NATO’dan Ukrayna’ya Hava Savunma Sistemi Desteği

Rusya’nın Ukrayna’da işgal ettiği bölgeleri ilhak girişimi, seferberlik ilanı ve nükleer silah kullanma tehdidinde bulunmasının ardından Ukrayna şehirlerine ve sivil hedeflere yönelik füze saldırılarını yeniden başlatması tepki çekti. Başkan Biden, Rusya’nın füze saldırılarını kınayarak “bu saldırılar, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna halkına yönelik gayrimeşru savaşının ne kadar gaddarca olduğunu bir kez daha göz önüne serdi” dedi. Biden, Ukrayna’ya gelişmiş hava savunma sistemleri gönderme sözü verdi. Avrupa Birliği, NATO ve G7 de ayrı ayrı yaptıkları açıklamalarda Rusya’nın sivillere yönelik füze saldırılarını kınadıklarını duyurdu ve Ukrayna’ya daha fazla askeri yardım vaadinde bulundu. NATO ayrıca Ukrayna’ya uzun süredir talep edilen hava savunma sistemlerini gönderme kararı aldığını açıkladı.

Rus ordusunun Kırım’ı Rusya’ya bağlayan Kerç Köprüsüne düzenlenen saldırıya misilleme olarak başkent Kiev ve diğer şehirlerin elektrik şebekelerini ve sivil alt yapısını imha amacıyla başlattığı füze saldırıları çok sayıda sivil ölüm ve yaralanmalara yol açtı. Rus silahlı güçleri Ukrayna şehirlerine yaklaşık 90 füze ve 43 adet “kamikaze İHA” olarak bilinen İran yapımı İHA’larla saldırdı. Saldırılarda 19 sivilin hayatını kaybettiği 100’den fazla kişinin de yaralandığı bildirildi.

Saldırıların ardından bir araya gelen Ukrayna Savunma Temas Grubu, Ukrayna’ya daha fazla hava savunma sistemi ve askeri yardım sağlama sözü verdi. Brüksel’deki NATO karargahında bir araya gelen NATO Savunma Bakanları ve Ukrayna Temas Grubu’nu oluşturan 50’den fazla ülkenin savunma bakanı Ukrayna’ya verilecek askeri destek, kritik altyapıların korunması ve silah üretiminin artırılarak stokların yeniden ikmal edilmesi gibi konuları görüştü. Bakanlar Ukrayna’ya askeri ve insani yardım sağlama ve Ukrayna’nın hava sahasını güçlendirmesi konularında uzlaştıklarını duyurdu. Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski uzun süredir müttefiklerden Ukrayna üzerinde bir “hava kalkanı” oluşturmalarını talep ediyordu.

Toplantıda NATO üyesi 14 ülke ve Finlandiya, Rus tehdidi karşısında Avrupa hava savunmasının güçlendirilmesi adına “Avrupa Hava Kalkanı Girişimi” kurulması için niyet mektubu imzaladı. Almanya öncülüğündeki girişim, hava savunma ekipmanları ve füzelerin ortak biçimde satın alınarak Avrupa hava ve füze savunma sistemi kurulmasını hedefliyor. Girişimin NATO’nun entegre hava ve füze savunmasını güçlendireceği belirtiliyor.

Ukrayna Temas Grubu toplantısının ardından açıklamalarda bulunan Savunma Bakanı Lloyd Austin, Ukrayna’da entegre bir hava savunma sistemini oluşturulması gerektiğini belirterek müttefik ülkelerden ellerindeki füze sistemlerini Kiev’e transfer etmelerini istedi. Austin, Ukrayna ordusunun sahada önemli kazanımlar elde ettiğini vurgulayarak bu başarıda müttefiklerin de büyük katkısı olduğunu dile getirdi. Savunma Bakanı bu başarının sürdürülebilmesi için Temas Grubu’nun güvenlik yardımı ve çabalarının da kesintisiz biçimde devam etmesi gerektiğini savundu. 

“Putin’in sivil hedeflere saldırarak intikam almaya çalıştığını, askeri bir amaca hizmet etmediğini, Rusya’nın vahşetinin Ukrayna’nın müttefiklerini daha da kararlı bir şekilde birleştirdiğini” söyleyen Austin, Rus işgaline karşı Ukrayna’nın ağırlıklı olarak uzun menzilli silahlara, toplara ve hava savunma sistemlerine ihtiyacı olduğunun altını çizdi. Austin, ABD’nin NASAMS, Almanya’nın IRIS-T ve İspanya’nın Hawk sistemlerinin Ukrayna’ya verileceğini bildirdi. Austin, ihtiyaç duyulan sistem ve silahların temin edildikten sonra hızlı bir şekilde Ukrayna’ya ulaştırılacağını kaydetti.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg toplantıda ele alınan konulardan birinin “ittifak ülkelerinin silah ve mühimmat stoklarının yeniden yapılandırılması” olduğunu söyledi. Ukrayna’ya yapılan teslimat sonucunda stokların azaldığını hatırlatan Stoltenberg, Ukrayna’yı desteklemeye devam edebilmek için stokların yenilenmesi gerektiğine vurgu yaptı. Stoltenberg ayrıca öncelikli hedeflerinin kısa vadede “Rus füzelerini etkisiz hale getirmek” olduğuna dikkat çekti ve bunun için füze ve İHA’lara karşı kısa ve uzun menzilli hava savunma sistemlerine acil ihtiyaç olduğunu dile getirdi. Bazı müttefiklerin Ukrayna’ya savunma sistemleri gönderdiğini hatırlatan Stoltenberg, Ukrayna’nın daha fazla sisteme ihtiyacı olduğunu kaydetti.

Müttefik ülkeler Ukrayna’ya Amerikan NASAMS ve Alman IRIS-T SLM hava savunma sistemlerini göndermeyi taahhüt etmişti. Almanya söz verdiği dört adet IRIS-T SLM orta menzilli hava savunma sisteminin ilkini bu hafta Ukrayna’ya gönderdiğini duyurdu. Geri kalan sistemlerin bir yıl içinde gönderilmesi planlanıyor. ABD ise NASAMS hava savunma sistemi sevkiyatının hızlandırılacağı sözünü verdi. İki ünitenin yakında Ukrayna’ya ulaşması bekleniyor. Ancak bu sistemlerin savunma sanayisinden sipariş edilmesi gerektiğinden diğer ünitelerin teslimatlarının iki üç yıla kadar uzayabileceği belirtiliyor. Gönderilmesi planlanan diğer sistem ise nispeten eski teknoloji ürünü olan Amerikan yapımı Hawk uçaksavar sistemleri. Birçok müttefik ülkenin envanterinde Hawk sistemleri bulunuyor ve bunların öncelikli olarak Ukrayna’ya gönderilmesi talep ediliyor. Talebe icabet eden İspanya şimdiden 4 ünite Hawk hava savunma sistemini Ukrayna’ya yollayacağını duyurdu.