Musk Trump’ı Ağır Eleştiriyor

Elon Musk, Hükümette Verimlilik Sağlama Departmanı (DOGE) görevinden ayrılmasının ardından Cumhuriyetçilerin Trump’ın iç politikada elini güçlendirecek bütçe tasarısına onay vermelerini eleştirmişti. Musk, Cumhuriyetçi senatörlere tasarının geçmemesi gerektiğini vurgulayarak karşı tavrını sürdürdü. Cumhuriyetçi senatörler çoğunluğu oluştursa da Trump’ın harcama bütçesine karşı çıkan ve eleştirilerde bulunan senatörlerin vereceği son karar belirleyici olacak. Musk’ın sahip olduğu sosyal medya ve maddi gücü 2026 ara seçimleri yaklaşırken Cumhuriyetçiler için önemli bir etkiye sahip olabilirdi ancak Trump’a karşı açıktan bir savaş başlatan Musk’ın önümüzdeki dönemde Cumhuriyetçi siyasete etki etmesi kolay gözükmüyor. 

Geçtiğimiz hafta Elon Musk, Trump yönetimindeki uzun süreli etkili görevinden sonra siyasetten uzaklaşacağını duyurdu. Trump’ın seçim kampanyasında büyük rol oynayarak önemli bir siyasi figür haline gelen Musk, Trump’ın zaferinin ardından işadamı kimliğini bir kenara bırakıp hükümette aktif görev üstlendi. Hükümette Verimliliği Sağlama Departmanı (DOGE) başkanı olarak, federal kurumları denetleyip tasarruf tedbirleri kapsamında işten çıkarmalar için altyapı oluşturan Musk, şirket modeliyle hareket ederek verimliliği artırmayı amaçladı. Son haftalarda Trump yönetimine yönelik eleştirilerde bulunan Musk, yönetimdeki rolünü sonlandırdığını açıkladı.

Trump yönetiminde görev aldığı süre boyunca özellikle hükümet harcamalarındaki kısıtlamaları savunan Musk, son zamanlarda Trump’ın sunduğu vergi ve harcama paketine karşı sert eleştirilerde bulunarak dikkatleri üzerine çekti. Musk, bu paket için “iğrenç bir felaket” ifadesini kullanarak harcamaların ABD’yi büyük borçlara sokacağına dair uyarılarda bulundu. Özellikle vergi indirimleri ve Medicaid gibi sosyal harcamalarda yapılacak kesintiler konusunda keskin açıklamalar yapan Musk, bütçeyi “dolarlarla doldurulmuş bir Kongre harcama yasası” olarak tanımladı. 

Musk’ın eleştirileri karşısında, başta sessiz kalmayı tercih eden Trump, Perşembe günü sonunda sessizliğini bozarak Musk’ın kendisini hayal kırıklığına uğrattığını açıkladı. Musk’a çok fazla yardım ettiğini belirten Trump, Musk’ın bütçe tasarısına itirazlarının kişisel sebeplerden kaynaklandığını, özellikle Musk’ın elektrikli araçlara fayda sağlayacak düzenlemelerin ortadan kaldırılmasından rahatsız olduğunu ifade etti. Trump, seçim sonrası Musk’ın hükümetteki rolüna karşı kamuoyunda oluşan kaygıları dile getiren isimlere karşı Musk’ı koşulsuz desteklediğini açıklamıştı. Trump ayrıca, Musk’ın seçim kampanyası boyunca verdiği mali desteği de küçümseyerek, o olmadan da seçimi kazanabileceğini belirtti.

İkili arasındaki gerilimde Musk, elindeki sosyal medya gücünü kullanarak, sahip olduğu X platformu üzerinden Trump’a anlık cevaplar verdi. Kongre’den geçirilmek istenen tasarıyla ilgili daha önce hiçbir fikrinin olmadığını belirten Musk, “Ben olmasaydım Trump seçimi kaybederdi, Demokratlar Meclis’i kontrol ederdi ve Cumhuriyetçiler Senato’da 51-49 olurdu,” şeklinde paylaşımlar yaptı. Trump’ı nankörlükle suçlayan Musk, sosyal medya hesabından Trump’ın daha önce hükümet harcamalarını eleştiren paylaşımlarını yeniden paylaşarak tepki gösterdi.

