Florida Sosyal Medya Platformlarına Kısıtlamalar Getirdi

Florida Valisi Ron DeSantis, Pazartesi günü 14 yaşın altındaki çocukların sosyal medya platformlarında kullanıcı olmalarını yasaklayan bir yasa tasarısı imzaladı. Yeni yasa tasarısı ile 14 ve 15 yaşındaki çocukların da ebeveynlerinin onayı olmadan sosyal medya platformlarına üye olmaları yasaklandı. Yeni yasa kapsamında sosyal medya şirketlerinin 14 yaşından küçükler tarafından yönetildiği düşünülen sosyal medya hesaplarını kapatması bekleniyor. 1 Ocak 2025 tarihi ile yürürlüğe girecek olan yasa, özellikle muhafazakarlar tarafından olumlu karşılanırken, yasanın pratikte nasıl uygulanacağı noktasındaki belirsizlikler devam ediyor. Yeni düzenleme ile pornografik içerik üreten internet sitelerine de kısıtlamalar getirileceği ifade edildi. HB3 olarak isimlendirilen tasarı kapsamında belirli sitelere giriş için yaş doğrulama seçeneğinin zorunlu hale getirilmesi öngörülüyor. 

Son dönemde çocukların sosyal medya kullanımı ve internet üzerinden uğradıkları istismarları önlemeye yönelik teknoloji şirketlerine kısıtlamalar getirilmesi tartışılıyordu. Geçtiğimiz aylarda ABD Senatosu Yargı Komitesi, “Büyük Teknoloji ve Çevrimiçi Çocuk Cinsel İstismarı Krizi” başlığı altında bir oturum düzenleyerek Meta, TikTok, Snap, Discord ve X’in CEO’larını ifade vermeye çağırmıştı. Oturuma katılımcı olarak davet edilen sosyal medya platformlarından zarar gören çocukların aileleri ve mağdurlar, teknoloji şirketlerinin CEO’larına tepki gösterek kapsamlı bir düzenleme istediklerini dile getirmişlerdi. 

Oturumda Meta’nın CEO’su Mark Zuckerberg, ayağa kalkıp ailelere dönerek, “Yaşadığınız her şey için özür dilerim. Hiç kimse ailelerinizin yaşadığı şeyleri yaşamamalı. Bu yüzden bu kadar çok yatırım yapıyoruz ve sektör çapında çaba göstermeye devam edeceğiz ki, hiç kimsenin ailelerinizin yaşadığı şeyleri yaşamamasını sağlayalım,” ifadelerini kullanarak çocukları mağdur ailelerden özür dilemesi dikkat çekmişti. Sosyal medya şirketleri genel olarak çocukları çeşitli tehlikelerden korumak adına uygulamalarda kritik düzenlemeler yaptıkların ifade etmiş ancak bunlar yeterli bulunmamıştı. ABD Kongre’sinde çocukların sosyal medya kullanımı ile ilgili olarak belirli aralıklarla tartışmalar yapılsa da henüz ulusal ölçekte sosyal medya platformlarını düzenleyici bir yasa yapılmadı. Cumhuriyetçilerin yoğun olduğu Florida’da eyalet bazlı yapılan düzenleme, bu noktada muhafazakar Cumhuriyetçilerin beğenisini kazandı. 

Yeni yasa tasarısında kısıtlamaya tabii tutulacak sosyal medya platformları doğrudan zikredilmiyor. Kullanıcılarına sürekli bildirimler gönderen ve otomatik video oynatma gibi özelliklerle daha fazla video izlemeye teşvik eden sosyal medya uygulamalarının yasa kapsamında değerlendirileceği ifade ediliyor. Yasada kısıtlama getirilecek sosyal medya hesapları için 4 özellik ön plana çıkarılıyor:

• Bağımlılık yapıcı (otomatik video oynatma, kaydırarak farklı içeriklere geçme, sürekli bildirimler gönderme, kullanıcıların tıklamalarını kaydetme, canlı yayın özelliğine sahip olma)  özelliklere sahip olması
• Kullanıcıların içerik yüklemesine izin vermesi veya diğer kullanıcıların yükledikleri içerikleri görmesi
• Günlük aktif kullanıcıların 16 yaşından küçük olan yüzde on veya daha fazlasının sosyal medya uygulamasında günde ortalama 2 saat veya daha uzun süre geçirmesi
• Kullanıcı verilerini analiz eden ve daha fazla içerik tüketmesi için algoritmalar kullanılması 

