Cumhuriyetçi Parti Yılın Son Münazarasını Yaptı

Cumhuriyetçi Parti’nin 2024 başkanlık seçimlerinde aday göstereceği ismi belirlemek üzere yaptığı münazara serisinde yılın son etkinliği Alabama Üniversitesi’nde gerçekleşti. Münazarada Florida Valisi Ron DeSantis, ABD eski Birleşmiş Milletler Temsilcisi Nikki Haley, Milyarder Vivek Ramaswamy ve eski New Jersey Valisi Chris Christie iki saat boyunca kıyasıya mücadele etti. Tartışma oldukça mühimdi zira adayların kampanyalarının kaderini belirleyecek Iowa ön seçimlerine altı haftadan az bir süre kaldı. Adaylar morallerini yüksek tutmaya çalışsalar da aslında Cumhuriyetçi Parti desteğinin %50’den fazlası salonda temsil edilmiyordu. Eski Başkan Trump diğer münazaralarda olduğu gibi geceye katılmamayı tercih etti ve anketlerdeki büyük üstünlüğü devam ediyor. Eski Başkan, FiveThirtyEight sitesinin  yayınladığı anket ortalamalarına göre açık ara önde.

Buna rağmen rakiplerinin birçoğu Trump’ı eleştirmekten kaçınıyor. Konuya ilginç bir yaklaşım Eski New Jersey valisi Christie’den geldi. Christie, diğer adayların Trump’ı doğrudan karşılarına almaktan kaçınmalarının Trump’ın başkan yardımcısı adayı olma şanslarını yitirmemek ve 2028 başkanlık şansından uzaklaşmamak istemelerinden kaynaklandığını öne sürdü. Christie, “Bir diktatör, bir zorba olan, zaman içinde kendisine iyi hizmet etmiş olsun olmasın, kendisiyle aynı fikirde olmayan herkese saldıran biri hakkında gerçekleri söylediğinizde, bu üçünün neden bu konuda bir şey söylemekten çekindiğini anlıyorum. Belki de geleceğe yönelik beklentileri olduğu içindir; belki bu beklentiler şu anda, belki de dört yıl sonradır. Ama işin aslı şu ki, gerçeğin söylenmesi gerekiyor” şeklinde konuştu. Christie’nin bu yorumuna rağmen rakipleri cevap vermemeyi tercih etti.

Tartışmanın ilerleyen bölümlerinde diğer isimler Trump’a yönelik sınırlı da olsa bazı eleştirilerde bulundu. Haley, Eski Başkan’ın Çin’e karşı yeterince sert davranmadığını savundu. DeSantis ise daha önce Trump’ın 2016 kampanyasında verdiği ABD’nin güney sınırına örülecek duvarın parasını Meksika’ya ödetme sözünü yerine getirmediğini söyledi. Ancak sadece Christie Trump’a mütemadiyen saldırdı ve kapanış konuşmasında Trump’ın 2024 seçimlerinde oy kullanmasına izin verilmeyeceğini çünkü “o tarihten önce ağır suçlardan hüküm giyeceğini” söyledi. Ancak Trump’ın parti içi popülerliğini kanıtlarcasına Christie’nin bu sözleri seyirciler tarafından yuhalandı.

Bu tartışmanın yükselen ismi Haley oldu denebilir. Haley’nin yarışta öne çıkmaya başladığının en açık işareti ise diğer isimlerin en çok saldırdığı kişi olmasıydı. DeSantis, Haley’yi cinsiyet konularıyla ilgili bir tartışmanın içine çekti. Ramaswamy ise Haley’yi bir zamanlar yönettiği eyalette büyük bir üretim tesisi bulunan Boeing’in yönetim kurulunda görev yaptığı için yolsuzlukla itham etti. DeSantis ve Ramaswamy, Haley’nin son zamanlarda artan kampanya bağışçısı iş adamlarının üzerinden ağır eleştiriler yöneltti. Bahsettikleri isimler arasında LinkedIn’in kurucu ortağı Reid Hoffman, BlackRock CEO’su Larry Fink ve hatta bir süper PAC’a 250.000 dolar gönderen Demokrat bir bağışçı vardı. Tartışmanın ilerleyen bölümlerinde Ramaswamy, üzerine “Nikki = Yolsuz” yazdığı not defterini kaldırdı.

Yakın zamanda muhafazakar bir grup olan Americans for Prosperity’nin de desteğini alan Haley ise nereden gelirse gelsin kampanya bağışlarını memnuniyetle karşıladığını ancak bunun başkan olarak izleyeceği politikaları belirlemesine izin vermeyeceğini söyledi. Rakiplerini ikiyüzlülükle itham eden Haley, eğer teklif edilseydi rakiplerinin de bu paraları kabul edeceğini söyledi. Buna delil olarak ise DeSantis’in Haley bağışçısı American for Prosperity’nin desteğini almak için daha önce girişimlerde bulunmasını gösterdi.

DeSantis bu zamana kadar argümanlarını kendisinin seçilebilir aday olmasına, ABD sınır politikasına ve ekonomi  konularına dayandırıyordu. Bu sefer kendisini ülke çapında üne kavuşturan kültür savaşlarına ve bazı muhafazakar hassasiyetlere değindi. DeSantis, “Florida’da küçüklerin cinsiyetlerinin değiştirilmesini engellemek için bir yasa tasarısı hazırladım. Haley ise bu tasarıya karşı çıkıyor. Kaldırdığım uygulamanın iyi bir şey olduğunu ve yasaların buna karışmaması gerektiğini düşünüyor.” Haley Haziran ayında yaptığı bir röportajda yasaların bu işin dışında kalması gerektiğini söylemişti. Haley’ye göre “bu ebeveynlerin halletmesi gereken bir iş ve daha sonra çocuk 18 yaşına geldiğinde, daha kalıcı bir değişiklik yapmak isterlerse, bunu yapabilirler.”

Christie ise istediği akışı bir türlü yakalayamamış görünüyor. Eski vali rakiplerini olgunlaşmamış, sinir bozucu ve bu iş için hazır olmayan kişiler olarak tasvir etti. Christie adaylığı kazanmaktan oldukça uzak olsa da özellikle DeSantis ve Ramaswamy’nin işini daha zor hale getiriyor. Christie, DeSantis’i çok hayati soruları yanıtlamakta isteksiz olmakla suçladı. DeSantis’e başkan olarak Hamas’ın elindeki Amerikalı rehineleri kurtarmak için Gazze’ye ABD askerleri gönderip göndermeyeceği sorulduğunda Christie söze dahil oldu. DeSantis’in kaçınması üzerine “Amerika Birleşik Devletleri Başkanı olduğunuzda, bu soruya cevap verip vermeme gibi bir seçeneğiniz olmayacak” dedi.

Gelinen aşamada adayların hiçbiri Trump’ın gölgesinden çıkabilecek bir ivme yakalayamadı. Ancak bu münazaraların boşu boşuna yapıldığı anlamına gelmiyor. Christie’nin dediği gibi tartışmadaki isimlerden birinin önümüzdeki günlerde Trump’ın başkan yardımcılığına aday gösterilmesi şaşırtıcı olmayacaktır. Bununla birlikte Trump’ın hukuki süreçlerinin başkan adaylığına bir engel oluşturması durumunda uzak bir ikincilik bile anlamlı bir hale gelebilir.