Valilik Seçimleri Demokratları Umutlandırdı

Salı günü, Amerika’nın birçok eyaletinde belediye başkanlığı, valilik, başsavcılık seçimlerinin yanı sıra siyasi kararları içeren referandumların da yer aldığı kritik oylamalar yapıldı. 2026 ara seçimleri öncesinde yapılan bu yerel seçimler, 2024 başkanlık seçimlerinde büyük bir yenilgi yaşayan Demokratlar açısından oldukça başarılı sonuçlar ortaya koydu. Ülke genelinde ortaya çıkan tablo, Trump ve Cumhuriyetçiler açısından Kongre’deki çoğunluğu kaybetme riskinin giderek arttığını gösteriyor. Başkanlık seçimlerinin ardından liderlik krizi yaşayan Demokrat Parti için ise bu sonuçlar önemli bir moral kaynağı niteliğinde. Özellikle New York gibi eyaletlerde partinin sosyalist ve ilerici kanadının güç kazandığı görülürken, statükocu ve merkeze yakın Demokratların elde ettiği zaferler de parti içi dengeleri anlamak açısından dikkate değer bir tablo sunuyor.

Demokratlar için Virginia’daki valilik seçimleri kritik öneme sahipti. Geçtiğimiz dönemde Cumhuriyetçilerin yönettiği ve Trump’ın başkanlık seçimlerinde önemli ölçüde oy artışı sağladığı Virginia, bu seçimde yeniden Demokratların kontrolüne geçti. Demokrat aday Abigail Spanberger, oyların yaklaşık %58’ini alarak Virginia tarihinin ilk kadın valisi oldu. Seçim kampanyasını Trump karşıtlığı üzerine inşa eden ve kürtaj hakkına özellikle vurgu yapan Spanberger’in zaferi, Demokrat Parti içindeki dengeler açısından da önemli bir mesaj taşıyor. Partinin merkez kanadını temsil eden bir figür olarak, Mamdani’nin New York’taki ilerici çizgideki zaferine karşı önemli bir denge unsuru oluşturuyor. Eski Başkan Obama’nın Spanberger’in mitingine katılması da bu çerçevede sembolik bir anlam taşıyor.

Virginia Vali Yardımcılığına Demokrat aday Ghazala Hashmi seçilirken eyalet çapında seçilen ilk Müslüman ve Güney Asya kökenli kadın olarak tarihe geçti.  Virginia Başsavcılığı’na ise yine Demokratların adayı Jay Jones seçildi. Jay Jones, geçmişte sızdırılan ve siyasi şiddeti savunan mesajları nedeniyle kampanyası zarar görse de, Spanberger’in rüzgarı ve Trump karşıtı mesajların etkisiyle başsavcılığı kazanmayı başardı. Cumhuriyetçiler, Virginia özelinde çok ciddi kampanya yapmalarına rağmen seçmenlerin büyük bir kısmı Trump’a karşı verilen mesajlara odaklandı. Bu bağlamda Virginia’daki seçimler, Trump karşıtlığının güçlü bir mobilizasyon etkisi oluşturduğunu bir kez daha ortaya koydu.

Seçimlerin dikkat çeken diğer adreslerinden biri de New Jersey oldu. Demokratların kontrolündeki eyalette, eski valinin görev süresinin dolmasıyla birlikte seçimlere Demokrat Parti adayı olarak katılan Mikie Sherrill, rakibine açık fark atarak New Jersey tarihindeki ilk kadın vali olmaya hak kazandı. Kadın hakları ve kürtaj politikalarını ön plana çıkaran, kampanyasını doğrudan Trump karşıtlığı üzerine inşa eden Sherrill’in bu stratejisi, seçim sonuçlarında belirleyici rol oynadı. Demokratların merkezi isimlerinin de Sherrill’e seçim kampanyası ve sonrasında verdiği destek dikkat çekti.  Minneapolis’teki belediye başkanlığı seçimleri de Demokrat Parti içindeki güç dengeleri açısından önemli bir göstergeydi. Demokratların yoğunlukta olduğu şehirde, partinin merkez kanadını temsil eden mevcut belediye başkanı Jacob Frey ile ilerici kanadın adayı Omar Fateh yarıştı. Frey, %9’luk bir farkla seçimleri kazandı. Mütevazı bir bütçeyle kampanya yürüten Fateh’in elde ettiği yüksek oy oranı ise ilerici kanat açısından moral verici bir sonuç olarak değerlendirildi.

Diğer öne çıkan seçimler arasında Cincinnati, Atlanta, Detroit ve Pittsburgh’daki belediye başkanlığı yarışları ile Pennsylvania Yüksek Mahkemesi seçimleri yer aldı. Cincinnati ve Atlanta’da Demokrat Parti’nin mevcut belediye başkanları Aftab Pureval ve Andre Dickens yeniden seçildi. Detroit’te ise Demokrat aday Mary Sheffield zafer kazanarak şehrin ilk kadın belediye başkanı oldu. Pittsburgh’da ise yine Demokrat aday Corey O’Connor ipi göğüsledi. Öte yandan, Pennsylvania’da seçmenler liberal eğilimli Yüksek Mahkeme hakimleri David Wecht, Christine Donohue ve Kevin Dougherty’nin görevlerine devam etmeleri yönünde oy kullandı.

