Rusya’dan Ukrayna’ya Yoğun Hava Saldırısı

Rusya geçen hafta, yaklaşık iki yıldır devam eden savaşta Ukrayna’ya yönelik en yoğun hava saldırısını gerçekleştirirken saldırıyı değerlendiren Başkan Joe Biden, “Putin’in Ukrayna’yı yok etme niyetinin değişmediğine” vurgu yaparak Ukrayna’ya destek için talep edilen fonun acilen onaylanması için Kongre’yi göreve çağırdı. Kiev’den yapılan açıklamada Rusya’nın 29 Aralık Cuma gününden bu yana Ukrayna şehirlerine 300’den fazla insansız hava aracı ve çeşitli türlerde füzeler fırlattığı belirtildi. ABD ve Batılı devletlerin Ukrayna’ya sağladığı hava savunma sistemleri saldırıyı önlemede yetersiz kalırken Rusya’nın kış öncesinde Ukrayna şehirlerinin alt yapısını imha etme maksadıyla böylesine büyük bir saldırı düzenlediği belirtildi.  Beyaz Saray yeni açıklanan bir istihbarat raporuna istinaden Rusya’nın saldırıda Kuzey Kore’den temin ettiği Kısa Menzilli Balistik Füzeler (SRBMs) kullandığını duyurdu.

Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik son füze saldırısını, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’yı yok etmeye kararlı olduğunun göstergesi olarak nitelendiren Başkan Biden yaptığı yazılı açıklamada “Putin’in durdurulması gerektiğini” söyledi. Ukrayna’nın Rusya tarafından fırlatılan füze ve insansız hava araçlarını durdurmak için ABD ve müttefiklerinin sağladığı hava savunma sistemlerini kullandığını kaydeden Biden, “Kongre yeni yılda acilen harekete geçmezse, Ukrayna’nın halkını korumak için ihtiyaç duyduğu silahları ve hayati önem taşıyan hava savunma sistemlerini göndermeye devam edemeyeceğiz. Kongre daha fazla gecikmeden adım atmalı ve harekete geçmelidir” ifadelerini kullanarak, Kongre’yi yardımın devam etmesini sağlayacak 61 milyar dolarlık fonu onaylamaya çağırdı. Biden, Rusya’ya karşı yeterince mücadele verilmediği takdirde ortaya çıkacak risklerinin Ukrayna’nın çok ötesine, tüm NATO ittifakı ve Avrupa’nın güvenliği için tehdit oluşturacağı konusunda uyarıda bulundu ve bunun ABD için de oldukça tehlikeli bir durum yaratacağının altını çizdi.

ABD geçen hafta Ukrayna’ya 2023 yılının son yardım paketinde 250 milyon dolarlık silah ve ekipman sağlayacağını açıklamış Kongreden fon için onay çıkmazsa Ukrayna’ya sağlanan desteğin kesilebileceği uyarısında bulunmuştu. Üst düzey yetkililer savaştan zarar gören ülkeye 61 milyar dolar daha yardım yapılmasını onaylamaları için milletvekillerine baskı yapmaya devam ederken, Cumhuriyetçiler, ABD-Meksika sınır güvenliği konusunda istedikleri düzenlemeler kabul edilmediği sürece Biden tarafından talep edilen yardımı onaylamayı reddediyor. Kongre, Rusya’nın işgalinden bu yana Ukrayna’ya 110 milyar dolardan fazla yardım yapılmasını onayladı ancak Cumhuriyetçilerin Ocak 2023’te Temsilciler Meclisi’nin kontrolünü Demokratlardan almasından bu yana herhangi bir fon onaylanmış değil.

Ukrayna’nın aylardır Rus füze saldırılarını püskürtmek için Batı tarafından tedarik edilen güçlü hava savunma sistemlerini kullanması, vatandaşlarına başkent Kiev gibi büyük şehirlerin üzerinde etkili bir koruyucu kalkan olduğu konusunda bir güvence sağlamıştı. Cuma günkü saldırıda hava savunma sistemleri kısmen başarısız oldu. Ukrayna Hava Kuvvetleri, Rusya tarafından ateşlenen 122 füzeden sadece 87’sini düşürdüğünü, tüm hipersonik füzelerin ve birçok balistik füzenin ise önlenmediğini duyurdu. Daha önceki saldırılarda yüzde doksan üzerinde başarı sağlayan sistemler son saldırıda ancak yüzde 70’lik bir önleme sağlayabildi.

Saldırının yoğunluğu nedeniyle savunma sistemlerinin tüm füzeleri engelleyemediğini belirten askeri uzmanlar, bombardımanın aynı zamanda Ukrayna’nın hava savunmasını delmenin yollarını öğrendiğini de gösterdiğine dikkat çekiyor. Saldırının “çok akıllıca kurgulandığını” söyleyen uzmanlar “Rusya insansız hava araçları, balistik ve hipersonik füzelerle saldırdı, bunları farklı dalgalar halinde birleştirdi ve farklı yerlerden fırlattı” ifadelerini kullanıyor. Rus ordusunun saldırı tarzını değiştirdiğini belirten Uzmanlar Rusya’nın aylardır büyük miktarlarda yüksek hassasiyetli füze stokladığını ve Ukrayna’nın savunmasını delmeye yönelik bir plan dahilinde dalgalar halinde İHA saldırıları düzenlediğini kaydediyor.

