Başkanın Yeni Altyapı Planı Destek Bulmakta Zorlanabilir
Biden yönetimi ülkedeki altyapının yenilenmesini öngören 2.5 trilyon dolarlık yatırım planının detaylarını açıklarken Başkan Biden planın detaylarında tavizlere ve pazarlıklara açık olduğunu ancak planın bir şekilde geçmesinin mutlak olduğunu ifade etti. 7 Nisan tarihinde Hazine Bakanlığı tarafından yapılan bilgilendirmede altyapı planlarının hayata geçirilmesi için kullanılacak yaklaşık 2.5 trilyon doların önümüzdeki 15 yıl içerisinde nasıl toplanacağı anlatıldı. Şirket vergileri artırılarak söz konusu 2.5 trilyon doların toplanması ve bu plan dahilinde yeni iş imkanlarının yaratılması amaçlanıyor. Hazine Bakanlığı tarafından detayları açıklanan bu plan, ileride Kongre’ye sunulması düşünülen yasa tasarısının ipuçlarını veriyor. Planın detaylarına göre şirket vergisi yüzde 21’den 28’e çıkarılacak. Apple ve Bristol Myers Squibb gibi dev şirketler birçok muhasebeci ile çalışarak federal hükümete ödediği vergileri düşürmek için elinden geleni yapıyordu. Biden’ın yeni altyapı planı hayata geçirildiği takdirde düşük gelir vergisi ödeyen büyük şirketlerden en az yüzde 15 gelir vergisi ödenmesi istenecek. Başkan Biden, Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada artık şirketlerin gelirlerini Cayman Adaları ya da Bermuda gibi vergi cennetlerinde saklayamayacaklarını söyledi. Ayrıca fosil yakıtlar için verilen devlet yardımları kaldırılarak bu devlet yardımları yenilenebilir enerji sektörüne aktarılacak. Şirketlerin vergi ödememek için yaptığı hamlelere karşı denetim artırılacak.
Biden yönetimi yeni planı kamuoyuna anlatmak için yoğun çalışıyor. Başkan Yardımcısı Kamala Harris ülkeyi gezerek planı tanıtırken, Biden’ın bakanları hemen hemen her gün ABD’nin önde gelen televizyon kanallarında çıkarak plan hakkında konuşuyor. Biden yönetimi yetkilileri temel olarak ABD’nin altyapısının diğer ülkelere göre geri kaldığına ve bunun için bir adım atılması gerektiğine dikkat çekiyor. Bu temel argümana ek olarak Biden yönetimi, enerji gibi geleceği olan alanlarda harcamaların artırılması gerektiğini savunuyor. Biden, yeni altyapı planının iç politikanın birçok alanını etkilediği gibi ulusal güvenliği de ilgilendirdiğini vurguluyor. Morning Consult tarafından yapılan bir ankete göre ABD seçmeninin yüzde 65’i Biden yönetiminin altyapı planını hayata geçirmek için şirket vergilerini artırmasından yana.
Amerikan iş dünyası Biden’ın altyapı planına mesafeli yaklaşıyor. Ticaret Odası ve ABD’nin önde gelen şirketlerinin CEO’larının içerisinde bulunduğu Business Roundtable isimli kuruluş, şirket vergilerinin artırılmasının şirketlerin global alanda rekabet etmesini zorlaştıracağını dile getirdi. Amerikan iş dünyası Biden’ın altyapı planını desteklediğini, fakat planın finansmanının şirketlerden alınan vergileri artırarak yapılmaması gerektiğini belirtti. Amerikan iş dünyasının önde gelen isimleri geçmişte ABD’deki altyapı hizmetlerinin geliştirilmesi gerektiğine işaret etmişti. Biden’ın altyapı planı sonrasında bu tip çağrıları yapanlar sessiz kalmayı ve Biden’ın planına tepkisini özel kanallardan yansıtmayı tercih ediyor. Beyaz Saray bu şekilde sessizliğini koruyan CEO’ları eleştiriyor.
Örneğin Amazon’un CEO’su Jeff Bezos, 6 Nisan tarihinde yayınladığı kısa açıklamada şirketinin Biden’ın planını desteklediğini dile getirdi. Buna rağmen Bezos açıklamasının son kısmında altyapıya ilişkin getirilecek çözümün, ABD’nin rekabet edilebilirliğini artıracak şekilde olması gerektiğini söyleyerek şirket vergilerinin çok fazla artırılmaması gerektiği mesajını verdi. İş dünyasının Biden planına yönelik eleştirilerinden bir diğeri ise Biden yönetiminin planı açıklamadan önce iş dünyasının önde gelen isimleri ile irtibata geçmemesş oldu. Bu eleştirileri kabul etmeyen Beyaz Saray, Biden yönetimi yetkililerinin iş dünyası ile yeterli görüşmeleri yaptığını aktardı. Yönetim ayrıca bu eleştiriye cevap niteliğinde yaptığı açıklamalarda JPMorgan Chase’in CEO’su gibi birçok ismin daha önceden şirket vergilerinin yüzde 25’e çıkarılması gerektiğini savunduğunu hatırlattı.
Biden’ın vergileri artırma planı Demokrat Parti’nin bütün üyeleri tarafından desteklenmiyor. Partinin merkez politikaları benimseyen Joe Manchin, Biden’ın şirket vergilerini yüzde 28’e yükseltmesine karşı çıktığını ve parti içerisinde kendinden başka 6 ya da 7 ismin de kendisine katıldığını belirtti. Manchin, şirket vergilerinin en fazla yüzde 25’e çıkarılmasını istiyor. Manchin’in bu çıkışı Biden’ın yeni altyapı planının Kongre tarafından kabul edilmesinin, kısa sürede imkansız hale gelebileceğine işaret ediyor. Zira Senato’da Cumhuriyetçilerle eşit üyeye sahip Demokratlar, yapılacak oylamalarda bir fire verdiği takdirde plan tasarısı Senato’dan geçmeyecek.
Cumhuriyetçi cephede ise Biden’ın vergileri artırma planına karşı tam anlamıyla bir savaş açılmış durumda. Senato Azınlık Lideri Mitch McConnell’ın, Biden’ın altyapı planının kabul edilmemesi için çalışacağını söylemesi, söz konusu plana Cumhuriyetçi Parti’den herhangi bir destek gelmeyeceğine işaret ediyor. Bütün bu olumsuzluklara rağmen Biden’ın Ticaret Bakanı Gina Raimondo, şirket vergileri konusunda bir uzlaşmaya ulaşılabileceğinden bahsetti. Bakan Raimondo’nun açıklamasına paralel bir şekilde Başkan Joe Biden da altyapı planının finansmanına ilişkin kaynak bulunması konusunda kendisinin uzlaşmaya açık olduğunu vurguladı.
