New York Times: “Rus Generaller Nükleer Silah Kullanmayı Tartıştı”

Rusya-Ukrayna savaşında 8 ay geride kalırken cephede ağır kayıplar veren Rusya’nın nükleer güce başvurma ihtimali endişe yaratmaya devam ediyor. Her ne kadar Biden yönetimi Rusya’nın nükleer silah kullanacağına dair somut bir emare görünmediği yönünde açıklamalarda bulunarak endişeleri gidermeye çalışsa da konu gündemden düşeceğe pek benzemiyor. Nükleer güç kullanımıyla ilgili tartışmalarının yaşanırken Rusya nükleer tatbikat gerçekleştirmiş ve “Ukrayna’nın kirli bomba kullanacağı” yönünde ithamlarda bulunmuştu. Son olarak New York Times’ın Rus generallerin Ukrayna’da taktik nükleer silahı kullanımı konusunu tartışmak üzere toplantı yaptığını iddia etmesi nükleer tehdit konusundaki kaygıları daha da artırdı.

Putin geçen eylül ayında Ukrayna’da kontrol altında tuttukları ve ilhak ettiklerini duyurdukları bölgeleri korumak için her türlü güce başvurabileceklerini açıklamasından itibaren nükleer tehdit içeren söylemlerini giderek artırıyor. Rusya’nın söylemelerini sorumsuzca ve tehlikeli bulan Beyaz Saray konunun kamuoyu önünde tartışılmasını uygun bulmuyor. Rus yetkililerle iletişim halinde olduklarını ve Rusya’nın nükleer silah pozisyonunu sürekli takip ederek herhangi bir hareketlilik olup olmadığını izlediklerini belirten yetkililer endişe duyulacak seviyede bir sorun görmediklerini belirtiyor.

New York Times gazetesinin Amerikalı yetkililere dayandırdığı haberine göre üst düzey Rus generaller, Putin’in katılmadığı bir toplantıda Ukrayna’da ne zaman ve nasıl taktik nükleer silahların kullanılacağı konusunu tartıştılar. Rus generallerinin sahadaki başarısızlıklar nedeniyle hayal kırıklığı içinde olduğu ileri sürülen haberde, bu gelişmenin “Putin’in nükleer silah kullanma yönünde üstü örtülü tehditlerinin sadece sözden ibaret olmadığını gösterdiği” değerlendirmesi yapılıyor. CIA Direktörü William J. Burns, daha önce yaptığı bir açıklamada Putin’in Ukrayna’da bir zafer elde etme konusunda çaresizliğe düşmesi ve savaştaki aksiliklerin Rusya’yı nükleer silah denemeye itebileceği tahmininde bulunmuştu. Biden yönetiminin istihbarattan aldığı bilgiye göre ise Rusların şu ana kadar nükleer silah saldırısı hazırlığı içinde olduğunu gösteren bir kanıta sahip olmadığı kaydedildi.

Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John F. Kirby son gelişmelerle ilgili yaptığı açıklamada “Rusya’nın nükleer silahların potansiyel kullanımına ilişkin yorumlarının son derece endişe verici olduğunu en başından beri açıkça belirttik. Rusya’nın faaliyetlerini elimizden geldiğince izlemeye devam ediyoruz ve Rusya’nın bu tür bir kullanım için hazırlık yaptığına dair şu an için hiçbir belirti görmüyoruz” ifadelerini kullandı.

Diğer yandan BM müfettişleri yaptıkları denetimlerde Moskova yönetiminin iddia ettiği gibi Ukrayna’nın kirli bomba yapımına dair herhangi bir faaliyetine rastlanmadığını açıkladı. Kremlin geçen hafta Ukrayna’nın radyoaktif serpinti yaratacak bir bomba kullanma planları yaptığını ileri sürmüştü. Washington yönetimi ise Rusya’nın bu açıklama ile savaşı tırmandırma ve gerçekleştirmek istediği saldırı için bahane bulma arayışı içinde olduğunu savunmuştu.

Emekli General ve Avrupa’daki eski ABD Ordusu komutanı Frederick B. Hodges, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı taktik nükleer silah kullanmasının son derece düşük bir ihtimal olduğunu belirtti. Hodges, Sovyet Kızıl Ordusu’nun savaş alanında nükleer silah kullanmayı ve sonuçlarından yararlanmayı içeren savaş planlarına sahipken, Rusya’nın böyle bir saldırıdan fayda sağlayabilecek eğitimli birliklerinin olmadığını savundu. Nükleer silah kullanmanın cephede avantaj sağlamayacağını belirten General Hodges, “Nükleer silahların kullanılmadıkları sürece Ruslar için daha faydalı olacağı” tespitinde bulundu.

Uzmanlara göre Kremlin’in nükleer güç kullanımıyla ilgili iddiaları gündeme taşımasının arkasındaki nedenler arasında Batılı ülkelerin Ukrayna’ya yönelik askeri yardımlarını kısıtlama ve durdurma amacı bulunuyor. Rusya’nın nükleer güç olması ve bu güce sahip olduklarını sık sık hatırlatması oldukça güçlü bir etkiye sahip. Bu güç nedeniyle ABD ve NATO, Ukrayna’ya verdikleri savunma desteğine uzun menzilli füze, savaş uçağı ve tank gibi Rusya’nın gerilimi artırmasına vesile olabilecek güçlü silahları dahil etmekten kaçınıyor.