Blinken Türkiye’ye Gidiyor

Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in yaşanan büyük depremlerin ardından ABD tarafından sağlanan yardımları yerinde incelemek ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmek üzere 19 Şubat’ta Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştirileceğiduyuruldu. Blinken’in ilk olarak deprem yardım çalışmalarının Türkiye ile koordineli şekilde yürütüldüğü İncirlik Üssü’nü ziyaretinin ardından Ankara’da üst düzey yetkililer ile görüşmeler yapacağı belirtiliyor. Göreve başladığından beri ilk kez Türkiye ziyaretinde bulunacak olan Blinken’in Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşüp görüşmeyeceği konusu henüz netlik kazanmış değil.

Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada Blinken’ın 16 Şubat’ta Münih Güvenlik Konferansı’na katılacağı ve burada Ukrayna’ya verilen destekle ilgili konuların yanı sıra depremlerden etkilenen Türkiye ve Suriye halkına sağlanacak yardımların görüşüleceği bir dizi toplantıya katılacağını belirtildi. Münih’ten sonra Türkiye’ye gidecek olan Blinken’ın ilk olarak ABD’nin Türk yetkililere destek çabalarını yerinde görmek amacıyla İncirlik Üssü’nü ziyaret edeceği kaydedildi. Türkiye’nin “değerli bir NATO müttefiki” olduğuna vurgu yapılan açıklamada, Blinken’ın sınırın diğer tarafında Suriye’de depremden etkilenen bölgelere yardımın iletilmesi için verdiği destekten dolayı Türkiye hükümetine teşekkür edeceği ifade edildi. Blinken’ın Türkiye temaslarının ardından Yunanistan’a giderek Başbakan Miçotakis, Dışişleri Bakanı Dendias ve muhalefet lideri Aleksis Çipras’la biraraya geleceği kaydedildi.

Blinken’ın üç ülkeyi kapsayan gezisi ile ilgili açıklamalarda bulunan Avrupa ve Avrasya İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Karen Donfried,  Türkiye ziyaretinin büyük ölçüde ABD’nin sağladığı yardımların denetlenmesine ve yaşanan felaketin büyüklüğüne dikkat çekmeye odaklandığını kaydetti. Türkiye’ye yollanan yardımların İncirlik üzerinden koordine edildiğini belirten Donfried, Blinken’in ilk olarak bu üsse ziyarette bulunmasının normal olduğunun altını çizdi. 

“ABD’nin yardım çabalarına odaklanıyoruz” diyen Donfried, “büyük kayıplar veren Türk dostlarımıza en içten taziyelerimizi iletmek ve yardım çabalarına dikkat çekmek istiyoruz” şeklinde konuşarak “bu kritik anda Türkiye’ye ve Suriye’de yaşayanlara destek sağlamak üzere dünyanın dört bir yanında devreye giren herkesi alkışlamak istiyoruz. Pazar günü Türkiye’deki gündemin odak noktasını bu konu oluşturacak” ifadelerini kullandı. Blinken’ın Ankara’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşüp görüşmeyeceğiyle ilgili bir soruyu yanıtlayan Donfried, açıklanan programın tüm ayrıntıları içermediğini ve değişiklikler olabileceğini söyledi.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price günlük basın toplantısında Blinken’ın Türkiye ziyareti sırasında, ABD hükümetinin depremin ardından yürütmekte olduğu yardım faaliyetlerine tanık olma fırsatına sahip olacağına dikkat çekti ve depremzedeler için daha fazla neler yapabileceğinin üzerinde durulacağını söyledi. ABD’nin ilk etapta 200 kişi ve 12 köpekten oluşan arama kurtarma ekipleri ve yaklaşık 80 tonluk özel ekipmanlar yolladığını hatırlatan Price, yardımların devam edeceğini dile getirdi. Açıklanan 85 milyon dolarlık meblağın ne kadarının Türkiye’ye ne kadarının Suriye’ye gideceğiyle ilgili bir soruya cevap veren Price, iki ülke arasında dağıtılacak miktarın net belli olmadığını belirterek bu miktarın başlangıç yardımı olduğuna dikkat çekti.

Blinken ve Çavuşoğlu geçen hafta iki kez telefon görüşmesi yaparak yardım çalışmalarının nasıl şekillenmesi gerektiğiüzerine görüş alışverişinde bulunmuştu. Blinken depremzedelere yardım için Türkiye ile koordineli olarak mümkün olan her şeyin yapılacağını söylemişti. ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) tarafından yapılan açıklamada da Türkiye ve Suriye’de oluşan acil insani yardım ihtiyacı kapsamında 85 milyon dolarlık ek yardım yapılacağı bildirilmişti. USAID’in Afet Yardım Müdahale Ekibi (DART) depremden hemen sonra bölgeye gönderilmişti.

Amerikan medyası Blinken’ın ziyaret sırasında İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği konusunu da gündeme getireceğini ve Türkiye’nin itirazlarını gidermeye çalışacağını ileri sürüyor. Ayrıca Türkiye’nin F-16 savaş uçakları satın alma talebinin de ele alınması bekleniyor. Türkiye, F-35 programından çıkarılmasının ardından savaş uçağı ihtiyaçlarını karşılamak için 2021 yılında 40 adet F-16 satın alımı ile envanterinde bulunan 79 uçağın modernizasyonu için ABD’ye taleplerini iletmişti. Türkiye’ye F-16 satışı Başkan Biden ve Kongre’deki Demokratlar arasında dış politika konusundaki en ciddi anlaşmazlıklardan biri olarak ön plana çıkıyor. Biden satışa onay verirken bazı Kongre üyeleri itirazlarını dile getiriyor.