Geçtiğimiz hafta görevden ayrılmasının ardından Beyaz Saray’da kameraların karşısına geçip dostane bir görüntü veren ikili arasındaki gerilimin sert bir şekilde açığa çıkmış olduğu düşünülse de, böyle bir yol ayrımına götüren sürecin sinyalleri daha önce verilmişti. Trump’ın son dönemde Musk’ın rakibi olan teknoloji şirketlerine de alan açması, Musk’ın tepkisini çekmişti. Hükümette görev aldığı süre boyunca eleştirilerin odağında yer alarak popülaritesini de kaybeden Musk, sahibi olduğu Tesla’nın protesto ve boykotlarla karşı karşıya kalmasına neden oldu. Tesla’nın net karı, bu yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 71 oranında düşüş gösterdi. Musk ve Trump arasındaki son atışma Tesla hisselerinin yüzde 8 oranında düşmesine neden oldu. 

Diğer yandan, Trump’ın vergi indirimi ve harcama paketine karşı gelen eleştiriler yalnızca Musk ile sınırlı kalmıyor. Cumhuriyetçi senatörler, harcamaların artması konusunda endişe duyan ve borçlanmanın daha da artacağına dikkat çeken pek çok isim, bu paketin yanlış yönetilebileceğini savunuyor. Senatör Ron Johnson, Mike Lee ve Rick Scott gibi isimler, paketin daha büyük kesintilerle geçmesi gerektiğini ifade ettiler. Musk’ın desteğiyle eleştiriler yoğunlaşsa da, Trump ve Beyaz Saray, paketi savunarak bu karşıt görüşleri bertaraf etmeye çalışıyor. Kongre’nin Bütçe Ofisi (CBO), Trump’ın istediği bütçe tasarısının 10 yıl içinde 2.4 trilyon dolarlık bir açık yaratacağını tahmin ettiğini açıkladı. 

Musk’ın Cumhuriyetçi senatörlere çağrısının karşısında Kongre’yi birleştirmeye çalışan Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, Musk’ın iyi bir dostu olduğunu belirterek yakın zamanda yüz yüze görüşerek tereddütlerini gidereceklerini ifade etmeye çalıştı. Ancak Senato’daki Cumhuriyetçilerin bu sürecin sonunda yasa tasarısında önemli revizyonlar yapması gibi bir seçenek de masada bulunuyor. Johnson, senatörlere olabildiğince az revizyonla tasarıyı onaylama çağrısında bulunsa da senatörler üzerinde bir yaptırım gücü bulunmuyor.

Trump’ın “büyük ve güzel” olarak tanımladığı bütçe tasarısı, Musk’ın muhalefeti yanında Cumhuriyetçi Parti içinde karışıklığa yol açmış görünüyor. Seçim sürecinde Trump’ın kampanyasına finansal olarak büyük destek veren Musk ile ortaklığı seçim zaferinin üzerinden kısa bir süre geçmesine rağmen sona erdi. Önümüzdeki dönemde Musk’ın siyasi gücü olmasa da, sahip olduğu sosyal medya etkisi ve maddi kaynaklar, Cumhuriyetçilere 2026 ara seçimlerinde Musk’ın yokluğunu hissettirebilir. Trump’ın ilk döneminde birlikte çalıştığı kişilerle kurduğu ilişkiye bakıldığında Musk ile yaşadığı kriz sürpriz değil. Bununla birlikte yakın dönemde Cumhuriyetçilerden gelen tepkilere rağmen Trump’ın Musk’ı taltif etmesi ve kendisine minnettar olduklarını ifade etmesi, Trump’ın ilk dönem reflekslerinin sürdüğünü gösteriyor.