Kongre Ukrayna’ya 6 Milyar Dolarlık Yardımı Bütçeden Çıkardı

Kongre federal hükümetin kapanmasını önlemek amacıyla hafta sonunda varılan acil durum anlaşması kapsamında Ukrayna’ya sağlanacak 6 milyar dolarlık askeri yardımı bütçe dışında bıraktı. Harcama tasarısına herhangi bir fon dahil edilmemesinden rahatsız olan Başkan Biden, ABD’nin Ukrayna’ya desteğinin devam edeceği sözünü verdi. ABD’nin Ukrayna’ya sağladığı destek konusunda müttefiklerine güven vermek isteyen Biden, dünya liderleriyle bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. 

Yardımın Kongre’den geçirebilmesi için Ukrayna’ya yardım fonunun ayrı bir yasa tasarısı olarak ele alınabileceği belirtiliyor. Savunma Bakanlığı’nın Kongre’de ek fon sağlanamaması halinde Ukrayna’ya daha uzun süre silah gönderemeyeceğinden endişe duyuluyor ve Pentagon’un yaklaşık bir aylık yardım yapabileceği haberlere yansıdı. Senato’nun 26 Eylül’de açıkladığı ilk plan Ukrayna için yaklaşık 6 milyar dolar içeriyordu ki bu rakam Biden’ın Kiev için onaylanmasını istediği 20,6 milyar dolardan çok daha azdı.

Beyaz Saray’da gazetecilere konuşan Biden, Amerika’nın Ukrayna’ya verdiği desteğin kesintiye uğramasına hiçbir koşul altında izin veremeyeceklerine vurgu yaptı. Kongre’nin federal hükümeti Kasım ayı ortasına kadar açık tutacak geçici bir planı onaylamasını “Amerikan halkı için iyi bir haber” olarak nitelendiren Biden, “Meclis Başkanı’nın Ukrayna halkına verdiği sözü tutacağına ve bu kritik anda Ukrayna’ya yardım etmek için gereken desteğin geçmesini sağlayacağına inancım tam” ifadelerini kullandı. Ancak Demokrat ve Cumhuriyetçilerin geniş desteğiyle kabul edilen tasarı, Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi Başkanı Kevin McCarthy’yi görevden alınmasını tetikleyen unsurlardan biri oldu.

Biden, Kongre’nin tasarıyı kabul etmesinin ardından ABD’nin Ukrayna’ya verdiği destek konusunda müttefiklerine güven vermek amacıyla ülke liderleriyle bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby, “Başkan, telefon görüşmesindeki diğer tüm liderler gibi, ABD’nin Ukrayna’nın kendini savunması için gereken süre boyunca destek verme konusundaki güçlü kararlılığını bir kez daha teyit etti” dedi. Liderler, Ukrayna’ya topraklarını savunmak için ihtiyaç duyduğu mühimmat ve silah sistemlerini sağlamaya devam etme ve kritik altyapıya yönelik daha fazla saldırıya hazırlanırken Ukrayna hava savunmasını güçlendirmeye devam etme çabalarını ele aldı.

Ukrayna’ya yardımın kesilmesi, Devlet Başkanı Volodymyr Zelenski’nin son Washington ziyaretinin ardından ona destek sözü veren her iki partiden milletvekilleri için de itibar sarsıcı olarak değerlendirilirken siyasiler önümüzdeki haftalarda Ukrayna için maddi destek sağlayabileceklerini ifade ediyor. ABD, Rusya’nın Şubat 2022’de başlattığı işgal harekâtından bu yana Ukrayna’ya yaklaşık 46 milyar dolar tutarında askeri yardım sağlamış durumda. Kongre’nin aldığı karar, Pentagon’un ek fon sağlamaması halinde daha uzun süre silah gönderemeyeceğinden endişe ettiği bir döneme denk geldi. Askeri yetkililere göre, Savunma Bakanlığı’nın Ukrayna’ya göndermek için hala 5,4 milyar dolar değerinde silahı var, ancak kendi stoklarını yenilemek için finansal kaynakları hızla tükeniyor.

Amerikan medyası Ukrayna’ya sağlanacak fonun kesilmesini, Kiev’e ek finansman için Cumhuriyetçilerin desteğinin azalmasının bir yansıması olarak yorumluyor. Bazı Cumhuriyetçi senatör ve temsilciler bir süredir Ukrayna’ya daha fazla askeri yardıma karşı çıkarken, birçoğu Biden’ın savaşa yaklaşımını açıkça eleştiriyordu. Cumhuriyetçilerinin üçte biri geçen aylarda Ukrayna harcamalarının kısılması yönünde oy kullanırken, 40’tan fazla sağcı bir blok, Ukrayna için “açık çek” içeren herhangi bir harcama tasarısını boykot etmekle tehdit etmişti. 

Cumhuriyetçilerden oluşan küçük bir grup, Senato ve Temsilciler Meclisi’nin harcama tasarılarının kendi meclislerinden geçmesini engellemişti. Geçen sene Demokratlar Temsilciler Meclisi’ni kontrol ederken Ukrayna’daki savaş çabalarının finanse edilmesine yönelik kamuoyu desteği daha yüksekti. Kongre’deki Cumhuriyetçilerden oluşan ve eski Başkan Trump’la aynı çizgide yer alan bir grubun muhalefetinin yoğunlaşması yeni yardım fonlarının Kongre’den onay almasını zorlaştırıyor.

Kongre kararından sonra ABD’nin Ukrayna’ya desteğini yavaşlatması ya da sonlandırması durumunda diğer ülkelerin nasıl bir tutum sergileyeceği merak ediliyor.  ABD, Ukrayna’ya destek sağlayan ülkeler içinde açık ara önde bulunuyor. KIEL Dünya Ekonomisi Enstitüsü’nün verilerine göre, 27 ülkeli Avrupa Birliği, Almanya’dan 17,8 milyar dolar ve AB kurumları aracılığıyla 5,9 milyar dolar olmak üzere yaklaşık 42,2 milyar dolar yardım göndermeye hazırlanıyor. 

En çok yardımda bulunan diğer ülkeler arasında 3,7 milyar dolarla Danimarka, 3,1 milyar dolarla Polonya ve 2,6 milyar dolarla Hollanda yer alıyor. AB’nin en büyük askeri güçlerinden olan Fransa 555 milyon dolar, İtalya’nın ise 691 milyon dolar gibi nispeten cüzi miktarlarda katkıda bulunmayı taahhüt ettiği belirtiliyor. Çok daha küçük bir ülke olan Litvanya bile 744 milyon dolarla daha fazla bağışta bulunmuş durumda. AB üyesi olmayan İngiltere, Ukrayna’ya yaklaşık 6,9 milyar dolar değerinde askeri destek sözü verdi. Yine AB dışında olan Norveç ise yaklaşık 3,9 milyar dolar taahhüt etmiş bulunuyor.