El-Kaide Lideri Zevahiri SİHA Saldırısıyla Öldürüldü

Washington yönetimi El Kaide lideri Ayman El-Zevahiri’nin, 31 Temmuz Pazar günü CIA tarafından Afganistan’da düzenlenen insansız hava aracı saldırısıyla öldürüldüğünü açıklandı. Usame bin Ladin’in 2011 yılında öldürülmesinin ardından El Kaide’nin başına geçen Zevahiri 11 Eylül saldırılarının organizatörü olmakla suçlanıyordu. Konuya ilişkin canlı yayında açıklama yapan Başkan Biden, “Adalet yerini buldu” dedi. Saldırı Amerikan askerlerinin Afganistan’dan geri çekilmesinden bu yana gerçekleştirilen ilk ABD operasyonu oldu. Saldırıda herhangi bir sivil kaybı olmadığı belirtildi.

Konuşmasında operasyonun detaylarına değinen Biden, yirmi yılı aşkın bir süredir peşinde oldukları Zevahiri’nin bulunduğu yerin bu yılın başında istihbarat ekipleri tarafından tespit edildiğini ve kendisinin aile üyeleriyle birlikte Kabil’de yaşadığını ifade etti. Biden açıklamasında “bu görev dikkatle planlandı, diğer sivillere zarar verme riski en aza indirildi ve bir hafta önce, koşulların uygun olduğu söylendikten sonra, onun işini bitirmek için onay verdim ve görev başarılı oldu.” şeklinde konuştu. Biden, operasyonda aile üyelerine zarar gelmediğini ve sivil can kaybı yaşanmadığını da sözlerine ekledi.

Zevahiri’ye düzenlenen operasyonla ilgili basın mensuplarına bilgi veren üst düzey bir Beyaz Saray yetkilisi ABD istihbaratının uzun süredir aradıkları Zevahiri’nin yerini bulduklarına dair bilgiyi, Başkan Biden’a ilk olarak geçen Nisan ayında verdiklerini belirtti. İstihbarata dair detaylı bilgi talep eden Biden için Zevahiri’nin kaldığı evin bir maketi hazırlanarak, operasyonun nasıl ilerleyeceği kendisine anlatıldığını belirten yetkili, 71 yaşındaki örgüt liderinin öldürüldüğü sırada Kabil’deki 3 katlı evinin balkonunda bulunduğunu kaydetti. Afganistan’da artık Amerikan askerlerinin olmadığını sözlerine ekleyen yetkili, Zevahiri’nin Afganistan’daki varlığının, Taliban’ın 2020’de Katar’ın başkenti Doha’da ABD ile imzaladığı ve ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinin yolunu açan anlaşmanın “açık ihlâli” olduğunu kaydetti.

Dışişleri Bakanı Antony Blinken de konuya ilişkin yaptığı açıklamada Taliban yönetiminin el-kaide liderine sığınma imkânı tanıyarak “Doha Anlaşmasını” ağır biçimde ihlal ettiğine dikkat çekti.  Doha anlaşması ile Taliban yönetimi Afganistan topraklarının teröristler tarafından diğer ülkelerin güvenliğini tehdit edecek şekilde kullanılmasına izin vermeyeceklerine dair güvence vermişlerdi. Diğer yandan Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahid de bir açıklama yaparak ABD’nin Afganistan topraklarına saldırı düzenleyerek Doha Anlaşmasını ihlal ettiğini ileri sürdü. Biden’ın konuşmasından kısa bir süre önce de başka bir Taliban sözcüsü ABD’nin, Kabil’in bir yerleşim bölgesinde SİHA saldırısı düzenlediğini açıklamış ve saldırıyı, “uluslararası hukukun açık ihlali” olarak nitelendirmişti.

Zevahiri gibi yıllardır arananlar listesinin en tepesinde olan bir kişinin öldürülmesi iç siyasette zor günler yaşayan Biden için olumlu bir gelişme olarak değerlendirilse de operasyonun Afganistan’da yapılmış olması el-Kaide’nin hala burada etkili olduğunu göstermesi nedeniyle Biden’in Afganistan’dan geri çekilme kararının eleştirilmesine yol açtı. Oklahoma Senatörü Cumhuriyetçi James Inhofe El-Kaide liderinin Afganistan’da bulunmasını Biden yönetiminin Afganistan politikasının tamamen çöktüğünün göstergesi olduğunu savundu. Meclis Dışişleri Komitesi üyesi Cumhuriyetçi Michael McCaul de Biden’in “Afganistan el-Kaide’den temizlendi” diyerek Amerikan halkına yalan söylediğini ileri sürdü. Diğer yandan geri çekilme anlaşmasının müzakerecilerinden biri olan Zalmay Khalilzad saldırının, Afganistan’da çok sayıda asker bulundurmadan ve büyük harcamalar yapmadan terör tehditlerinin vurulabileceğinin ve ABD çıkarlarının korunabileceğini ispatı olduğunu savundu.

Zevahiri’ye yapılan saldırı CIA’ya ait bir SİHA’dan atılan iki “Hellfire R9X“ füzesi ile gerçekleştirildi. Çevre hasarını ve sivil kayıpları en aza indirmek için patlatıcı yerine bıçak taşıyan füze bu özelliği nedeniyle “bıçak bombası” ve “uçan Ginsu” gibi adlarla anılıyor. Çarpışmadan hemen önce bıçaklar füzeden ayrılarak hedefini imha ediyor. Amerikalı yetkililer daha önceki SİHA operasyonlarında çok sayıda sivil ölüme neden olmalarından dolayı ağır şekilde eleştiriliyordu.