Yeni yasa, çocukların güvenli internet kullanımını ve sosyal medya ağları üzerinden ortaya çıkan istismar gibi güvenlik sorunlarını kapsamlı bir şekilde engellemeyi amaçlıyor ancak yasanın uygulanabilirliği noktasında henüz netlik kazanmayan hususlar dikkat çekiyor. Özellikle birçok sosyal medya platformu üyelik esnasında kullanıcının sunduğu doğum tarihi beyanını esas alıyor. Platformlara üye olurken doğum tarihi ile ilgili olarak kontrol mekanizmasının olmaması bu yasa tasarısının en büyük çıkmazını oluşturuyor. Yasa kapsamına girecek sosyal medya platformları belirtilen noktalarda gerekli hassasiyeti göstermezse ve yasayı ihlal ederse çeşitli yaptırımlara tabi tutulacaklar. Florida eyalet makamlarınca tespit edilen ihlal başına sosyal medya şirketlerine 50 bin dolara kadar; reşit olmadığı halde belirtilen özelliklere sahip sosyal medya platformlarında kullanıcı olanlara da 10 bin dolara kadar tazminat talep edilebileceği ifade ediliyor. 

Yeni yasada belirtilen özellikler dikkate alındığında reşit olmayanların hemen hemen hiçbir platformda hesap açmaması gerekiyor. Yapılan araştırmalara göre 13 ve 17 yaş aralığındaki Amerikalı gençlerin en çok tercih ettiği sosyal medya uygulamaları arasında YouTube, TikTok, Snapchat ve Instagram yer alıyor. Bahsi geçen dört uygulama da, yasa tasarısı yürürlüğe girene kadar uygulamalarda herhangi bir düzenleme yapılmazsa, belirtilen özellikler kapsamında kısıtlamaya tabi tutulabilir. Florida Valisi DeSantis, yasayı imzalarken yaptığı açıklamada, “Bütün gün bu cihazlara gömülmek büyümek için en iyi yol değil, iyi bir eğitim almak için de en iyi yol değil” ifadelerini kullandı. Cumhuriyetçi Florida Meclis Başkanı Paul Renner alınan karardan duyduğu memnuniyeti dile getirerek, “Bir çocuk, beyin gelişiminde, bu bağımlılık yaratan teknolojilerin içine çekildiğini bilme ve zararı görüp bundan uzak durma yeteneğine sahip değildir. Bu nedenle onlar için devreye girmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı. 

Florida dışında başka eyaletlerde de benzer yasalar önerildi ancak hiçbirisi Florida’daki gibi kapsamlı bir yasa olarak değerlendirilmedi. Diğer bazı eyaletlerde atılan adımlar sosyal medya şirketlerinin itirazı ile iptal edilmişti. Son olarak sosyal medya kullanıcıları için yaş doğrulamasını zorunlu hale getirmeyi amaçlayan Arkansas eyaletindeki bir yasa, üyeleri arasında Facebook’un ana şirketi Meta, TikTok ve Snapchat uygulamalarının da yer aldığı bir teknoloji ticaret birliği olan NetChoice tarafından yapılan girişim sonucunda mahkeme kararıyla yürürlükten kaldırıldı. Ticari birlik, California ve Ohio eyaletlerinde önerilen sosyal medya kısıtlamalarına da benzer itirazlarda bulundu. NetChoice, Florida’da alınan karar sonrası yeni düzenlemenin “Floridalıları hassas kişisel bilgilerini sosyal medya platformlarına vermeye zorladığını” ve kullanıcıların özgürlüklerini ihlal etmeden sosyal medya platformlarını güvende tutmanın alternatif yolları olduğunu vurguladı. 

Florida Valisi DeSantis’in imzaladığı yasa tasarısına ek olarak cinsel yönelim ve cinsel kimlik tartışmalarında takındığı tutum da  muhafazakarlar tarafından destekleniyor. Florida eyaleti ve Disney şirketi arasında DeSantis’in okullarda cinsel yönelim ve cinsel kimliği gibi  konularını kısıtlayan bir yasa tasarısını imzalaması üzerine 2022 yılının Mart ayından bugüne gerilim devam ediyordu. Disney şirketinin o dönemki CEO’su Bob Chapek, Florida’daki uygulamayı “temel insan haklarına meydan okuma” olarak nitelendirmişti. Vali DeSantis ise Florida’nın uzun süredir Disney’e tanıdığı özel vergi ayrıcalıklarını sona erdirmek üzere harekete geçmişti. Haziran ayında başlayacak mahkeme süreci, iki tarafın da konuyu mahkeme salonu dışında anlaşarak çözmeyi kabul etmesiyle iptal edilmişti.