Savunma Bakanı ve Generaller Kongre’de Afganistan’ın Hesabını Verdi

Savunma Bakanı ve generaller, Kongre’de gündemden bir türlü düşmeyen Afganistan’dan çekilme süreci hakkında ifade verdi. Amerikan Senatosu ve Temsilciler Meclisi’ndeki Cumhuriyetçi üyeler kaotik biçimde sonuçlanan Afganistan savaşı nedeniyle Biden yönetimini yıpratmaya devam ediyor. İki hafta önce ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in süreçle ilgili ifade vermesinin ardından bu kez de ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Genelkurmay Başkanı General Mark Milley ve Merkez Kuvvetler Komutanı Orgeneral Frank McKenzie, Senato ve Temsilciler Meclisi oturumlarında ifade verdi. Austin ve generaller, Taliban’ın Afganistan’daki yönetimi ele geçirmesinin beklenenden çok daha hızlı gerçekleştiğini ifade ederken 2,500 askerin Afganistan’da tutulması yönünde yönetime tavsiyede bulunduklarını söylemesi, Başkan Biden’ın geri çekilme kararında askerlerin ve uzmanların tavsiyelerini dikkate almadığını yönündeki tartışmayı yeniden alevlendirdi. Açıklamanın Biden’in kamuoyuna verdiği demeçlerle çelişkili bir durum arz etmesi Amerikan medyasının dikkatinden kaçmadı.

Savunma Bakanı Austin, salı günü Senato Silahlı Hizmetler Komitesi, çarşamba günü de Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi’nde Afganistan savaşının bitirilme süreciyle ilgili düzenlenen oturumlarda ifade verdi. ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi konusunda kusursuz olmadığını kabul eden Austin, Afgan askeri güçlerinin durumunu doğru bir şekilde tahlil edemediklerini ve ordunun hızlı bir şekilde dağılmasına hazırlıksız yakalandıklarını belirtti. İstihbarat raporlarına göre Afgan hükümetinin çökmesinin beklenen bir durum olduğunu söyleyen Austin ancak çöküşün aniden gerçekleşebileceği ihtimaline karşı alternatif bir plan yapılmadığını ifade etti. Tahliye operasyonuyla ilgili de konuşan Austin 124 bin Afganın havayoluyla ülke dışına çıkarıldığını vurgularken ABD’li yetkililerin hala geride kalan Amerikalıları ve özel göçmen vizesi programına kayıtlı Afganları çıkarmaya çalıştığını söyledi.

Aynı oturumda ifade veren Genelkurmay Başkanı General Mark Milley ise Afganistan’dan çekilme sürecinin uygulanış şeklinin Amerika’nın itibarına zarar verdiğini söyledi. Milley Taliban’ın Afganistan’ı bu kadar kısa sürede ele geçirebileceğini tahmin edemediklerini belirtirken kendisinin daha önce hızlı bir şekilde Afganistan’dan çıkılması halinde Afgan hükümeti ve ordusunun çökebileceği yönünde uyarılarda bulunduğunu hatırlattı. General daha önce de geri çekilmeyle ilgili kesin tarih verilmemesi tavsiyesinde bulunduğunu ancak son iki ABD başkanının da Afganistan’dan çekilme konusunda kesin tarih vererek yanlış yaptığını dile getirmişti.

Genelkurmay Başkanı Milley, oturumda ABD Başkanı Joe Biden’ın iddiasının aksine, kendisi ve diğer komutanların yönetime Afganistan’da 2,500 asker bırakılmasını tavsiye ettiklerini ancak bunun kabul edilmediğini söyledi. Başkan Biden’ın ABC televizyonunda katıldığı bir mülakatta yaptığı “hiçbir komutan Afganistan’da asker bırakılması yönünde bir tavsiyede bulunmadı” şeklindeki açıklaması hatırlatılan Milley, başkanın bu konuda Amerikan halkına yalan söyleyip söylemediğine ilişkin soruları yanıtlamaktan kaçındı. Milley, Afganistan’dan tahliye sürecini ise “lojistik bir başarı ancak stratejik bir başarısızlık“ olarak değerlendirdi. 

Milley, askerlerin Afganistan’da tutulmasına yönelik tavsiyelerinin uygulamaya konulmaması üzerine neden istifa etmediği yönünde bir soruya “İstifa etmek büyük bir siyasi meydan okuma olurdu” şeklinde cevap verdi. Milley, Başkan Biden’a tavsiyede bulunduğunu ancak kararın başkanda olduğunu ve kendisinin tavsiyeleri uygulamak zorunda olmadığını ifade etti. General Milley ayrıca El-Kaide ile bağlarını koparmayan Taliban’ı hala bir terör örgütü olarak gördüğünü belirtirken El Kaide’nin Afganistan’da yeniden örgütlenmesinin “son derece gerçek bir olasılık” olduğu ve bir yıl içinde yeniden ABD’yi tehdit eder hale gelebileceği uyarısında bulundu. Bu konuda açıklamada bulunan Savunma Bakanı Austin ise Biden yönetiminin El Kaide ve IŞİD gibi grupların oluşturabileceği tehditlere karşı koyma planları bulunduğunu ifade etti.

Merkez Kuvvetler Komutanı (CENTCOM) General Frank McKenzie de ifadesinde Başkan Biden’a 31 Ağustos tarihinden sonra Afganistan’da 2,500 askerin tutulması gerektiğini ve tam bir geri çekilmenin kaçınılmaz bir çöküşe yol açacağını söylediğini belirtti. McKenzie, Bagram Hava Üssü’nün erken boşaltılması ve Afganistan’da asker bırakmayla ilgili sorulara yanıt verirken, Afgan hükümeti düşmemiş olsaydı, ABD’nin bu ülkede 2 bin 500 asker ile bir süre daha kalabileceğini ifade etti. General McKenzie, Afganistan’dan tamamen çekilme emri ve Afgan hükümetinin çöküşünün Bagram Hava Üssü’nü tutmayı olanaksız kıldığını ve ayrıca Doha anlaşmasının Afgan güçlerinin performansını olumsuz etkilediğini de sözlerine ekledi. McKenzie 29 Ağustos’ta Afganistan’da Kabil Havalimanı yakınlarında düzenledikleri ve 10 sivilin ölümüne neden olan hava saldırısında tüm sorumluluğu kendisinin üstlendiği yönündeki açıklamasını yineledi.

Generallerin Başkan Biden’ın söylemleriyle çelişen ifadeleriyle ilgili Beyaz Saray’dan hızlı bir açıklama geldi. Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki Başkan Biden’ın kurmaylarının verdiği tavsiyelere değer verdiğini ancak her zaman onlarla aynı fikirde olmak zorunda olmadığını vurguladı. Psaki, Twitter hesabı üzerinden yaptığı açıklamada da Biden’ın Afganistan’dan çekilme sürecinde 19 Ağustos’ta ABC’ye verdiği röportaja atıfta bulunarak “Afganistan’daki savaşı bitirmek bizim ulusal çıkarımızaydı. Biden, bu konuda farklı tavsiyelerin olduğunu ancak üst düzey askeri danışmanların, önceki yönetimin yapmış olduğu anlaşmadan dolayı Afganistan’da 2 bin 500 asker bırakmanın gerilimi tırmandırmak anlamına geldiği konusunda oy birliğine vardığını söyledi. Savunma Bakanı, Genelkurmay Başkanı ve General McKenzie de bunu vurguladı” ifadelerini kullandı.