzun savaşını üçüncü on yılda da” sürdürmek zorunda kalacağını belirtti.

Göreve başladığında Taliban’ın 2001’den bu yana askeri olarak en güçlü konuma gelmiş olduğunu ve ülkenin neredeyse yarısını kontrol ettiğini söyleyen Biden, Trump döneminde Doha’da imzalanan anlaşma ile geçen yıl 5 bin Taliban üyesi mahkûmun serbest bırakılmasına izin verildiğini, bunlar arasında bazı üst düzey savaş komutanlarının da olduğuna dikkat çekerek yaşanan zorluklarda Trump yönetiminin verdiği kararların etkili olduğuna gönderme yaptı.

Mart ayından bu yana, Afganistan’daki Amerikalılara ayrılmalarına yardımcı olmak için çok sayıda uyarıda bulunduklarını hatırlatan Biden, ülkeden 5,500’den fazla Amerikalının yanı sıra “binlerce Afgan tercüman” çıkardıklarını söyledi. Afganistan’da kalan ABD’li sayısının 100 ila 200 civarında olduğunu söyleyen Biden kalanların çoğunun çifte vatandaş olduğunu ve Afganistan’la uzun süreli bağlarının bulunduğunu ifade etti. Biden, “Eğer isterlerse bütün Amerikalıları Afganistan’dan çıkarmaya kararlıyız” şeklinde konuştu.

Terör tehdidinin Afganistan’dan tüm dünyaya yayıldığını belirten Biden, bu tehdidinin değişim gösterdiğine ve bu nedenle mücadele stratejilerinin de değişmesi gerektiğine vurgu yaptı. Terör örgütleriyle mücadeleye küresel ölçekte devam edeceklerini belirten Biden, Kabil’de 13 ABD askerinin ölümüyle sonuçlanan havaalanı saldırısından sorumlu olan IŞİD Horasan kolundan hesap soracaklarını sözlerine ekledi.

Dünya çapında mücadele etmeleri gereken yeni tehditler bulunduğuna ve bunlar arasında Çin ve Rusya gibi ülkelerin de olduğuna dikkat çeken Başkan Biden ABD’nin Afganistan’dan çıkmayarak orada oyalanmasından en çok bu iki ülkenin memnuniyet duyacağını savundu. Biden, “Dünya değişiyor. Çin ile ciddi bir rekabet içerisindeyiz, Rusya ile birçok cephede zorluklarla uğraşıyoruz, siber saldırılar ve nükleer silahların yayılması ile karşı karşıyayız. Amerika’nın bu yeni zorluklarla başa çıkmak için rekabetçi olduğunu göstermeliyiz. Hem terörle mücadele edebilir hem de mevcut olan ve gelecekte de sürecek yeni tehditlere karşı koyabiliriz” şeklinde konuştu.