Biden G-20 ve İklim Zirvelerine Katılıyor

Başkan Biden 30-31 Ekim tarihleri arasında dünyanın en büyük ekonomilerine sahip ülkelerin liderlerini bir araya getirecek olan G-20 zirvesine katılmak üzere Roma’ya ardından da Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP26) için Glasgow’a gidecek. Biden’a bu ikinci önemli dış gezisinde Dışişleri Bakanı Blinken de eşlik edecek. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamaya göre Biden, G-20 zirvesi kapsamındaki temasları öncesinde Cuma günü Vatikan’da Katolik dünyasının ruhani lideri Papa Francis ile bir görüşme yapacak. İkili Covid-19 salgınının sonlandırılması, iklim kriziyle mücadele, yaşanan göç dalgaları, gelir eşitsizliği ve insan onuruna saygıya dayalı çabalar üzerinde birlikte çalışma konularını ele alacaklar.

Biden’a eşlik edecek olan Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Biden’ın uçağında gazetecilerin sorularını yanıtladı. Sullivan, Biden’ın G-20 zirvesinde pandemiyle mücadele ve iklim krizi gibi genel konuların yanı sıra İran nükleer programı, tedarik zinciri sorunları ve enerji fiyatları konularına odaklanacağını söyledi. Sullivan, Biden’ın çok uluslu şirketlere en az %15 oranında uygulanması planlanan küresel minimum vergi konusunda da ilerleme sağlamayı amaçladığını kaydetti. Sullivan, açıklamasında ABD ve Avrupa’nın birçok konuda mutabakat içinde olduklarını belirterek Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in zirveye katılmayacağına dikkat çekti. Sullivan, “ABD ve Avrupa orada olacak. Hem G-20 hem de COP26’da güçlü ve uyum içinde orada olarak gündemi belirleyecek” ifadelerini kullandı.

Sullivan, Başkan Biden’ın zirve marjında diğer liderlerle yapacağı görüşmelerde ele alacağı önemli konulardan birinin “Daha İyi Bir Dünyayı Yeniden İnşa Et” girişimi olacağını belirtti. Girişim ilk olarak 11 Haziran’da gerçekleştirilen G7 zirvesi sonuç bildirgesinde dünya çapında dev bir kalkınma planı olarak duyurulmuştu. Girişim Çin’in “Kuşak ve Yol” projesine alternatif olarak görülüyor. Söz konusu inisiyatif Çin’le yaşanan stratejik rekabet karşısında düşük ve orta gelirli ülkelerin devasa altyapı ihtiyaçlarını karşılamak için somut adımlar atılması esasına dayanıyor. Bu girişimle birlikte gelişmekte olan ülkelere yapılacak yardımların Çin’in yatırımlarının aksine koşulsuz ve şartsız olması planlanıyor. Bu proje ile Çin’in ekonomik gücünü kullanarak diğer ülkeler üzerinde nüfuzunu artırma stratejisinin önüne geçilmeye çalışılacak. Sullivan ayrıca girişimin Çin’in Kuşak ve Yol projesine yüksek standartta iklim dostu bir alternatif oluşturacağını savundu. Bunlara ek olarak Başkan Biden’ın izlediği dış politikanın Amerikan halkının hayatını nasıl olumlu yönde etkileyeceğinin görüleceğini söyleyen Sullivan, bu proje ile Amerikan çalışanlarının ve firmalarının her türlü alt yapı inşasında küresel ölçekte rekabet edebilmesine olanak sağlanacağına da vurgu yaptı.

Başkan Biden, G-20 öncesinde Roma’da Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile de bir görüşme gerçekleştirecek. Bir süredir AUKUS anlaşması nedeniyle bozulan ABD-Fransa ilişkilerini rayına oturtmaya çalışan liderler, 22 Ekim’de bir telefon görüşmesi yapmıştı. Konuşmada ikili ve bölgesel konulara değinen liderlerin Sahel bölgesinde istikrar ve güvenliği desteklemek ve Hint-Pasifik’teki iş birliklerini genişletme adına yürüttükleri çabaları ele aldıkları belirtildi. Liderler ayrıca NATO ile bütünlük içinde Avrupa’nın savunmasını güçlendirme konusunu da görüştü. Roma’da yüz yüze görüşecek olan liderlerin ABD-Fransa arasındaki işbirliği alanlarını genişletmeye çalışacakları ve ortak çıkarlarla ilgili konularda fikir teatisinde bulunacakları ifade edildi.

İklim değişikliğinden sorumlu özel temsilci olarak atanan eski Dışişleri Bakanı John Kerry de Biden’a eşlik eden isimler arasında yer alıyor. İklim değişikliği sorununu “varoluşsal tehdit” olarak nitelendiren Biden, bu sorunla yüzleşmede ABD’nin liderlik yapması gerektiğini belirterek, çözüm için küresel işbirliğinin önemine sıklıkla vurguda bulunuyordu. Çin lideri Şi Jinping’in iki zirveye de katılmaması iklim değişikliğiyle mücadelede işbirliği yapılması açısından olumsuz bir durum olarak değerlendiriliyor. Çin ile ilişkilerde gerektiğinde rekabet gerektiğinde işbirliği içinde olacaklarını sıklıkla dile getiren Biden yönetimi, birlikte çalışabilecek en önemli konulardan biri olarak iklim değişikliği meselesini görüyordu. Dünyadaki termik santrallerin yarısına yakınına ev sahipliği yapan Çin dünyanın en fazla karbon salınımı gerçekleştiren ülkesi durumunda. John Kerry, Çin yönetimiyle anlaşma sağlanamazsa İklim değişikliğiyle mücadelede belirlenen hedeflere ulaşılmasını zor görüyor. Çin yönetimi insan hakları, Hong Kong ve Tayvan konularında gerilim varken iklim konusunda birlikte çalışmaya yanaşmayacaklarını açıklamıştı.

Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başkan Biden’ın da Glasgow’da görüşmesi bekleniyor. Gazetecilerin bu konudaki sorularını yanıtlayan Jake Sullivan, “Biden ile Erdoğan’ın Glasgow’da görüşmesini bekliyorum. Şu anda bunu teyit edemem ancak beklenti bu yönde” yanıtını verdi. Sullivan, Türkiye’nin ABD’den F-16 talebine yaklaşımlarının ne olduğuna ilişkin ise, “Bildiğiniz üzere Türkiye artık F-35 programında değil. F-16 programına gelince, ülkelerin nasıl savaş uçakları alacağına ilişkin uzun yıllardır uygulanan bir süreç var. Türkiye şimdi bu süreçte ve bu süreç devam edecek. Şu anda bu konuda söyleyecek başka bir şeyim yok” şeklinde konuştu.