Kongre’den OPEC’e Karşı Yasa Tasarısı

ABD Senatosu Adalet Komisyonu, ham petrol fiyatlarını manipüle etmek üzere işbirliği yapmaları halinde Petrol İhraç Eden Ülkeler Teşkilatı (OPEC) ve ortakları aleyhine dava açılmasını mümkün kılacak yasa tasarısını onayladı. Kısaca NOPEC olarak bilinen “Petrol Üreten ve İhraç Eden Kartellere Hayır” tasarısı, ABD anti-tekel yasasında bulunan ve OPEC üyesi ülkelerin ulusal petrol şirketlerine dava açılmasını engelleyen muafiyetini ortadan kaldırmayı hedefliyor. Cumhuriyetçi Senatör Chuck Grassley ve Demokrat Senatör Amy Klobuchar tarafından hazırlanan NOPEC tasarısı\ Senato Adalet Komisyonu’nda 4’e karşı 17 oyla geçmiş durumda. Senatör Klobuchar tasarıyla ilgili olarak, “Serbest ve rekabetçi piyasaların, tüketiciler için kartellerin kontrolündeki piyasalardan daha faydalı olduğuna inanıyorum” ifadelerini kullandı. Tasarının yasalaşması için önce Senato ve Temsilciler Meclisi’nden geçmesi sonra da Başkan Biden tarafından imzalanması gerekiyor. 

İlk olarak 2000 yılında hazırlanarak Kongre’ye sunulan NOPEC tasarısı bugüne kadar 16 kez gündeme gelmiş ancak muhtelif nedenlerle Kongre’den geçmemişti. Pandemi nedeniyle yaşanan enerji krizi, en büyük petrol üreticisi ülkelerden biri olan Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla petrol fiyatlarının yükselmesi ve enerji fiyatlarının Amerikan ekonomisinde yarattığı zorluklar tasarının bu kez Kongre’den geçebileceğini düşündürüyor. OPEC’in artan petrol talebini karşılamaya ve fiyatları düşürmeye yetmeyecek şekilde sınırlı seviyede üretim artışına gitme kararı alması da bu ihtimali artırıyor. Tasarının yasalaşması durumunda Amerika Adalet Bakanlığı, OPEC ve OPEC+ grubunu oluşturan petrol üreticisi ülkeler aleyhine federal mahkemede dava açabilecek. NOPEC tasarısı, Amerikalı tüketicileri benzin maliyetindeki suni artışlara karşı korumayı amaçlıyor ancak yasayı uygulamanın tehlikeli sonuçlar doğurma ihtimali de bulunuyor. Suudi Arabistan, 2019 yılında, Washington’un NOPEC yasasını geçirmesi durumunda dolar dışında başka para birimleriyle petrol satışı yapacağı tehdidinde bulunmuştu.

Yüksek enerji fiyatlarının neden olduğu enflasyonu düşürme yolları arayan Biden yönetimi uzun süredir OPEC ve ortaklarına üretimi artırma konusunda baskı yapıyordu. Başkan Biden küresel ekonomik toparlanmanın önünde engel görülen yüksek akaryakıt fiyatlarıyla mücadele için OPEC ve diğer bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubuna petrol üretimini artırma çağrısında bulunmuştu. Biden yönetiminin petrol üretiminin artırılması talebine gerekçe olarak “küresel ekonomik düzelme” gösterilse de bu talep aynı zamanda ABD’de açıklanan yüksek enflasyon rakamlarının oluşturduğu baskıyı azaltmaya yönelik bir hamle olarak değerlendiriliyordu. OPEC ülkelerini petrol üretimini artırmaya ikna edemeyen Washington yönetimi, yükselen enerji fiyatlarını kontrol altına almak amacıyla stratejik petrol rezervinde bulunan 50 milyon varil petrolü piyasaya süreceğini açıklamıştı. Suudi Arabistan liderliğindeki 13 üyeli OPEC ile Rusya önderliğindeki 10 üyeli OPEC+ 2021 yılının Ağustos ayında beri günlük 400 bin varillik bir üretim artışı kararı almış ancak Biden yönetimi artırım miktarını yeterli bulmamıştı. Pandemi döneminde petrol üretimini 10 milyon varil kısan OPEC+ üyeleri ise kesinti miktarını 1 Ocak 2021 ile 30 Nisan 2022 tarihleri arasında günlük 6 milyon varil olarak belirlemişti.