Florida’nın Kürtaj Yasağı Biden’ın Elini Güçlendiriyor

Florida Eyalet Yüksek Mahkemesi Pazartesi günü tartışmalı kürtaj yasasının 1 Mayıs 2024 itibariyle yürürlüğe girmesine onay verdi. Hamileliğin altıncı haftasından sonra kürtaj yaptırmayı yasaklayan yeni yasanın yanı sıra Yüksek Mahkeme Floridalıların eyalet anayasasında kürtaj ile ilgili düzenlemeler yapması için referandum yapılmasını onayladı. 5 Kasım’da ABD başkanlık seçimleri ile birlikte yapılacak referandumda Floridalı seçmenler kürtaj hakkının genişletilmesine yönelik anayasa önerisini oylayacak. Tartışmalı kürtaj kısıtlaması Florida’da başkanlık yarışının kaderini de değiştirebilir. Başkan Biden’ın kampanya ekibi, kürtaj yasaklarını ön plana çıkararak kadınları mobilize edip Trump’ı ve Cumhuriyetçileri köşeye sıkıştırmayı umuyor. 

Özellikle son yıllarda kürtaj konusunda Amerika genelinde devam eden tartışma derinleşiyor. Haziran 2022’de, ABD Yüksek Mahkemesi, yaklaşık 50 yıl boyunca anayasal olarak korunan hamileliğin ilk üç aylık dönemindeki kürtaj hakkının temelini oluşturan Roe v. Wade kararını resmen iptal ederek tartışmalı bir karara imza atmıştı. Muhafazakar Cumhuriyetçiler insan yaşamının korunması gerektiğini savunarak kürtaj yasakları konusunda sert adımlar atıyor. Popülist çıkışlarıyla ön planda olan Florida Valisi Ron DeSantis de geçtiğimiz yıl, gebeliğin altıncı haftasından sonra kürtaj yaptırmayı yasaklayan yasa tasarısını imzalamıştı. Yeni yasa tasarısı hamile kadınların sadece hayati tehlike yahut gebeliğin kriminal bir vaka sonrasında ortaya çıkması durumunda 15. haftaya kadar kürtaj yaptırmalarına izin veriyor. 

Mahkeme yasağın 1 Mayıs itibariyle uygulanmasına onay verirken ayrı bir kararla kürtaj yasağını savunanları üzdü. Mahkeme, referandum ile Florida’da kürtaj hakkını koruyacak bir eyalet anayasası değişikliği yapılabileceğine hükmetti. Değişiklik metninde “hiçbir yasa, hastanın sağlığını korumak için gerekli olduğunda kürtajı yasaklayamaz, cezalandıramaz, geciktiremez veya kısıtlayamaz” ifadelerine yer verildi. Florida’da anayasa değişikliklerinin onaylanması için seçmenlerin en az yüzde 60’ının desteği gerekiyor. Kasım ayında seçmenler bu değişikliğe izin verirse Mayıs ayında uygulanmaya başlayacak kürtaj yasağı iptal edilebilir. Mahkemenin referandum kararını eleştiren DeSantis, referandumda karşı oy kullanma çağrısı yaptı. Florida Yüksek Mahkemesi’nde görev yapan yedi yargıçtan beşini atayan DeSantis için mahkemeden çıkan karar büyük bir hayal kırıklığı oldu. 

Hem Biden hem de Trump mahkemenin kürtaj yasağının uygulanmasına ilişkin kararına tepki gösterdi. Trump, kararla ilgili önümüzdeki hafta kapsamlı bir açıklama yapacağını açıklarken kampanya danışmanlarından Brian Hughes, son gelişmelerden sonra Trump’ın kürtajı savunmadığını ancak eyaletlerin kendileri hakkında karar vermelerini desteklediğini ifade etti. Trump daha önce DeSantis’in altı haftalık kürtaj yasağı ile ilgili olarak “korkunç bir şey ve korkunç bir hata” yorumunu yapmıştı. Geçtiğimiz haftalarda katıldığı bir radyo programında da 15 haftalık kürtaj yasağının makul seviyelerde olabileceğini ifade etmişti. Trump kampanya sürecinde de kürtaj konusunu arka planda tutarak seçmenlerin kürtaj yasakları sebebiyle Biden’a oy vermesini engellemeye çalışıyor. 

