‘Büyük, Güzel Yasa Tasarısı’ Meclisten Geçti

Temsilciler Meclisi, uzun süren tartışmaların ardından, Başkan Trump’ın vaat ettiği vergi indirimlerini içeren ve büyük harcama kesintileri sağlayan yasa tasarısını 214’e karşı 215 “evet” oyuyla kabul etti. Özellikle vergi kesintileri ve sosyal programlara yönelik harcama kesintileriyle ilgili iç çekişmeleri aşarak tasarının Meclis’te onaylanması, Trump için önemli bir zafer olarak değerlendirilebilir. Trump, tasarının “ülke tarihinin en önemli yasalarından biri” olacağını belirterek Senato’dan geçmesini ve hızla imzalayarak yasalaşmasını beklediğini ifade etti. Söz konusu tasarı, vergi indirimlerinin yanı sıra temiz enerji teşviklerinde kesintiler gibi düzenlemeleri de içeriyor ve özellikle Amerikan halkı için büyük ekonomik değişiklikler vaat ediyor. Senato Cumhuriyetçilerin kontrolünde olmasına rağmen, tartışmalı konularda eleştirel bir tutum sergileyen Cumhuriyetçilerin oylamada nasıl bir pozisyon alacağı ise henüz netleşmiş değil.

Cumhuriyetçiler tarafından “Bir Büyük Güzel Yasa Tasarısı” adı verilen 1116 sayfalık yasa tasarısı, birçok alanda yeni düzenlemeler ve kesintiler içeriyor. Yeni tasarıyla birlikte Cumhuriyetçiler, 2017 yılında Trump’ın ilk döneminde kabul edilen bireysel gelir ve miras vergisi indirimlerini kalıcı hale getirmeyi hedefliyor. 2024 seçim vaatlerinde, bahşişler, fazla mesai ücretleri ve bazı otomobil kredileri gibi unsurların vergilendirilmemesi gerektiğini belirten Trump, bireysel vergi yükünü hafifletmeyi amaçlıyor. Ancak, bu vergi indirimlerinin maliyetini karşılamak için Biden döneminde uygulamaya konulan temiz enerji vergi kredilerinin kaldırılması veya kısıtlanması bekleniyor. Tasarı, bireysel gelir vergisi düşürerek ve çocuklar için vergi kredilerini yükselterek Amerikalıların bireysel gelirini artırmayı hedefliyor. Ancak bu değişiklikler, uzun vadede önemli ekonomik sonuçlar doğurabilecek bir dizi belirsizliği de beraberinde getirebilir.

Yeni tasarının en çok tartışılan konularından birini sosyal yardım politikalarındaki kesintiler oluşturuyor. Trump yönetimi, Gıda Yardımları ve Sosyal Yardım Programı’na (SNAP) yönelik yapılan kesintileri 267 milyar dolara kadar çıkarmayı hedefliyor. Ayrıca, programa erişim sağlamak için belirtilen kriterleri düzenlemeyi öneriyor. Yaklaşık 42 milyon kişinin yararlandığı SNAP programında yapılan düzenlemelerle önemli ölçüde küçültme yaşanması bekleniyor. Düşük gelirli ve yaşlı Amerikalıların sağlık sistemlerinden kolayca yararlanabilmesi için uygulanan Medicaid programında kesintiler de yeni tasarıda yer alıyor. Medicaid programında yaklaşık 700 milyar dolarlık bir kesinti öngören tasarı, programa başvuran kişilere ayda en az 80 saatlik çalışma, eğitim veya hizmet yükümlülüğü getirmeyi planlıyor. Ayrıca, başvuranların yıllık olarak iki kez uygunluklarını kanıtlamaları isteniyor. Medicaid programına kayıtlı çocuk ve yaşlı yaklaşık 83 milyon Amerikalının olması, yapılan düzenlemelerden etkilenecek büyük bir kesimin varlığına işaret ediyor. 

Trump yönetimi, özellikle düşük gelirli grupları hedef alan bu sosyal programlarda yapılacak kesintilerle tasarruf sağlamayı amaçlasa da Demokratlar, milyonlarca Amerikalının sağlık sigortası kapsamından çıkabileceği konusunda uyarılar yapıyor. Cumhuriyetçiler arasında da eleştirilen bu düzenlemenin Senato oylaması esnasında da gündeme gelmesi bekleniyor. Bazı Cumhuriyetçiler, özellikle 2026 ara seçimleri yaklaşırken yapılacak bu tür bir düzenlemenin, kritik bölgelerde oy kaybına yol açabileceğini ve çoğunluğu sağladıkları Kongre aritmetiğini kaybedebileceklerini belirterek yeni düzenlemeye karşı çıkıyor.

