Elon Musk Washington’a Veda Etti

Elon Musk, Trump yönetiminde uzun süre etkili bir pozisyonda görev aldıktan sonra siyasetten uzaklaşacağını açıkladı. Başkan Trump’ın seçim kampanyasında büyük rol alarak önemli bir siyasi figür haline gelen Musk, Trump’ın zaferiyle birlikte işadamı kimliğini bir kenara bırakıp hükümette aktif görev üstlendi. Hükümette Verimliliği Sağlama Departmanı (DOGE) başkanı olarak, federal kurumları denetleyen ve tasarruf tedbirleri kapsamında işten çıkarmalar için altyapı oluşturan Musk, şirket modeliyle hareket ederek verimliliği artırmayı amaçladı. Bu süreçte, başta Demokratlar olmak üzere bazı Cumhuriyetçiler tarafından da eleştirilen Musk’ın popülaritesi önemli ölçüde düştü. Son haftalarda Trump yönetimine yönelik eleştirilerde de bulunmaya başlayan Musk, yönetimdeki rolünü sona erdirdiğini açıkladı. Resmi olarak görevi bırakmış olsa da, verimlilik üzerine inşa etmeye çalıştığı modelin etkisi uzun süre Washington’da hissedilebilir. Musk’ın siyasi kariyerine nasıl bir yön vereceği ise henüz belirsizliğini koruyor. 

Musk, sosyal medya platformu  üzerinden yaptığı açıklamada, “Yazılı olarak belirlenen Süreli Hükümet Çalışanı olarak görevim sona eriyor ve gereksiz harcamaları azaltma fırsatını bana veren Başkan Trump’a teşekkür ederim,” diyerek görev süresinin sonlandığını duyurdu. Musk, DOGE misyonunun, hükümetin her alanında bir yaşam tarzı haline gelerek güçleneceğini belirtti. DOGE fikri, ilk olarak Musk tarafından 2023 yılında Silikon Vadisi’nde katıldığı bir toplantıda gündeme getirildi. Federal hükümetin atıl kalan yapısını dinamik bir şekilde değiştirip verimliliği artırmayı amaçlayan proje, Trump ve Cumhuriyetçiler için büyük bir fırsat sundu. Federal kurumlarda Trump siyasetine yakın olmayanların çalışanların işten çıkarılması için meşru bir zemin oluşturan DOGE, Cumhuriyetçiler için önemli bir stratejik adım oldu. DOGE, federal kurumların kabul görmüş birçok temayülünü göz ardı ederek, daha önce görülmemiş uygulamalara imza atılmasına neden oldu.

Musk’ın Beyaz Saray’daki 130 günlük görev süresi, Trump yönetimi üzerinde kalıcı etkiler bıraktı. Musk’ın tasarruf hedefiyle başlattığı planlar, ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı ve Tüketici Mali Koruma Bürosu gibi kurumların kapatılmasını ve 2 trilyon dolar tasarruf yapılmasını içeriyordu. Ancak, bu süreç Trump yönetiminin hedeflediği gibi sorunsuz ilerlemedi ve birçok siyasi ve hukuki engelle karşılaştı. Özellikle sosyal güvenlik sistemine yönelik reform çabaları büyük engellerle karşılaştı ve mahkeme kararlarıyla iptal edildi. Musk, hükümet içinde görevine devam ettiği esnada Cumhuriyetçi Parti içinde daha güçlü bir yer edinmek için Wisconsin Anayasa Mahkemesi seçimlerinde kampanya yürütse de başarılı olamayarak siyasi kariyerinde olumsuz bir etki bıraktı. Ayrıca katıldığı mitinglerde kullandığı ifadeler ve hareketleriyle de eleştirilmişti. Trump’ın seçim zaferinin ardından katıldığı bir mitingde Nazilere özgü selam yaptığı gerekçesiyle kamuoyunun tepkisini çekmişti.

