Eski FBI Direktörü Yargılanıyor

ABD Başkanı Donald Trump’ın uzun süredir hedef aldığı eski FBI Direktörü James B. Comey mahkeme karşısına çıktı. Comey, federal mahkemede hakkındaki suçlamaları reddederek suçsuz olduğunu beyan etti. 2016 seçimlerine Rusya’nın müdahalesi gibi tartışmalı süreçleri soruşturan Comey, 2020 yılında Kongre’de verdiği ifadeyle bağlantılı olarak yalan beyanda bulunmak ve Kongre sürecini engellemekle suçlanıyor. Hâkim, soruşturma dosyasının jürili mahkemede görülmesine ve yargı sürecinin 5 Ocak’ta başlamasına karar verirken, Comey’nin avukatları davanın düşmesi için itirazda bulunacaklarını açıkladı. Trump’ın doğrudan hedef aldığı Comey’in soruşturmasını Adalet bakanlığı tarafıdna atanana tartışmalı bir savcı takip ederken, yargı bağımsızlık ilkesine dair tartışmaları yeniden alevlendirmiş durumda. Trump’ın ikinci döneminde kritik isimlere yönelik hamleleriyle birlikte, benzer endişeler birçok davada gündeme geliyor ve yargının tarafsızlığı kamuoyunda sorgulanmaya devam ediyor.

Eski Başkan Barack Obama tarafından atanan James Comey, 2013-2017 yılları arasında FBI Direktörü olarak görev yaptı. Görev süresinin sonlarına doğru 2016 başkanlık seçimlerine ilişkin soruşturmalar nedeniyle hem Demokratların hem de Cumhuriyetçilerin eleştirilerine maruz kaldı. Bugün Comey hakkında açılan davanın kökeni, aslında 2016’daki Hillary Clinton’a yönelik düzenlenen e-posta soruşturmasına kadar uzanıyor. Dışişleri Bakanlığı görevindeyken kişisel e-posta hesabını kullandığı gerekçesiyle Clinton hakkında başlatılan soruşturmada, Comey herhangi bir cezai suç unsuru tespit etmediğini açıklamıştı. Ancak seçimlere yalnızca günler kala soruşturmayı yeniden açması, Demokratlar tarafından seçimin seyrini etkilemekle suçlanmasına neden olmuştu.

Trump’ın 2016’daki seçim zaferinin ardından ise bu kez FBI’ın, Rusya’nın seçimlere müdahalesi ve Trump kampanyasıyla olası bağlantılarına dair yürüttüğü soruşturma gündeme geldi. Bu süreçte Comey, Trump hakkında devam eden soruşturmaları sürdürürken 2017 yılında görevden alındı. 2020 yılında ise Senato Yargı Komitesi’nde FBI’ın bu soruşturmalar sırasında yaptığı iddia edilen hatalara ilişkin ifade verdi. Comey’nin bu ifadeleri Cumhuriyetçi senatörlerin sert eleştirilerine hedef oldu ve basına bilgi sızdırma gibi iddialar gündeme geldi. Daha sonra yardımcısı olarak çalışan Andrew McCabe’nin 2016 seçimleri esnasında basına bilgi sızdırıldığını kabul etmesi ise Comey’in yalan beyanda bulunduğuna yönelik iddiaları güçlendirdi. Bugün Comey’e yönelitilen suçlamalar, 2020’deki ifadelere dayanıyor. 

Geçtiğimiz haftalarda iddianamenin kabul edilmesiyle birlikte dava resmi olarak yargıya taşınmıştı. Comey, dava öncesinde yayımladığı bir video mesajda, “Trump’a karşı durmanın bedelini uzun süredir biliyoruz ama başka türlü yaşayamazdık” diyerek kendisini savundu. Öte yandan Trump, iddianameyi sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda büyük bir coşkuyla karşıladı. Comey’i “ülkenin gördüğü en kötü insanlardan biri” olarak nitelendiren Trump, “Bugün nihayet adalet yerini buldu” açıklamasını yaptı. Adalet Bakanı Pam Bondi ise, “Hiç kimse hukukun üstünde değildir” diyerek davanın, kamu gücünü kötüye kullananlara karşı kararlılığın sembolü olduğunu savundu.

