Blinken’den F-16 Açıklaması

Dışişleri Bakanı Antony Blinken, “2023’te Amerikan Diplomasisinin Durumu: Artan Çatışmalar, Bütçe Zorlukları ve Büyük Güç Rekabeti” başlıklı Senato Dış İlişkiler Komisyonu’ndaki oturumda Türkiye’ye olası F-16 satışı ile Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılım protokolü gibi muhtelif konularda açıklamalarda bulundu. Komisyon Başkanı Bob Menendez ve diğer katılımcıların sorularını yanıtlayan Blinken, Türkiye’ye geliştirilmiş F-16 savaş uçakları ve modernizasyon kitleri satışının onaylanması gerektiğini düşündüklerini dile getirdi. Rusya’dan S-400 alması sebebiyle F-35 programından çıkarılan Türkiye, ABD’den 40 adet F-16 savaş uçağı ve 80 adet de modernizasyon kiti satın almak üzere 2021 yılının Ekim ayında talepte bulunmuştu. Biden yönetimi Türkiye’ye F-16 satışına destek veren açıklamalarda bulunuyor ancak satışın gerçekleşmesi için Kongre’nin onayı gerekiyor.

Senato oturumunda Türkiye karşıtlığıyla bilinen Senatör Menendez, Türkiye’nin NATO’nun genişlemesine yönelik tutumundan Rusya ile ilişkilere ve insan hakları siciline kadar pek çok konuda sert eleştirilerde bulunarak, “Türkiye’nin F-16’ları almayı hak etmediğini” düşündüğünü söyledi. Türkiye’yi “zor bir müttefik” olarak tanımlayan Blinken ise Türkiye’nin geliştirilmiş F-16’ları ve modernizasyon kitlerini alması gerektiğini düşündüklerini dile getirerek, “Bu NATO ittifakı için önemli. Aynı zamanda müttefikler arasında, yani Türkiye ve Yunanistan arasındaki gerilimin giderilmesi ve bu iki ülkenin durumu gerginleştirecek eylem ve söylemlerde bulunmamaları için de çaba sarf ediyoruz” ifadelerini kullandı. Blinken, NATO müttefikleri olarak Yunanistan ve Türkiye’nin ittifak içinde uyumlu bir şekilde faaliyet gösterebilmeleri için gereken ekipmana sahip olmalarının önemine vurgu yaparak bu ekipmanların iki ülke arasındaki anlaşmazlıklarda kullanılmaması gerektiğini savundu.

Türkiye’ye F-16 satışı uzunca bir süredir Başkan Biden ve Kongre’deki Demokratlar arasında dış politika konusundaki en ciddi anlaşmazlıklardan biri olarak ön plana çıkıyordu. Biden satışa onay verirken bazı Demokrat senatör ve Kongre üyeleri itirazlarını dile getiriyor. Biden, Madrid’de gerçekleştirilen NATO liderler zirvesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmüş ve Türkiye’ye F-16 satışı konusuna olumlu baktığını dile getirmişti. Biden yaptığı açıklamada, “Türkiye’ye F-16 uçaklarını satmalıyız. Bunu yapmamak bizim çıkarımıza değil. Aralık’tan beri tutumumu değiştirmediğimi kendilerine ifade ettim. Bir karşılık da olmadığını ve sadece satmamız gerektiğini söyledim. Bunu yapabilmek için ihtiyacım olan şey Kongre onayı. Bu onayı alacağımızı düşünüyorum” şeklinde konuşmuştu.

Senatör Bob Menendez ile Senatör Chris van Hollen’ın daha önce Senato’ya sunduğu F-16 satışına ilişkin kısıtlayıcı maddeler geçen ekim ayında tasarının Senato versiyonundan çıkarılmış ve bu gelişme Türkiye’ye F-16 satışının önünün açılması şeklinde yorumlanmıştı. Menendez’in sunduğu maddelere göre, Başkan Biden Türkiye’ye satılacak savaş uçaklarının Yunanistan hava sahasını ihlal etmeyeceğine ve ABD’nin çıkarlarına uygun olacağına dair garanti vermek zorundaydı. Temsilciler Meclisi’nde kabul edilen maddelerde de Silah İhracatı Kontrol Yasası kapsamında Türkiye’ye yeni F-16 satışının yapılmaması ve F-16 modernizasyon kitlerinin satılmaması hükmü konulurken, bu maddenin muafiyetinin ancak “ABD’nin ulusal güvenlik menfaatlerinin gerektirdiği durumlarda ve Türkiye’nin satın alacağı silahlarla Yunan hava sahasını ihlal etmeyeceği yönünde garanti vermesiyle” mümkün olabileceği belirtiliyordu.