Musk, federal çalışanlara aylarca ücretli izin ya da işten çıkarılma tehdidi sunarak büyük bir etki yaratmıştı. Bu teklif, binlerce federal çalışanın erken emekli olmasına veya görevden ayrılmasına neden oldu. Ancak, söz konusu uygulamalar pek çok kamu çalışanının hayatını olumsuz etkiledi ve farklı politik görüşlerden birçok kişi tarafından eleştirilmesine neden oldu. Musk’ın hükümetteki zamanının sonunda elde ettiği sonuçlar, Trump yönetimi için büyük bir zafer olarak görülse de, Musk’ın kararları siyasi kutuplaşmaya da yol açtı. Son yapılan kamuoyu araştırmalarına göre, Musk’ın popülaritesi son aylarda belirgin bir şekilde düşüş gösterdi. Amerikalıların sadece %33’ü Musk’ı olumlu bir şekilde değerlendirirken, bu oran Aralık ayında %41 seviyesindeydi. Musk’ın siyasete etki etmek amacıyla başlattığı süreç, sahip olduğu firmaları da olumsuz etkiledi; federal çalışanlara destek mitinglerinde Musk hedef haline gelirken, Tesla araçlarına yönelik boykot çağrıları etkili oldu.

Musk, Washington’dan ayrılma sinyallerini son haftalarda vermeye başlamıştı. Trump’ın politikalarına yönelik hayal kırıklıklarını dile getiren Musk, Trump’ın uygulamaya çalıştığı büyük harcama paketine karşı çıkarak, bunun bütçe açığını artıracağını ve DOGE ekibinin hedeflerine zarar vereceğini belirtti. Bu eleştiriler, Musk’ın siyasetten uzaklaşma kararını hızlandırdı. Ayrıca, Musk’ın OpenAI’ya karşı söylemlerine rağmen Trump yönetiminin OpenAI CEO’su Sam Altman’ı Körfez turuna dahil etmesi ve OpenAI’ın Birleşik Arap Emirlikleri ile anlaşma yapması, Musk ile Trump arasındaki yol ayrımına işaret ediyordu. Musk, kendi yapay zeka şirketini ön planda olması gerektiğini savunarak, OpenAI’yı engellemeye çalışsa da herhangi bir netice elde edemedi. Daha önce de hükümetin Tesla ve SpaceX gibi şirketlerle var olan sözleşmeleri gündeme getirilerek, etik açıdan sıkıntılı bir durum olduğu eleştirileri yapılmıştı.

Cumhuriyetçi Parti içerisinden gelen tüm eleştirilere rağmen Musk’a uzun süre destek veren Trump, Musk’ın son süreçteki eleştirilerine yönelik herhangi bir cevap vermedi ancak Musk’ın eleştirdiği son bütçe anlaşmasını savunmaya devam etti. Cumhuriyetçiler de isim vermeden Musk’ın son eleştirilerine karşılık verdi. Trump’ın danışmanlarından ve hükümetin önemli figürlerinden Stephen Miller, mevcut tasarının bütçe açığını kapatacağına işaret ederek Musk’a cevap verdi. 

Musk’ın Washington’daki görev süresi sona ermiş olsa da, politik ve iş dünyasındaki etkileri devam ediyor. Musk’ın gelecekteki siyasi bağışlarında ne gibi değişiklikler olacağı ise belirsizliğini koruyor. Geçtiğimiz başkanlık seçimlerinde 290 milyon dolar harcadığını açıklayan Musk, gelecekte politikaya ayıracağı parayı azaltacağına dair açıklamalarda bulundu. Musk,  sahip olduğu X platformu üzerinden yaptığı siyasi paylaşımlarla Trump’a önemli bir alan açmıştı. Musk’ın görevden ayrılmasının ardından sosyal medya gücünü nasıl kullanacağı ve Trump yönetimine karşı nasıl bir pozisyon alacağı hala belirsizliğini koruyor. Bununla birlikte Musk’ın Washington’da istediğini bulamadığı ve büyük bir hayal kırıklığı yaşadığı söylenebilir.