Modi’nin Washington Ziyareti: ABD-Hindistan İlişkileri Derinleşiyor

Başkan Biden, Hindistan Başbakanı Modi’yi devlet ziyareti kapsamında Beyaz Saray’da ağırladı. Devlet töreniyle karşılanan Modi’nin ziyareti, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığı ve Çin’in Hint-Pasifik bölgesinde artan nüfuzundan doğan endişelerin tırmandığı bir döneme denk geldi. İki liderin görüşmede savunma ve askeri bağların derinleştirilmesinden teknoloji alanında işbirliğine ve tedarik zincirlerinin çeşitlendirilmesine kadar birçok konudaki anlaşmaları ele aldığı belirtildi. Görüşmesinin ardından paylaşılan 58 maddelik ortak açıklamada, Hint-Pasifik’teki tehditkar gelişmelerden duyulan endişe dile getirildi. Göreve geldiği günden beri ABD’nin dış politika odağını Ortadoğu’dan Hint-Pasifik bölgesine kaydıracağını açıklayan Biden, Hindistan gibi bölge ülkeleriyle mevcut ilişkileri geliştirerek ve yeni ittifaklar kurarak bu hedefine ulaşmaya çalışıyor.

Başkan Biden, karşılama töreni sırasında “ABD ve Hindistan arasındaki ilişkinin 21. yüzyılın belirleyici ilişkilerinden biri olacağına inanıyorum” ifadelerini kullanarak Hindistan ile yakınlaşmanın önemine vurgu yaptı. Uzmanlara göre Hindistan’da büyük bir popülariteye sahip olan Modi, muhalefeti bastırarak, gazetecileri hedef alarak ve insan hakları gruplarının Müslümanlara karşı ayrımcılık yaptığını söylediği politikaları uygulamaya koyarak Batı’yı endişelendiren otoriterliğe doğru bir kayma göstermiş durumda olsa da Hindistan, Biden’ın Hint-Pasifik stratejisinde kritik bir yer tutuyor. Ülke kısa bir süre önce Çin’i geçerek dünyanın en kalabalık ülkesi haline gelmişti. Biden, iklim değişikliğinden teknolojideki ilerlemelere kadar hiçbir küresel sorunla Hindistan’ın katılımı olmadan mücadele edilemeyeceğini düşünüyor.

Biden-Modi görüşmesinde ele alınan konular arasında iki ülke arasındaki savunma işbirliği ön plana çıktı. İki lider görüşme sonrasında verdikleri mesajlarda ABD-Hindistan arasındaki ilişkilerde yeni bir dönemi işaret ederek savunma ve ticaret alanlarında imzalanan anlaşmaların önemini vurguladı. Biden iki ülke arasındaki ilişkilerin hiç olmadığı kadar “güçlü, yakın ve dinamik” hale geldiğinin altını çizerken “Dünyanın karşı karşıya olduğu sorunlar ABD ve Hindistan’ın birlikte çalışmasını gerektiriyor” ifadelerini kullandı. Hindistan Başbakanı Modi de görüşmeyi “verimli” olarak nitelerken Hint-Pasifik bölgesinde barışa öncelik verdiklerini belirterek Rusya-Ukrayna savaşı konusunda da diyalog ve diplomasinin önemine vurgu yaptı.

ABD, Hindistan’ın yerli savunma sanayisini güçlendirmesine yardımcı olmak ve iki ülke arasındaki askeri işbirliğini arttırarak Hindistan’ın savunma konusunda Rusya’ya bağımlılığını azaltmak istiyor. Hindistan dünyanın ikinci en büyük ordusunda sahip ve dünyada en çok silah ithal eden ülkeler arasında yer alıyor. Ülkenin askeri envanterinin yaklaşık yüzde 85’i Rusya’dan ithal edilmiş durumda. Hindistan’ın savunma ithalatında Rus silahlarının oranı son yıllarda azalmış olsa da ülke hala parça temini ve bakım işlemleri için Rusya’ya bağımlı olmaya devam ediyor. Washington ve Moskova ile ilişkilerinde bir denge kurmaya çalışan Hindistan, ABD’nin yanı sıra Fransa ve Almanya gibi ülkelerden de alım yaparak Rus silahlarına olan bağımlılığını azaltmayı hedefliyor.

Amerikan Savunma Bakanı Lloyd J. Austin ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, daha yakın savunma ortaklıkları için zemin hazırlamak üzere kısa süre önce Yeni Delhi’ye gitmişti. Austin ziyareti sırasında Hindistan’la ortaklığın geliştirilmesi konusunu ele alarak her iki ülkenin de Çin’in ekonomik yükselişi ve artan saldırganlığıyla mücadele ederken gelecek beş yıl için işbirliği yol haritasını belirlemeye çalışmıştı. Austin ziyareti sırasında yaptığı açıklamada “Çin Halk Cumhuriyeti’nin zorbalık ve baskılarını, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı sınırları zorla yeniden çizmeye çalışan ve ulusal egemenliği tehdit eden saldırganlığını görüyoruz” ifadelerini kullanarak, ABD ve Hindistan arasında artan teknolojik işbirliği, askeri koordinasyon ve istihbarat paylaşımının önemine vurgu yapmıştı.

Hindistan’daki uygulamaları nedeniyle yoğun şekilde eleştirilen Modi’nin ABD ziyareti tartışmaları da beraberinde getirdi. Başkan Biden, Hindistan’la yakınlaşmanın önemine vurgu yapsa da başta Demokratlar olmak üzere otoriter eğilimlerinden dolayı Modi’nin ziyaretinden rahatsız olan gruplar da yok değil. Birçok insan hakları savunucusu, milletvekili ve muhalif, Biden’dan ziyaret sırasında Modi’nin insan hakları siciliyle ilgili endişeleri dile getirmesini istediklerini belirtmişti. Kongre’deki 70’ten fazla Demokrattan oluşan bir grup Biden’a mektup yazarak Modi ile görüştüğünde insan hakları konusundaki endişelerini dile getirmesini istemişti.

Hindistan’ı uzun vadede “kritik stratejik ortak” olarak tanımlayan ABD, Çin’e karşı Hindistan’ı stratejik bir denge unsuru olarak konumlamayı hedefliyor. Modi’nin ziyaretinin ardından iki ülke arasında özellikle yapay zeka, siber alan, kuantum fiziği, yarı iletken yani çip sektörü gibi alanlarda da işbirliğini artırması bekleniyor. Amerikan General Electric şirketinin Hindistan’ın havacılık şirketiyle savaş uçağı motoru üretmek için anlaşma imzaladığı açıklandı. ABD’li çip üreticisi Micron Technology de Hindistan’da 2,7 milyar dolarlık yarı iletken test ve paketleme birimine yatırım yapmayı planladığını duyurdu. 

Hint-Pasifik’te görev icra eden ABD donanmasına ait gemilerin de iki ülke arasında varılan denizcilik anlaşması kapsamında tamir ve onarım işlerini Hindistan tersanelerinde yaptırması bekleniyor. Son olarak, ABD’nin liderliğinde kurulan ve uzay keşfine odaklanan Artemis Anlaşması’na katılmayı kabul eden Hindistan’ın 2024’te Uluslararası Uzay İstasyonu’na gitmek üzere ortak misyonda NASA ile birlikte çalışacağı kaydedildi. İmzalanan anlaşmaların iki ülke arasındaki ilişkilerde yeni bir dönemi başlatacağı düşünülüyor.