Yeni yasa tasarısının Trump için zafer olarak görülmesinin en önemli nedenlerinden biri de vaadettiği politikalara önemli bir bütçe sağlaması olarak yorumlanabilir. Özellikle yeni dönemde göç ve sınır güvenliği konusundaki sert tutumu ile dikkat çeken Trump, yeni yasa tasarısıyla ABD-Meksika sınırında inşa edilen duvarın devam etmesi için 46,5 milyar dolar bütçe sağlamayı hedefliyor. Ayrıca, yeni sınır devriye personelleri ve gümrük memurları için de fon ayrılması öngörülüyor. Yasa tasarısına göre, her yıl 1 milyon göçmenin sınır dışı edilmesi planlanıyor ve bu bağlamda göçmen tutuklama merkezlerinin inşası için 45 milyar dolarlık bir bütçe ayrılması bekleniyor. Senato’dan onay alması durumunda bu tasarı, özellikle göçmenlere yönelik yeni yasal düzenlemeler ve göçmenlik politikası üzerinde kalıcı ve  önemli değişiklikler yapabilir.

Cumhuriyetçiler, “Altın Kubbe” isimli yeni bir füze savunma sistemi kurma isteğini de bu tasarıyla hayata geçirmeyi planlıyor. Sistem için toplamda 175 milyar dolar harcama yapılması beklenirken, bu bütçenin 25 milyar dolarının askeri harcama kısmından tahsis edilmesi planlanıyor. Yeni tasarı, füze savunma kalkanı projesine 25 milyar dolar, deniz filosunun genişletilmesi için 34 milyar dolar ve sınır güvenliği için 5 milyar dolar ayırılmasını öngörüyor. Ayrıca, askeri personelin yaşam kalitesini artırmaya yönelik olarak 9 milyar dolarlık bir fon da planlanıyor. 

Yasa tasarısı, öğrenci kredisi programlarını tamamen değiştirmeyi ve 330 milyar dolarlık bütçe kesintisi yapmayı hedefliyor. Bu düzenlemeyle birlikte öğrenci kredilerinin geri ödeme süreleri kısaltılacak ve standart hale getirilecek. Biden döneminden kalan, öğrenci kredilerinin geri ödemesini kolaylaştıran uygulamalar ise yürürlükten kaldırılacak. Ayrıca, üniversite bağışlarına %21 oranında vergi getirilmesi de planlanıyor. Bu değişiklikler, ABD yükseköğretim sisteminde kalıcı etkiler yaratabilir ve özellikle Trump’ın prestijli üniversitelere karşı yürüttüğü politikaların daha da güçlenmesine neden olabilir.

Yeni tasarı ile enerji sektöründe de önemli değişiklikler öngörülüyor. Tasarı, kamu arazilerinde petrol, maden ve orman kesimi faaliyetlerini artırmak için yeni anlaşmalara olanak tanıyor. Enerji şirketlerinin petrol, gaz ve kömür çıkarmak için ödedikleri telif oranları düşürülerek daha fazla gelir elde edilmesi hedefleniyor. Bu adım, Trump’ın seçim döneminde vaat ettiği Biden yönetiminden kalan iklim politikalarının iptaline yönelik önemli bir ilerleme kaydedilmesine olanak sağlayacak. Bu bağlamda son dakika değişikliği yapılarak oylamadan önceki gün yasa tasarısına eklenen Nevada ve Utah’ta yüz binlerce dönümlük kamu arazisinin satışına izin veren hüküm ise çevrecilerin ve Demokratların tepkisini çekti. 

Trump’ın “Büyük Güzel Yasa Tasarısı”, geniş çaplı vergi indirimleri ve harcama kesintileri ile ekonomik ve politik alanda önemli değişikliklere yol açabilir. Bu yasa tasarısı, vergi politikaları, sağlık programları, savunma bütçesi ve sosyal güvenlik gibi kritik alanlarda büyük değişiklikler vaadediyor. Tasarının Temsilciler Meclisi’nden sorunsuz bir şekilde geçmesi Meclis Başkanı Mike Johnson’ın siyasi kariyeri için önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Oylama Trump için önemli bir zafer olarak değerlendirilse de tasarının son hali Senato’daki tartışmalar ve tepkilerle şekillenecek.