Biden Yönetimi Altyapı Planı İçin Cumhuriyetçilerle Uzlaşma Arayışında

Biden yönetimi sunduğu altyapı planı için talep ettiği bütçeyi azaltma kararı alarak Cumhuriyetçilerle uzlaşma yolu aradığı sinyalini verdi. Biden’ın altyapı planı Cumhuriyetçi Parti’nin katı muhalefeti ve Demokrat Parti içinde bazı itirazlar nedeniyle ciddi bir ilerleme kaydedemedi. Yönetim bu konuda Senato’daki Cumhuriyetçilerle müzakere edebileceğini defalarca vurgulasa da henüz herhangi bir anlaşma sağlanamadı. 21 Mayıs tarihinde Beyaz Saray, altyapı planının tutarını 2.3 trilyon dolardan 1.7 trilyon dolar olarak düşürdüğünü duyurdu. Beyaz Saray altyapı planında karayolları için yapılması öngörülen harcamaları azalttı ve altyapı planı kapsamında kabul edilmesi düşünülen bazı harcamaları diğer yasa tasarıları kapsamına alacağını açıkladı. 

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki’nin belirttiği gibi Biden yönetimi, altyapı planının kabul edilmesi için Senato’da görev yapan Cumhuriyetçilerle beraber bir orta yol bulmayı hedefliyor. Cumhuriyetçi Partili senatörler, Biden yönetiminin altyapı planını açıklamasından sonra kendilerinin sunduğu ve karşı teklif olarak götürdüğü başka bir altyapı planında yapılacak toplam harcamaların miktarını 568 milyar dolar olarak belirlemişti. Ayrıntıları net olarak belirtilmemiş bu plan, Biden yönetiminin 2.3 trilyon dolar tutarındaki plandan çok daha düşük olsa da Cumhuriyetçilerin planında yollara ve köprülere harcanılması öngörülen miktar, Biden yönetiminin öngördüğü miktardan daha yüksek. Cumhuriyetçiler, Biden yönetiminin altyapı planında karayolları ve ulaşım gibi temel konular haricinde yapılan diğer harcamaları altyapı kapsamında yapılacak olmasına sıcak bakmıyor. Cumhuriyetçiler, Biden’ın altyapı planında öngörülen ve “insani altyapı” olarak nitelendirilen çocuk ve yaşlı bakımına ilişkin sağlanması öngörülen yardımların geleneksel anlamda altyapı kapsamına alınamayacağını savunuyor. 

Biden yönetiminin 1.7 trilyon dolarlık yeni teklifi Cumhuriyetçilerin pozisyonunu değiştirmemiş durumda. Senato’daki Cumhuriyetçi Partililerin Biden yönetimi ile altyapı konusunda müzakere eden grubun başında olan Senatör Shelley Moore Capito, yönetimin 1.7 trilyon dolarlık yeni teklifin hala çok yüksek olduğunu vurguluyor. Senato Azınlık Lideri Cumhuriyetçi Mitch McConnell’a yakın bir isim olan Senatör Capito, Beyaz Saray’da yönetim ve Cumhuriyetçi senatörlerle yapılan müzakereler sonucunda planın Kongre’deki iki partinin desteğini alarak geçmesi için çaba sarf ediyor. 

Biden’ın altyapı planında harcanacak tutarı düşürmesi üzerine Senatör Capito’nun başını çektiği ve toplamda altı Cumhuriyetçi senatörün görev yaptığı ekip, bir trilyon değerinde yeni bir altyapı planı hazırlamaya başladıklarını duyurdu. Senatonun Ticaret, Bilim ve Ulaşım Komisyonu’ndaki en yetkili Cumhuriyetçi üyesi olan Roger Wicker, Başkan Biden’ın Mayıs ayında katıldığı bir toplantıda 1 trilyon dolarlık yeni altyapı planını desteklediğini ifade ettiğini söyledi. Senatör Wicker’ın ayrıntılarını açıkladığı 1 trilyon dolarlık yeni plana göre altyapı planı önümüzdeki sekiz sene için geçerli olacak. Cumhuriyetçilerin yeni teklifi, Biden’ı ikna edememiş gözüküyor. Biden, Cleveland şehrinde yaptığı konuşmada Cumhuriyetçilerin, kendisinin sunduğu altyapı planına engel olmaması gerektiğinin altını çizdi ve Cumhuriyetçilerin yeni teklifini kabul etmedi. Biden ayrıca, Cleveland’da yaptığı konuşma ile kendi yönetiminin gelecek için benimsediği ekonomik vizyonunu anlattı.

