Pompeo İndo-Pasifik Ülkelerini Çin’e Karşı Birlik Olmaya Çağırdı
Çin’in artan ekonomik ve askeri gücünü dengelemek için kurulan Quad tabir edilen dörtlü ittifakın Dışişleri bakanları buluşması bu hafta Japonya’nın başkenti Tokyo’da gerçekleştirildi. Toplantıya ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar, Avustralya Dışişleri Bakanı Marise Payne ve Japonya Dışişleri Bakanı Motegi Toşimitsu katıldı. Quad toplantısı öncesi bir araya gelen Pompeo ve Japon mevkidaşı Toşimitsu basın mensuplarına değerlendirmelerde bulundu. Geçen ay göreve başlayan Suga Yoşihide ve kabinesinin, önceki Başbakan Abe’nin politikalarını sürdüreceğini belirten Motegi, yeni yönetimin ABD ile işbirliğini daha da ileriye götüreceğini söyledi. Japonya hükümetine yeni görevinde başarılar dileyen Mike Pompeo da Suga yönetiminin iki ülke ittifakına katkılar sunacağını belirterek “Serbest ve Açık İndo-Pasifik” idealinin bölgenin güvenliğinin esaslarından olduğunu kaydetti. İki bakan da ülkeleri arasında mevcut güçlü ilişkiler ve ortak demokratik değerlere olan bağlılıklarını yineleyerek açık ve özgür bir İndo-Pasifik için ortak vizyona sahip olduklarına vurgu yaptılar.
Toplantının açılış konuşmasında Çin’in “tehditkar” askeri faaliyetlerine karşı İndo-Pasifik bölgesi ülkelerinin bir araya gelmesinin önemine dikkati çeken Pompeo, dünyanın uzun süredir Çin tarafından tehdit edildiğini öne sürdü. Hukukun üstünlüğüyle korunan bir “Serbest ve Açık İndo-Pasifik” hedeflediklerini belirten Pompeo, pandemi konusunda da Çin hükümetini gerçeklerin üzerini örtmekle suçladı. Pompeo, Çin Komünist Partisi’nin “sömürü, yozlaşma ve zorbalıklarına” karşı bölge halklarını ve müttefik ülkeleri korumak adına ortak hareket etmeleri gerektiğinin önemini vurguladı. NHK ile bir mülakat gerçekleştiren Pompeo dünyanın uzun zamandır Çin kaynaklı bir tehdit altında yaşadığını söyledi. ABD ve müttefiklerinin Çin kaynaklı tehditlere karşı ciddi adımlar atmasının vakti geldiğini belirten Pompeo, Çin’in Hong Kong halkına verdiği sözleri tutmadığına ve “tek ülke, iki sistem” prensibine sadık kalmadığına da vurgu yaptı. “Tayvan’da da ne olduğunu görüyoruz” diyen Pompeo, “bu ABD ve Çin arasında değil, özgürlük ve zorbalık arasında” ifadelerini kullandı. Çin’in kendi halkına, azınlıklara ve komşu ülkelere yönelik zulümlerinden örnekler veren Pompeo, bu zihniyete karşı özgürlükleri savunan tüm ülkelerin birlikte hareket etmesi gerektiğini savundu.
Ortak bildiri çıkmayan toplantıların ardından Japonya Dışişleri Bakanlığı’nın yayımladığı toplantı değerlendirme yazısına göre, bölgesel birçok konuda işbirliğinin sürdürülmesi kararı verildi. Bölgenin barış ve huzuruna yönelik “serbest ve açık İndo-Pasifik” vizyonunun daha fazla ülkenin katılımıyla hayata geçirilmesi için işbirliği ve dayanışmanın güçlendirilmesine vurgu yapıldı. Kuzey Kore, Doğu ve Güney Çin Denizi gibi bölgesel meselelerde görüş alışverişinde bulunuldu. Katılımcı diğer ülkelerin aksine Japonya, Çin’e karşı net bir duruş sergileyemedi ve sert bir söylemde bulunmadı. Bu duruma gerekçe olarak Japonya’nın komşusu Çin’le olan ekonomik ilişkileri ve kendi askeri gücünün sınırlı oluşu gösteriliyor. ABD’nin Çin karşıtı çabalarına rağmen Çin’e karşı bir ittifakın kısa sürede oluşturulmasının zor olduğu yorumları dikkat çekiyor.