Beyaz Saray’dan yapılan bir açıklamada, Rusya’nın Kuzey Kore’den balistik füzeler aldığı ve İran’dan da kısa menzilli balistik füzeler temin etmeye çalıştığı ileri sürüldü. Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby, gizliliği kaldırılan bir istihbarat raporunun Kuzey Kore’nin Rusya’ya balistik füze rampaları ve birkaç balistik füze sağladığını ortaya koyduğunu belirterek Rus güçlerinin bu balistik füzelerden birkaçını saldırıda kullandığını söyledi. Beyaz Saray, Kuzey Kore’nin Rusya’ya ne tür füzeler gönderdiğini tam olarak açıklamazken, Kirby bunların yaklaşık 900 km menzile sahip füzeler olduğunu kaydetti.

Biden yönetimi, Kremlin’in Ukrayna’ya karşı savaşında ihtiyaç duyduğu silahlar için İran ve Kuzey Kore’ye de bağımlı hale geldiğini defalarca ortaya koymaya çalışmış ve bu yöndeki istihbarat bulgularını açıklamıştı. Kirby, ABD’nin silah anlaşması bulgularıyla ilgili endişelerini BM Güvenlik Konseyi’nde dile getireceğini ve Rusya ile silah transferini kolaylaştıran Kuzey Koreli ve İranlı kişi ve kuruluşlara karşı ek yaptırımlar uygulamaya çalışacağını kaydetti.

İstihbarat yetkilileri Kuzey Kore’nin silah desteği karşılığında Rusya’dan uçak, karadan havaya füze, zırhlı araç, balistik füze üretim ekipmanı ve diğer ileri teknolojileri istediğini düşünüyor. Kirby, Rusya-İran anlaşmasının henüz tamamlanmadığını ancak ABD’nin “Rusya’nın İran’dan yakın menzilli balistik füzeler almak için yürüttüğü müzakerelerin aktif bir şekilde ilerlediğinden endişe duyduğunu” dile getirdi. ABD istihbaratının bulguları Güney Kore’nin Kuzey Kore’nin Moskova ile işbirliğini arttırdığı yönündeki değerlendirmesini destekliyor. Güney Kore, geçen kasım ayında yaptığı açıklamada Kuzey Kore’nin Rusya’ya tüfekler, roketatarlar, havan topları ve mermilerin yanı sıra belirsiz sayıda kısa menzilli balistik füzeler, tanksavar füzeleri ve taşınabilir hava savunma füzeleri gönderdiğinden şüphelendiğini belirtmişti.

Ukrayna güçleri Moskova’nın hava saldırısına yanıt olarak Rusya’nın sınır şehri Belgorod’ı bombaladı. Bombardıman, savaşın başlangıcından bu yana Rus topraklarında gerçekleşen en ölümcül saldırı olduğunu kaydeden yetkililer, saldırıda en az 21 kişinin öldüğünü duyurdu. Saldırının Ukrayna’daki çatışmanın etkilerinin Rusya topraklarında daha fazla hissedilmesine neden olduğu belirtiliyor. Mayıs ayından bu yana Rusya’nın batısındaki şehirler düzenli olarak insansız hava aracı saldırılarına maruz kalsa da Ukraynalı yetkililer Rusya topraklarında ya da Kırım Yarımadası’nda gerçekleştirilen saldırıların sorumluluğunu kabul etmiyor.

Rusya’nın Kuzey Kore ve İran gibi ülkelerden silah temin etmesi, savaşın karmaşıklığını ve uluslararası boyutunu artırıyor. Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik son saldırılarında bu ülkelerden temin ettiği silahları kullanması, NATO karşısında Rusya’nın kendi ittifakını güçlendirme başladığını işaret ediyor. Ukrayna’nın hava savunma sistemlerinin kısmi başarısızlığı ve Rusya’nın saldırı taktiklerindeki değişiklikler, gelecekteki çatışmalar için endişe verici bir tablo çiziyor. Biden yönetimi Ukrayna’ya sağlanan desteğin bölgenin güvenliği ve istikrarı için kritik önem taşırken aynı zamanda NATO ittifakı ve Avrupa’nın genel güvenliği açısından da hayati önemde olduğuna vurgu yapıyor. Ukrayna’nın karşı saldırıları ve Rusya’nın sınır şehirlerine yönelik saldırıları, çatışmanın sadece Ukrayna sınırları içinde kalmayacağının ve genişleyebileceğinin sinyallerini veriyor.