Biden’ın İlk Bütçe Teklifi ve Altyapı Harcama Müzakereleri

Başkan Biden 2022 yılı için hazırladığı ve altyapı, sağlık ve eğitim gibi harcamalara ağırlık verdiği 6 trilyon dolarlık bütçe teklifini Kongre’ye sundu.  Yeni bütçe yılı 1 Ekim 2021 tarihinde başlayacak ve sunduğu bütçe kabul edildiği takdirde önümüzdeki dönemde yürütme organının harcamaları artıracak. Sunulan bütçe kapsamında 2 trilyon doların altyapının geliştirilmesi için, 1,8 trilyon doların çocuk bakımı kapsamında yapılan yardımlar için ve 1,5 trilyon doların ise çeşitli programlar için harcanması planlanıyor. 

Bütçe kapsamında savunma harcamalarının az bir oranda artırılması düşünülüyor. Savunma için artırılan bütçe ile askeriyede çalışanların maaşlarına zam yapılacak. Sunulan yeni bütçede iklim değişikliği ile mücadele için önemli miktarda harcama yapılması öngörülüyor. Biden yönetimi, Çevre Koruma Ajansı (EPA) kapsamında yürütülen programlarına sağlanan fonlar için 936 milyon dolar ayrılmasını talep ediyor. Yönetim iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında ABD’nin yenilebilir enerji sektörünü canlandırmayı ve bu sektörde yeni iş imkanları yaratılmasını amaçlıyor. 

Yönetim harcamaları artırmayı planlarken şirketlerden ve zenginlerden alınan vergileri artırmayı düşünüyor. Biden yönetimi yetkililerinin üzerine basa basa söylediği gibi yeni ek vergiler sadece, yılda 400 bin dolardan fazla kazananlar için geçerli olacak. Yetkililer, sunulan bütçenin kabul edilmesi durumunda işsizliğin yüzde 4,7 oranına düşeceğini savunuyor. Cumhuriyetçiler, Covid-19 ile mücadele adına kabul edilen mali yardım paketi hakkında görüşmeler devam ederken enflasyona ilişkin uyarılarda bulunmuştu. Bu tür uyarıları dikkate almayan Beyaz Saray, bütçenin kabul edilmesi durumunda kısa vadede enflasyonun artacağını öngörüyor. Fakat Biden yönetimi yetkilileri uzun vadede enflasyonun normale döneceğini söylüyor. 

Biden yönetiminin enflasyonun artacağına dair korkusunun olmadığı vurgulanıyor. Ekonomistler, Biden yönetiminin bütçeyi hazırlarken FED’in faizleri düşük tutacağını ön gördüğünü ve bütçe teklifini buna göre yaptığını belirtiyor. Biden, hazırladığı bu bütçe planı ile FED’e bir mesaj gönderiyor ve başkanlığı döneminde faizleri şu an olduğu gibi düşük tutması çağrısında bulunuyor. Biden’ın başkanlık kampanyası sırasında verdiği bir söz hatırlatılarak, sunulan bütçede yılda 400 bin dolardan aşağı kazanan ailelerden alınan vergilerde Biden’ın indirime gitmediği eleştiriliyor. 

Biden yönetiminin sunduğu bütçe planı kabul edildiği takdirde 1,8 trilyon dolarlık bir bütçe açığı ortaya çıkacak. 2020 mali yılındaki bütçe açığı 3,1 trilyon olurken 2021 mali yılında bütçe açığının 3,7 trilyon dolara olacağı öngörülüyor. Cumhuriyetçiler, Demokratların iç borcu önemsemediğini dile getiriyor. Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, Biden’ın bütçe teklifinin diğer başkanların bütçe teklifleri gibi ölü doğduğunu söyledi. Temsilciler Meclisi’nin Kaynak Bulma Komisyonu’ndaki en üst düzey Cumhuriyetçi isim olan Kevin Brady, önümüzdeki dönemde ekonominin tekrar düzelmesi süreci 2008 krizi sonrasındaki süreçten bile daha yavaş olacağını ileri sürdü. Biden yönetiminin harcamaları artırarak belirli politikaları hayata geçirmek istemesinin, Biden’ın Senatör olduğu dönemdeki pozisyonu ile çeliştiği hatırlatılıyor. Biden, senatör olduğu dönemde harcamaların kısılarak bütçe açığının kapanmasını savunurken, Beyaz Saray’a Başkan olarak seçildikten sonra bütçe açığının kapanması meselesini arka plana atıyor. 