Eyalet seçimlerinin yanı sıra, Demokratlar için bir diğer kritik odak noktası California oldu. Trump’ın yönlendirmesiyle, 2026 ara seçimleri öncesinde Kongre’deki sandalye sayısını artırmak ve mevcut aritmetiği korumak isteyen Cumhuriyetçiler, Texas’ta seçim bölgelerinde değişiklikler yaparak en az beş koltuğu Demokratlardan almayı hedefliyordu. Bu hamleye karşılık olarak, Demokratların kontrolündeki California, seçim bölgelerinin yeniden düzenlenmesini öngören bir anayasa değişikliği teklifini halk oylamasına sundu.

California’daki seçmenler, 2026 seçimlerinden itibaren eyaletin kongre seçim bölgelerinin yeniden çizilmesini içeren değişikliği büyük bir çoğunlukla onayladı. Bu sonuçla birlikte Vali Gavin Newsom ve eyalet meclisi seçim haritalarını belirleme yetkisini almış oldu. Alınan kararın, özellikle Cumhuriyetçi eğilimli beş seçim bölgesinde Demokratların yeniden avantaj sağlamasını mümkün kılması bekleniyor. Seçim sonrası açıklama yapan Vali Newsom, bu halk oylamasının, Trump’ın Texas’ta başlattığı seçim haritası değişikliklerine doğrudan bir yanıt olduğunu vurgulayarak, “Trump’ın pervasızlığına karşı dimdik durduk,” ifadelerini kullandı. 

Bu gelişme, 2026 ara seçimlerine giden süreçte Demokratlar ile Cumhuriyetçiler arasında seçim bölgeleri üzerinden yürütülen stratejik mücadelede yeni bir aşamayı temsil ediyor. Parti içi dengelerden bağımsız biçimde, sonuçlar Demokrat Parti cephesinden büyük bir zafer olarak yorumlanırken, Trump’ın “topal ördek” konumuna düştüğü iması yapıldı. Benzer eğilimlerin 2026 ara seçimlerinde de devam etmesi durumunda, Trump yönetiminin görev süresinin son iki yılında ciddi engellemelerle karşı karşıya kalması olası görünüyor. 

Genel olarak seçim sonuçlarına etki eden birçok unsurdan söz edilebilir. Demokratların 2024 başkanlık seçimlerini kaybetmesinin ardından, göreve oldukça planlı bir ajandayla başlayan Trump’ın politikaları birçok kesimin tepkisini çekti ve bağımsız seçmenleri yeniden Demokratlara yakınlaştırdı. Bu bağlamda, Trump karşıtlığı üzerinden yürütülen söylemlerin bir kez daha etkili olduğu test edilmiş oldu. Muhtemelen önümüzdeki yıl düzenlenecek ara seçimlerde de gündemin büyük bölümünü Trump karşıtı söylemler şekillendirecektir. Trump’ın federal çalışanları işten çıkarması, göçmenlere yönelik sert uygulamaları, Demokratların mirası olarak görülen politikaları iptal etmesi, sağlık ve sigorta alanındaki tartışmalı kararlarıyla sosyal devlet anlayışına zarar vermesi, kürtaj konusundaki tavrı ve federal kurumlara yaptığı tartışmalı atamalar gibi adımlar, Demokratlar açısından etkili bir muhalefet stratejisi geliştirmek için önemli bir zemin sunuyor. Buna ek olarak, bir aydan uzun süredir devam eden bütçe krizi nedeniyle yaşanan hükümet kapanması ve bunun neden olduğu mağduriyetler de Demokratların ülke genelindeki seçim zaferlerine katkı sağladı.

Başkan Trump’ın doğrudan destek verdiği Virginia, New Jersey ve New York’taki adayların seçimleri kaybetmesi de Trump’ı siyasi açıdan zor bir konuma soktu. Ancak seçim sonrası yaptığı değerlendirmede Trump, suçu bütçe krizin nedeniyle hükümetin kapanmasına yol açtıklarını iddia ettiği Demokratlara ve seçimlerde yeterince çaba göstermediğini ima ettiği Cumhuriyetçi siyasetçilere yükledi. Seçim pusulasında kendi isminin yer alması hâlinde sonuçların farklı olacağını söyleyerek, parti içindeki konumunu korumaya çalışan bir yaklaşım benimsedi ve sorumluluğu üzerinden atmaya çalıştı. Trump geçtiğimiz hafta da kamuoyu araştırmalarında kendisine verilen desteğin rekor düzeyde olduğunu iddia etmişti. Bu hafta gerçekleştirilen seçimlerden iki temel çıkarım öne çıkıyor. İlk olarak, ulusal ölçekte Trump politikalarına duyulan tepkinin sandığa yansıdığı görülüyor. Bu tepki, özellikle New York, Virginia ve New Jersey gibi kritik eyaletlerde Demokratlara önemli bir alan açtı. California’daki halk oylaması da hesaba katıldığında, Cumhuriyetçilerin 2026 ara seçimlerinde Kongre çoğunluğunu kaybetme olasılığının giderek arttığı söylenebilir. İkinci olarak, Demokrat Parti içinde bir süredir devam eden liderlik arayışları ve parti içi mücadelesi açısından da bu seçim haftası önemli mesajlar barındırıyor. New York başta olmak üzere birçok eyalette ilerici ve sosyalist kanadın artan oy oranı ve zaferleri, 2028 başkanlık seçimlerinde adı geçen Alexandria Ocasio-Cortez (AOC) gibi figürleri ön plana çıkarırken, Virginia ve New Jersey gibi eyaletlerde statükocu Demokratların kazandığı başarılar, partinin merkez kanadı açısından güven tazeleme işlevi gördü. Ayrıca, başkanlık için adı geçen bir diğer isim olan Vali Gavin Newsom’un liderliğinde California’da elde edilen sonuçlar da, Newsom’a ulusal ölçekte siyasi kredi kazandıracaktır.