Biden Yönetimi İran’la Müzakerelerde Sonuç İstiyor

İran ile ABD, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin ve Almanya arasında 2015 yılında imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (JCPAO) nükleer anlaşmasının canlandırılması ve tam olarak uygulanması için müzakereler devam ediyor. 3 Ocak’tan bu yana kesintisiz sürdürülen müzakerelerin 8. turunda yakın zamanda bir karara varılması bekleniyor. Başkan Biden, Viyana görüşmelerinde ilerleme kaydedildiğini söylerken Dışişleri Bakanı Blinken İran ile müzakerelerde kısa süre içinde bir sonuç alınacağına inandığını ifade etti.

Başkan Biden, görevdeki ilk yılını değerlendirdiği basın toplantısında İran ile P5+1 grubu arasındaki müzakerelerde ilerleme kaydedildiğini söyledi. Biden, “İran nükleer müzakereleri hakkında ne düşündüğü” ile ilgili bir soruya, “Şimdi vazgeçme zamanı değil, ilerleme kaydediliyor” şeklinde cevap verdi. Amerikan medyasına göre Biden görevdeki ilk yılını doldurmasına rağmen henüz dış politika başarısı elde edebilmiş değil. Afganistan’dan kaotik geri çekilme sonrasında ağır eleştirilere maruz kalan Biden, yakın zamanda “İran’la nükleer anlaşma sağlanması” gibi önemli bir diplomatik başarı elde etmeyi hedefliyor.

Viyana’daki müzakereleri zora sokan konulardan biri İran’ın “ABD’nin bir daha anlaşmadan çekilmeyeceğine dair garanti vermesini” talep etmesi olarak görülüyor. Katıldığı bir programda bu konuda açıklamada bulunan Blinken, Trump’ın verdiği nükleer anlaşmadan ayrılma kararını “ABD dış politikası tarihindeki en kötü kararlardan biri” olarak değerlendirdiklerini ancak Başkan Biden’in kendinden sonraki başkanlar için bağlayıcı olacak bir şekilde İran’a güçlü garantiler veremeyeceğini ifade etti.

Alman Dışişleri Bakanı Baerbock, Fransa Dışişleri Bakanı Le Drian ve İngiltere Dışişleri Bakan Yardımcısı Cleverly ile bir araya gelen Blinken, toplantı sonrası yaptığı basın açıklamasında İran nükleer müzakerelerine de değindi. İran ile müzakerelerin “birkaç hafta içinde” sonuca bağlanması gerektiğini belirten Blinken, aksi takdirde İran’ın nükleer çalışmalarında çok fazla ilerleme kaydettiği için anlaşmanın anlamını yitireceğini söyledi. 

Blinken, İran müzakereleriyle ilgili olarak gazetecilere yaptığı açıklamada “şu an tam olarak bir karar anındayız. Gerçek bir aciliyet söz konusu ve anlaşmada karşılıklı bir uzlaşıya varıp varamayacağımıza birkaç hafta içinde karar vermiş olacağız” ifadelerini kullandı. Alman Dışişleri Bakanı Baerbock da İran müzakerelerinde acilen ilerleme kaydedilmemesi halinde, müzakerelerin ana konusu olan “nükleer silahsızlanma açısından yeterli bir katkı sağlanamayacak” şeklinde konuştu.

Fransa Dışişleri Bakanı Le Drian da konuyla ilgili yaptığı açıklamada şu ana kadar elde edilen ilerlemenin belirli bir düzeyde kaldığını hatırlatarak İran’ın nükleer çalışmaları hızla ilerlerken müzakerelerin bu kadar yavaş bir tempoda kalmasının kabul edilemez olduğunu savundu. Birçok uzman uzlaşmaya varılmadığı sürece İran’ın nükleer kapasitesini genişletmeye devam edeceği uyarısında bulunuyor. İranlı yetkililer ise, nükleer silah üretme amacı gütmediklerini belirterek bu yöndeki iddia ve suçlamaları reddetmeye devam ediyor.