Biden: “Rusya Savaş Suçu İşliyor” 

Rusya-Ukrayna savaşında dört hafta geride kalırken Washington yönetimi sahada beklemediği bir direnişle karşılaşan Rusya’nın Ukrayna’da savaş suçları işlediğine dair resmi duyuruda bulundu. ABD Dışişleri Bakanı Blinken, kamuya açık kaynaklar ve istihbarat raporlarının dikkatli bir şekilde incelenmesi sonucunda Rus güçlerinin Ukrayna’da savaş suçu işlediği kanaatine vardıklarını açıkladı. Dünya kamuoyunun yakından takip ettiği savaşta Rusya’ya yönelik öfke artarken ABD ve Batılı devletler de Rusya’ya karşı sert davranmamakla ve Ukrayna’ya yeterince yardımda bulunmamakla eleştiriliyor. 

ABD ve Avrupalı devletler bir yandan Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgal girişimine ağır maliyet çıkararak engellemeye çalışırken diğer yandan bölgedeki durumun daha geniş bir savaşa dönüşmesini önleyecek bir denge politikası yürütmeye çalışıyor. Kiev yönetiminin yardım taleplerine cevap vermek ve Ukrayna’daki katliam ve yıkıma seyirci kalmamak için çözüm yolları bulmaya çalışan Batılı devletler diplomatik temaslara hız vermeye başladı. Başkan Biden Avrupalı müttefikleriyle koordinasyonu sağlamak ve istişarelerde bulunmak için dört günlük bir Avrupa turuna çıktı. Brüksel’de olağanüstü NATO liderler zirvesine katılan Biden, AB ve G7 Liderleri ile de görüşmeler yaptıktan sonra Polonya’ya geçti.

Biden’ın geçen hafta Rusya Devlet Başkanı Putin’i “savaş suçlusu” olarak nitelendirmesinin ardından ABD hükümeti Rus askeri güçlerinin Ukrayna’da savaş suçu işlediğine dair resmî açıklamada bulundu. Dışişleri Bakanı Blinken, yazılı bir açıklama yaparak hükümetin elinde Rus ordusunun Ukrayna’da savaş suçu işlediğine dair “kamu ve istihbarat kaynaklarından elde edilen güvenilir deliller olduğunu” kaydetti. Dikkatli bir inceleme neticesinde bu sonuca ulaştıklarını söyleyen Blinken Rus güçlerinin okul, hastane ve alışveriş merkezleri gibi sivil hedefleri kasti olarak vurduğunu ve binlerce sivilin ölümüne ve yaralanmasına sebebiyet verdiğini belirtti.

Mariupol doğum evi ve bahçesinde havadan görülecek şekilde Rusça “çocuklar” yazısı bulunan Mariupol tiyatrosunun vurulmasını örnek olarak gösteren Blinken, “Putin’in emrindeki Rus ordularının sivil direnişi kırmaya yönelik benzer taktikleri Çeçenistan’ın Grozni ve Suriye’nin Halep şehirlerinde de uygulamış olduklarını” hatırlattı. ABD’nin savaş suçlarıyla ilgili raporları toplamaya ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla paylaşmaya devam edeceğini belirten Blinken “sorumluların cezalandırılması için mevcut her aracı kullanmakta kararlıyız” ifadelerini kullandı. Rusya’nın Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne taraf olmaması nedeniyle Washington’un savaş suçu suçlamalarının büyük oranda sembolik kalması bekleniyor.

Başkan Biden olağanüstü NATO liderler zirvesine katılmak ve G7 liderleri ile görüşmek üzere dört günlük bir Avrupa turuna çıktı. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamaya göre Biden’ın Avrupa ziyaretinde Rusya’ya ek yaptırımlar uygulanması, mevcut yaptırımların sıkılaştırılması, NATO’nun doğu kanadındaki kuvvetlerinin yapısıyla ilgili yeni düzenlemelerin getirilmesi gibi konuların yanı sıra Avrupa’nın Rus petrol ve doğalgazına bağımlılığını azaltma ve enerji güvenliğini arttırma hedefine yönelik ortak bir eylem planı açıklanacağı belirtildi. Biden’ın G7 toplantısında da küresel enerji ve gıda güvenliği gibi kritik konuların ele alınacağı ve Ukrayna savaşının küresel ekonomiye etkilerinin görüşüleceği bildirildi.