Yönetim tarafından gelen bütçe teklifi doğrultusunda bütçeyi oluşturan Kongre, yönetimin politikalarını ve önceliklerini dikkate alarak bütçeyi oluşturur. Biden yönetiminin sunduğu bütçe teklifindeki bazı harcamalar, daha önce altyapı planı kapsamında sunulmuştu. Bu nedenle bütçe teklifinde yer alan harcamalar tamamen yeni değil. Biden yönetimi, her sene kabul edilen bütçe kanunu ile altyapı planını hayata geçirmek istiyor. Altyapı planına dair Beyaz Saray ve Cumhuriyetçi senatörler arasındaki görüşmeler daha önceden başlamıştı. Fakat bu görüşmeler uzun süre sonuçsuz kalmıştı. 

Bu anlaşmazlığa ek olarak Demokratlar içerisinde partinin merkez politikalarını izleyen isimler de Biden’ın altyapı planını tam olarak benimsemiyor. Bu isimlerin başında gelen Demokrat Senatör Joe Manchin, Biden’ın altyapı planında şirketlerden alınan vergileri artırılması fikrini desteklemediğini ifade etti. Cumhuriyetçi seçmenin yoğunlukta olduğu West Virginia eyaletini temsil eden Manchin, Washington siyasetinin iki farklı cephesinin tam ortasında yer alıyor. Demokrat Parti’nin progresif kesimi, Cumhuriyetçilerle yapılan müzakerelerin en kısa sürede sonlandırılmasını talep ediyor. Progresifler, Demokratların Kongre’deki çoğunluğunu kullanarak altyapı planını Cumhuriyetçilerin desteği olmaksızın çıkarması çağrısında bulunuyor. 

Beyaz Saray altyapı planına ilişkin sunduğu teklifte bazı esneklik tanıyacağının sinyalini verdi. Biden 2 Haziran tarihinde Cumhuriyetçi Senatör Shelley Moore Capito’ya 1 trilyon dolar tutarında olan ve kendisinin daha önce sunduğu altyapı planından daha dar kapsamlı olan bir planı kabul edeceğini söyledi. Senatör Capito, Cumhuriyetçi Parti adına Beyaz Saray ile yürütülen altyapı görüşmelerini yürütüyor. Biden, Senatör Capito’ya sunduğu teklifte şirketlerden alınacak vergilerin artırılmamasını ve 2017 yılında Trump tarafından kabul edilen vergi indirimi kanunun değiştirilmemesini kabul etti. Biden yönetimi, Cumhuriyetçi Parti’nin kırmızı çizgisi olarak görülen vergi meselesinde taviz vererek hedeflediği altyapı yasasını çıkarmak istiyor. 

Öte yandan Çalışma Bakanlığı açıkladığı yeni verilerle Mayıs ayında istihdam artışının 559 bin olduğunu duyurdu. Açıklanan bu veriler pandemi ile mücadelede sona yaklaşıldığı umutlarını yeşertiyor. Başkan Biden yaptığı bir açıklamada söz konusu verileri değerlendirerek Amerikan ekonomisinin tarihi bir şekilde ilerlediğini ve bu ilerleme sayesinde ekonominin son yüzyılın en kötü krizinden çıkacağını belirtti. Biden yönetimi ve Demokratları sevindiren bu verilerin, Başkan’ın Covid ile mücadelesinde izlediği mali politikaları haklı çıkardığı düşünülüyor. Fakat Cumhuriyetçiler, uzun vadede işsizliğin pandemi öncesindeki seviyeye inmediğini hatırlatıyor. Cumhuriyetçiler, Biden yönetimine vergileri ve harcamaları artırarak ekonomiye müdahale etmemesi çağrısını yineliyor.