Başkan Biden, Florida Yüksek Mahkemesi’nin verdiği karardan sonra Beyaz Saray üzerinden yaptığı açıklamada, “Cumhuriyetçi Vali DeSantis ve mahkeme tarafından alınan radikal yasak kararı ile milyonlarca kadının sağlığı riske atılmaktadır. Başkan Yardımcısı Harris ve ben, üreme özgürlüğü konusunda Floridalı kadınlar da dahil olmak üzere tüm Amerikalıların yanındayız. Florida’da ve ülke genelinde üreme özgürlüğünün korunmasına yönelik kararlılığımızı sürdürüyoruz ve Kongre’ye Roe v. Wade’in her eyalette yeniden tesis eden bir yasa çıkarması çağrısında bulunmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı. 

Biden’ın kampanya yöneticisi Julie Chavez Rodriguez, Florida’da uygulanacak kürtaj yasaklarından sonra 2024 başkanlık seçimini kazanmak için 2020’den daha güçlü bir pozisyona sahip olduklarını belirtti. Florida’da sadece kürtaj kısıtlamalarını hedefe almayacaklarını aynı zamanda hassas konular arasında yer alan artan silah şiddeti, sansürlenen kitaplar, sağlık hizmetleri ve cinsel yönelimlerin kısıtlanması gibi konularda da kampanya yürüteceklerini açıkladı.  Demokratların Trump karşıtlığı üzerinden ilerletmeye çalıştıkları kampanya sürecinde Florida’nın uygulayacağı kürtaj yasağı Trump kampanyasının ciddi bir şekilde güç kaybetmesine neden olabilir.  Geçtiğimiz aylarda da Roe v. Wade davasının 51. yıl dönümünde Başkan Biden ve Başkan Yardımcısı Harris kapsamlı bir ulusal kürtaj düzenlemesi açıklayarak kürtajı kampanyanın temel konularından biri haline getirmeye çalışmıştı.

Kürtaj yasağının 2024 başkanlık seçimlerine nasıl etki edeceği bilinmiyor ancak Florida özelinde düzenlenecek referandumun seçime katılımı artırması muhtemel görünüyor. ABD siyasi tarihinde başkanlık yarışının en çekişmeli geçtiği eyaletler arasında yer alan Florida’da son seçimlerde Cumhuriyetçilerin bariz bir üstünlüğü var. 2020 başkanlık seçimlerinde Trump, Biden’ın yüzde 47,9 oy oranına karşılık yüzde 51,2 oy oranı ile Florida’daki seçimi kazanmıştı. Cumhuriyetçi Vali Ron DeSantis de valilik yarışını %59,4 gibi ezici bir oy oranı ile kazanmıştı. Eyaleti kazanan son Demokrat Partili başkan adayı, 2012’de Barack Obama olmuştu. Kürtaj konusunda şu ana kadar uygulanan en kısıtlayıcı yasak olarak tarihe geçen yasa, Florida’nın başkanlık yarışında tekrar çekişmeli bir eyalete dönmesine neden olabilir. 

Kürtaj konusunda kamuoyunun görüşlerinin önemini vurgulayan anket çalışmaları, bu meseledeki genel eğilimleri göstermesi açısından önem taşıyor. Gallup tarafından yapılan bir ankete göre, Amerikalıların %34’ü kürtajın her koşulda yasal olması gerektiğini, %51’i ise yalnızca belirli koşullarda yasal olması gerektiğini ifade ediyor. Ankete katılan Amerikalıların sadece %13’lük bir kısmı ise, kürtajın her koşulda yasadışı kabul edilmesi gerektiğini belirtiyor. Bu şartlar altında kürtaj hakkına erişim tartışmalarının ve getirilen yasaklamaların başkanlık seçimleri için önemli bir etkiye sahip olması bekleniyor. Trump ve kampanya ekibinin kürtaj yasakları konusunda nasıl bir çıkış yolu bulacağı henüz bilinmiyor.