Ancak dava süreci bazı eleştirileri de beraberinde getirdi. Özellikle olayın üzerinden beş yıl geçmiş olmasına rağmen bu dönemde Comey hakkında dava açılması, sürecin siyasi saiklerle yürütüldüğüne dair soru işaretlerine yol açtı. Trump yönetiminin Adalet Bakanlığı’nı siyasi rakiplere karşı bir enstrüman olarak kullandığı yönündeki değerlendirmeler de yeniden gündeme taşındı. Özellikle davaya bakan bağımsız başsavcının görevden alınmasının ardından, Adalet Bakanlığı tarafından davanın başsavcısı olarak görevlendirilen Lindsey Halligan ise hukuk çevrelerinde tecrübesizliği ve siyasi eğilimiyle dikkat çekiyor. Florida’da uzun yıllar sigorta davalarıyla ilgilenen Halligan, yalnızca birkaç federal dosyada görev almış olmasına rağmen Trump tarafından bölge başsavcılığına atanmasıyla dikkat çekiyor. Daha önce Trump’ın kişisel avukatlarından biri olan Halligan, özellikle 2022’deki Mar-a-Lago baskınının ardından FBI’ın meşruiyetini sorgulayan açıklamalarıyla öne çıkmıştı. 

Donald Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşüyle birlikte, Adalet Bakanlığı en tartışmalı kurumlardan biri haline geldi. Trump, 2024 seçimleri için kampanya sürecindeyken kendisine yönelik soruşturmaları bir “cadı avı” olarak nitelendirmiş ve iktidara gelmesi durumunda bu davaların sorumlularından hesap soracağını açıkça ilan etmişti. Trump, ikinci dönemine başlarken Adalet Bakanı başta olmak üzere kritik etkiye sahip makamlara daha önce kendi kişisel avukatlığını yapmış isimleri getirerek dikkat çekmişti. Bu atamalarla birlikte Adalet Bakanlığı, Trump’ın isteklerine daha hızlı yanıt veren bir yapıya sahip oldu. Bugün gelinen noktada Trump’ın stratejisi yargı bağımsızlığına yönelik eleştirilerin artmasına neden oluyor. 

Trump’ın hedef aldığı isimler arasında, geçmişte kendisini soruşturmuş ya da kamuoyunda sert şekilde eleştirmiş siyasetçi ve bürokratlar yer alıyor. Comey’e ek olarak Adalet Bakanlığı, New York Başsavcısı Letitia James ve Demokrat Senatör Adam Schiff hakkında da emlak dolandırıcılığı gibi suçlamalarla soruşturma başlattı. Her iki isim de Trump karşıtı duruşlarıyla biliniyor. James, Trump’ın emlak varlıklarını olduğundan fazla göstererek yarım milyar dolarlık bir ceza almasına neden olmuştu. Schiff ise Trump’ın ilk azil sürecinde öncü rol üstlenmişti. Öte yandan, Trump döneminde görev yaptıktan sonra yönetimi açıkça eleştiren eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton hakkında da gizli belgeleri kötüye kullanma gerekçesiyle bir başka soruşturma yürütülüyor.

Trump’ın hedef gösterdiği bir diğer isim ise eski CIA Direktörü John Brennan. 2016 seçimlerine yönelik Rusya müdahalesine dair hazırlanan istihbarat raporlarındaki rolü nedeniyle uzun süredir Trump’ın hedefinde olan Brennan hakkında da incelemeler yapılıyor. Ayrıca, 2020 seçim sonuçlarına müdahale ettiği iddiasıyla Trump’a karşı dava açan Federal Bölge Savcısı Fani Willis, seyahat harcamaları üzerinden yürütülen bir federal soruşturmayla karşı karşıya kaldı.

James Comey hakkında açılan dava, Amerikan siyasetinde yargı kurumlarının rolü ve bağımsızlığına dair tartışmaları yeniden gündeme taşımış durumda. Trump yönetiminin ikinci döneminde, daha önce kendisine yönelik soruşturmalarda görev almış bazı isimlerin yargı süreçleriyle karşı karşıya gelmesi dikkat çekiyor. Bu gelişmeler, hukukun tarafsızlığına dair soru işaretlerine yol açarken, benzer davaların siyasi mi yoksa hukuki temellere mi dayandığı önümüzdeki dönemde kamuoyunun gündeminde kalmaya devam edecektir.