Cumhuriyetçiler, yeni teklif kapsamında öngörülen bütçe miktarının Beyaz Saray’ı ve Cumhuriyetçi senatörleri bir araya getireceği konusunda umutlu olsa da bütçenin nasıl oluşturulacağı ayrı bir anlaşmazlık konusu olmaya devam ediyor. Beyaz Saray altyapı planının finansmanının şirket vergilerini artırarak yapılmasını teklif ederken, Cumhuriyetçiler vergilerin artırılmasına sert bir şekilde karşı çıkıyor. Cumhuriyetçiler altyapı bütçesinin, köprü ve ulaşım gibi halktan alınan ücretlerin artırılması ile oluşturulmasını savunurken Beyaz Saray bu fikri benimsemiyor. Cumhuriyetçilerin bütçe oluşturulması konusunda başka bir önerisi var. Senatör Capito’nun yaptığı açıklamaya göre daha önce Covid-19 salgınının mali etkisi ile mücadele amacıyla kabul edilen kanun kapsamında sağlanan ve henüz harcanmayan fonlar, altyapı için kabul edilecek bütçeye aktarılabilir. Bu fikri savunanlara göre yerel yönetimler artık pandemi ile mücadele için federal hükümet yardımına ihtiyaç duymuyor. Zira Amerikan ekonomisi federal yardımlara ihtiyaç duymadan da kısa sürede kendi kendine yükselişe geçebilir. 

Fakat Demokratlar, kendilerinin tek başlarına gösterdiği çaba sonucunda çıkarılan 1.9 trilyon dolar değerinde Covid-19 mali yardım paketine dokunulmasını istemiyor. Bu konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada Demokrat Senatör Chris Van Hollen, şehirlere ve eyaletlere verilen mali yardımların harcanmasının zaman alacağını ve yerel yönetimlere verilen yardımların federal hükümet tarafından geri alınmaya çalışılmasının yanlış olduğunu aktardı. Beyaz Saray Sözcüsü Psaki ise, Covid-19 mali yardım paketi kapsamında yerel yönetimlere ayrılan paranın %95’inin çoktan verildiğini hatırlatarak kalan %5’lik kısmının ise kırsal kesimdeki hastanelere verileceğini söyledi. 

Biden’ın sunduğu altyapı planı her iki partinin üzerinde uzlaştığı bir yasa kapsamında çıkarılması hedefleniyor. Fakat Cumhuriyetçi Senatörler ve Beyaz Saray arasındaki müzakereler uzun süre devam ettirilmesine sıcak bakılmıyor. Demokrat Senatör Sheldon Whitehouse’un dikkat çektiği gibi müzakere tarafları birbirine hiç de yakın değil. Cumhuriyetçilerin her iki partinin desteklediği bir tasarıyı kabul etmemek için direndiğini ifade eden Senatör Whitehouse, Başkan Biden’ın Cumhuriyetçilerle müzakere çabasını bırakarak Kongre’nin her iki kanadındaki Demokrat üstünlüğünü kullanması ve altyapı planını sadece Demokratların desteği ile çıkarması çağrısında bulundu. Bu çağrılara paralel bir şekilde Başkan Biden, Senatör Capito’ya müzakerelerin yakın zamanda bitmesi gerektiğini söylediğini belirtti. 

Bir diğer Demokrat Senatör Debbie Stabenow, sadece Demokratlar tarafından bir yasanın çıkarılabileceği ihtimalinden bahsederken, partinin henüz bu konuda karar vermediğini vurguluyor. Senatör Stabenow ayrıca, altyapı tasarısına bütün Demokratların destek vereceğinden emin olmadıklarının altını çizdi. Senato’da ancak Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in oyu ile üstünlüğü sağlayabilen Demokrat Parti’de bir senatörün yasaya karşı çıkması ile tasarı reddedilebilir. Biden’ın altyapı planı büyük ihtimalle Senato’daki bütün Demokrat üyelerinin desteğini almadan kabul edilemeyecek. Bu nedenle parti çizgisinde hareket etmemesi muhtemel Demokratların altyapı planı hakkında yaptığı açıklamaları dikkatle inceleniyor. Joe Manchin gibi merkez politikaları benimseyen Demokratlar, parti çizgisinden ayrılarak Biden’ın altyapı planına hayır oyu verebilir ve altyapı planı suya düşebilir. Bu nedenle Senatör Manchin gibi isimler müzakerelerin yürütülmesinde aktif rol oynuyor. 

Biden’ın geniş çaplı altyapı planı üzerinde müzakereler henüz olumlu sonuçlanmazsa da altyapıya dair dar kapsamlı bir tasarı Senato’nun Çevre ve Kamu İşleri Komisyonu tarafından kabul edildi. Komisyon karayolların geliştirilmesi için beş yılda 311 milyar dolar harcanmasını kabul etti. Komisyonda her iki partiden, bütün üyelerin tasarıya onay vermesi, altyapıya ilişkin ileride geniş çaplı anlaşmaların yapılmasına umut ışığı oldu. Kabul edilen bu tasarıya bakılarak dar kapsamda hazırlanacak bir altyapı planının Senato’nun genel kurulunda geniş destek bulabileceği düşünülüyor. 26 Mayıs tarihinde Çevre ve Kamu İşleri Komisyonu’nun oybirliği ile kabul ettiği tasarı sonrasında, Senato’nun Bankacılık ve Finans gibi diğer komisyonlarında kabul edilen planın finansmanının nasıl yapılacağı tartışılacak.