Ron DeSantis: Cumhuriyetçilerin Yeni Başkan Adayı mı?

Seçimlerde Cumhuriyetçi dalga olacağını bekleyen ve bu rüzgarı arkasına alarak adaylık iddiasını kuvvetlendirmek isteyen Trump, sonuçlardan bir hafta sonra adaylığını açıklamayı planlıyordu. Biden’ın düşük onay oranları ve yüksek enflasyona rağmen seçmenin Cumhuriyetçilere belirgin bir zafer yaşatmaması ve Trump’ın desteklediği adayların yarıştıkları hemen hemen tüm eyaletlerde yenilmesi, eski Başkan’ın adaylık ilanı planını riskli bir duruma soktu. 

Trump’ın adaylığını zayıflatan bir diğer gelişme de Florida Valisi Cumhuriyetçi Ron DeSantis’in salıncak eyalet olarak bilinen ve seçimlerin çekişmeli geçtiği Florida’da rakibini %20’ye yakın büyük bir farkla yenerek seçimleri kazanması oldu. Önceki seçimlere göre hem oy sayısını hem de çeşitliliğini arttıran DeSantis, eyalette Miami ve Palm Beach County gibi Demokrat seçmen ağırlığı olan yerlerde ve Hispanik nüfusun yoğun olduğu seçim bölgelerinde bile yarışı önde götürdü. 

DeSantis ve Trump, bir süredir Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adaylığı konusunda karşılaştırılıyor. Trump seçimlerden önce yaptığı bir mitingde DeSantis’in soyismi ile dalga geçti ve daha da ileri giderek kendisini Florida’da yaptığı mitinge davet etmedi. Trump, seçim günü Fox News Digital’a verdiği bir röportajda DeSantis hakkında herkesten hatta karısından bile daha fazla şey bildiğini söyleyerek valiyi üstü örtülü tehdit etti. Son olarak seçimlerden hemen sonra kendi sosyal medya mecrasında yaptığı paylaşımda 2020’de Florida’da kendi aldığı oy ile DeSantis’in ara seçimlerde aldığı oyu kıyaslayarak meydan okudu. Tahminler Trump’ın önümüzdeki hafta adaylığını açıklayacağı yönünde. 

New York Times’ta yer alan, Vali Ron DeSantis’in Florida’da hem muhafazakarların hem de Demokratların oy almasını sağlayan motivasyonun ne olduğunun araştırıldığı yazı, Amerika’nın farklı eyatlerindeki birçok insanın Vali DeSantis’in eğitim, sağlık ve ekonomi politikaları sebebiyle Florida’ya yerleşme kararı verdiğini hatırlatıyor. Yazıda, DeSantis’in yakın zamanda popülerliğini arttıran iki olayın altı çiziliyor: Yasadışı göçmenleri Texas’tan Massachusetts’e uçakla göndermesi ve Ian kasırgasındaki performansı. Trump’a karşı toplumdaki genel antipati de DeSantis’in cazibesini artırıyor. 

Zafer konuşmasında DeSantis, salgın dönemi politikalarının başarısının altını çizerek ‘özgürlük’ temasına vurgu yapan mesajlar verdi. DeSantis’in eğitim politikasının kapsayıcılığı, azınlık gruplara mensup seçmenlerin seçeneklerini ve eğitim olanaklarını arttırmaya yardımcı oldu. Pandemi döneminde, eyaletini okul ve ticaret anlamında açan ilk valilerden biri oldu ve görüldüğü kadarıyla bu politikasının kendisine dönüşü de epey olumlu oldu. Seçimlerde beklenen Cumhuriyetçi dalga görülmedi ama Florida’da bir DeSantis tsunamisinden bahsetmek mümkün. DeSantis Cumhuriyetçi Parti’nin mavi yakalılara ve farklı etnik gruplara doğru açılabileceğinin bir göstergesi oldu. 

Başlangıçta Trump da benzer bir ivme yakalamıştı; ancak toplumun belli bir kesiminde, kendisi bu ivmeyi sürdürmek için fazla ‘dengesiz, kutuplaştırıcı ve tehlikeli’ olarak görülüyor. Bu algının kendi partisindeki yansıması da seçimlerde Trump’ın desteklediği adayların hezimete uğramasıyla pekişmiş oldu. DeSantis’in karizmasının ise öne çıkan isimlerin düşük performansının üzerinde olduğu bir gerçek. Öte yandan liberal medya kendisi fazla popülist olmakla eleştiriyor. Seçim konuşmalarından birinde 90 saniyede 10 kez ‘Tanrı’ kelimesini kullanarak ve İncil’e sayısız referanslar vererek kendisini tabiri caizse seçilmiş bir ‘muhafazakar bir süperkahraman’ olarak göstermesi popülizminin örneklerinden biri.

Sadece Florida seçimlerini kazanmakla kalmayan ‘siyasi haritayı yeniden şekillendiren’ DeSantis’in başarısı elbette kendisinin 2024 adaylığına ilişkin çok güçlü bir sinyal olarak yorumlanıyor. Hatta muhafazakar medya organlarından New York Post, seçimlerin ertesi günü DeSantis’in zafer resmiyle birlikte manşetinde Florida’daki Hispanik nüfusa atıf yaparcasına İspanyolca olarak ‘Gelecek’ ifadesini kullandı. Trump’ın Cumhuriyetçi Parti’nin imajını aşağı çektiğini düşünen muhafazakarlar DeSantis’in bir an önce adaylığını açıklaması gerektiğini düşünüyor. Muhtemel bir Trump-DeSantis rekabetine karşı Beyaz Saray’ın yorumu ise gecikmedi, Biden ‘onların mücadelelerini izlemek eğlenceli olurdu’ dedi. Önümüzdeki dönemde adını daha fazla duyurmak için eyalet dışı siyasi temaslarda bulunacağı tahmin edilen DeSantis’in adaylığını ilan etmeden önce partisiyle de ilişkilerini kuvvetlendirmesi gerektiği belirtiliyor.