Olağanüstü NATO Liderler Zirvesi ve G7 toplantısı sonrasında basın açıklaması yapan Biden, ABD ve müttefiklerinin Ukrayna’ya askeri, ekonomik ve insani yardım sağlamaya ve Rusya’ya yaptırımları ağırlaştırmaya devam edeceklerini söyledi. Biden zirvede NATO liderlerinin “Ukrayna’nın askeri ve insani yardımlarla desteklenmesi, Putin’in ekonomisini felç etmek ve eylemlerinden dolayı Putin’i cezalandırmak için şimdiye kadarki en büyük ekonomik yaptırım rejiminin uygulanması ve NATO’nun doğu kanadının güçlendirilmesi” konularında mutabık kaldıklarını açıkladı. 

Göreve başladığından beri Ukrayna’ya 2 milyar doların üzerinde askeri teçhizat sağlamayı taahhüt ettiğini hatırlatan Biden, savaştan etkilenen milyonlarca Ukraynalıya yardım sağlamak için 1 milyar dolarlık ek yardımda bulunma sözü verdi. ABD’nin yüz bin Ukraynalı mülteciyi kabul edeceğini duyuran Biden, Ukrayna ve komşu ülkelerde demokratik direnci güçlendirmek ve insan haklarını korumak için 320 milyon dolar yatırım yapacaklarını söyledi. Biden gıda ve enerji güvenliği konularında ABD’nin G7 ve Avrupa Birliği ile koordinasyon halinde olduğunu belirtti.

Biden, Rus ordusuna destek sağlayan Duma üyeleri ve oligarkların dahil olduğu 400’den fazla kişi ve kuruluşa yaptırım uygulanacağını açıkladı. NATO topraklarını savunmak için Avrupa’da konuşlanmış yüz bin ABD gücü bulunduğunu belirten Biden, NATO’nun doğu kanadını güçlendirmek için Romanya, Macaristan, Bulgaristan ve Slovakya’da yeni konuşlandırmalar yapıldığını hatırlatarak NATO’nun hiç olmadığı kadar birlik içinde bulunduğunun altını çizdi. Putin ile görüşmelerine atıfta bulunan Biden, Rus liderin NATO’nun bölüneceğini umduğunu ancak tam tersi bir durumun ortaya çıktığını söyledi.

Biden, Rusya’nın kimyasal silah kullanması durumunda ne yapacağıyla ilgili bir soruya böyle bir durumda ABD’nin yanıt vereceğini belirtti ve “müdahalenin niteliği, kullanımın niteliğine bağlı olacaktır” şeklinde konuştu. Çin yönetiminin tutumuna ilişkin olarak Biden, Çin’in Rusya’ya savaşta yardım sağlamasının ekonomik sonuçları olacağını belirterek, “Geçen hafta Çin Devlet Başkanı Şi Jinping ile konuyla ilgili bir görüşme yaptım. Şi’nin Rusya’ya yardım etmesinin sonuçlarını anladığını umuyorum” ifadelerini kullandı.

Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Ukrayna krizini görüşmek üzere olağanüstü bir oturum düzenledi. Oturumda Ukrayna’nın sunduğu İnsani Yardım Tasarısı oylandı. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasının doğurduğu insani krizin sonuçlarının vurgulandığı tasarıda, Rusya’nın insani yardım koridorları açılması, savaşın durdurulması, Rusya’nın askeri birliklerini Ukrayna’dan derhal çekmesi talep ediliyordu. Genel Kurul’da yapılan oylamada tasarıya 140 “evet” oyu verilirken 38 çekimser oy ve 5 karşı oy kullanıldı. Oturumda Moskova yönetimine askerlerini derhal Ukrayna topraklarından geri çekme çağrısında bulunuldu.