ABD’den Rusya’ya Yeni Yaptırımlar
Başkan Biden, 2020 başkanlık seçimlerine müdahale girişiminde bulunması ve büyük çaplı siber saldırı düzenlenmesinde dahli olduğu gerekçesiyle Rusya’ya yeni yaptırımlar uygulanacağını açıkladı. Biden 10 Rus diplomatın sınır dışı edileceği ve Rusya’da yaklaşık 30 kişi ve şirkete bir dizi yeni yaptırım uygulanacağını belirtti. Biden, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le 13 Nisan’da yapmış olduğu telefon görüşmesini hatırlatarak Washington yönetiminin Rusya’ya yönelik daha ileri uygulamalara gidebileceği konusunda Putin’i bilgilendirmiş olduğunu belirtti ama “orantılı olmayı tercih ettim” diyerek gerekirse yaptırımların daha da sertleştirilebileceği sinyalini verdi. Rusya ile çatışma veya gerilimin tırmandırılmasından yana olmadıklarını istikrarlı ve öngörülebilir bir ilişki içerisinde bulunmak istediklerini söyleyen Biden, ülke çıkarına olan konularda Rusya ile birlikte çalışmaya hazır olduklarını, aksi takdirde misliyle yanıt verileceğini ifade etti.
Biden yönetiminden yapılan açıklamaya göre 2020 başkanlık seçimlerine müdahale girişiminde bulunmakla suçlanan 32 kişi ve kuruluşa ilave olarak Rusya’nın siber faaliyetlerini destekleyen altı şirkete karşı yaptırım kararı alındı. ABD ayrıca Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesiyle bağlantılı sekiz kişi ve kuruluşa da yaptırım uygulanmasını kararlaştırdı. Yapılan açıklamada sınır dışı edilmelerine karar verilen 10 Rus diplomat arasında Rus istihbarat hizmetleri temsilcilerinin de olduğu kaydedildi. ABD’li yetkililer, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in eski Başkan Donald Trump’ın 2020 başkanlık seçimlerini kazanmasına yardım etmek için bir etki operasyonu düzenlenmesine onay verdiğini iddia etmişti.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken de yaptırımlarla ilgili olarak Rus hükümetini SolarWinds siber saldırıları, Rusya’nın Afganistan’daki Amerikan askerlerinin başına ödül koyması ve 2020 ABD başkanlık seçimlerine müdahale gibi konularda sorumlu tuttuklarını açıklayarak yaptırım kararı aldıklarını ve Rus makamlarını, Rusya’nın eylemleriyle ilgili endişe duydukları ve buna yanıt olarak attıkları adımlar konusunda bilgilendirdiklerini ifade etti. Blinken, bu yaptırımların “Rusya’nın benzer kötü amaçlı faaliyetler için kullandığı kaynaklarını azaltacağını” savundu. Blinken ayrıca Rusya’nın muhalif lider Aleksey Navalny’yi zehirleme girişimi ve ardından tutuklaması nedeniyle 2 Mart’ta yaptırım uyguladıklarını hatırlatarak, Navalny’nin sağlık durumundan endişe duyduklarını söyledi ve “Navalny’yi hemen serbest bırakma” çağrısında bulundu. Washington yönetimi geçen ay Navalny’nin zehirlenmesi ve tutuklanması nedeniyle Rusya’yı kimyasal silah kullanmakla suçlayarak yaptırım kararı aldığını açıklamıştı. Katıldığı bir televizyon programındaRusya’nın Ukrayna sınırına asker yığması konusuna da değinen Blinken gerilimin tırmanmasından endişe duyduklarını belirterek, “Ukrayna sınırında, Rusya’nın Kırım’ı 2014 yılında işgal etmesinden bu yana görülen en fazla asker yığınağı var. Bu nedenle de Avrupa’daki ortaklarımız ve müttefiklerimizle yakın temas ve iş birliği halindeyiz” dedi. Blinken, “Başkan Joe Biden Rusya konusundaki tavrı net. Eğer Rusya saldırgan bir şekilde hareket ederse bunun bedeli ve sonucu olur” ifadesini kullandı.
ABD Hazine Bakanlığının Rusya’ya yönelik yaptırımlarla ilgili açıklamasında, 14 Haziran tarihi itibariyle Rusya Merkez Bankası, Rusya Ulusal Varlık Fonu veya Rusya Maliye Bakanlığı tarafından ihraç edilen tahviller için ABD finans kuruluşlarının birincil piyasaya katılımının genel olarak yasaklanacağı duyuruldu. Böylece bahsi geçen mali kurumlar tarafından ihraç edilecek ruble cinsinden veya ruble dışı tahvillerin ABD’li finans kuruluşları tarafından alınmasına yasak getirilmiş oldu. ABD’li finans kurumlarının bu üç kuruluşa borç vermesinin engelleneceği belirtilen açıklamada Ağustos 2019’dan beri yürürlükte olan Rus devlet borcundaki belirli işlemler üzerindeki mevcut yasakların genişletilmiş olacağı kaydedildi. Açıklamada, bunlara ek olarak Rusya İstihbarat Servisi’nin siber eylemlerini destekleyen 6 teknoloji şirketinin de yaptırım listesine alındığı ifade edildi. Hazine Bakanlığından yapılan diğer bir açıklamada da 2020 başkanlık seçimlerine müdahale etmeye çalışan 16 yayın kuruluşu ve 16 kişiye yaptırım uygulanacağı belirtildi. Açıklamada yaptırım getirilen yayın kuruluşları Rusya İstihbarat birimleriyle bağlantılı dezenformasyon organları olarak nitelendirildi. Ayrıca, Rusya’nın Ukrayna’ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti’ni ilhakıyla ilgili 5 Rus yetkili ile 3 kuruluşun da yaptırım listesine alındığı kaydedildi. Kırım yarımadasını fiziksel olarak Rusya’ya bağlayan Kerç Köprüsü’nün yapımında yer alan şirketler ve bazı Kırımlı yetkililer de yaptırım listesine dahil edildi.
Washington yönetiminin uzun süredir Rusya’nın dahli bulunduğu ileri sürülen SolarWinds siber saldırılarına karşılık vermesi bekleniyordu. Geçen yıl aralık ayında aralarında ABD Ticaret, İç Güvenlik ve Savunma Bakanlıklarının da bulunduğu çok sayıda hassas kurum ve kuruluşa yabancı bir hükümete bağlı hackerlar tarafından SolarWinds yazılımına kötü amaçlı kod yerleştirerek siber saldırılar yapıldığı ortaya çıkartılmıştı. Amerikan istihbarat kurumları son derece ustaca gerçekleştirildiğini belirttikleri siber saldırıdan Rusya’yı sorumlu tutmuştu. ABD güvenlik ve istihbarat birimleri Federal Soruşturma Bürosu (FBI), Siber Güvenlik ve Altyapı Güvenli Ajansı (CISA), Ulusal İstihbarat Direktörlük Ofisi (ODNI) ve Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) siber saldırıları araştırmak ve sebep olduğu sorunları çözmek için “Siber Birleşik Koordinasyon Grubu (UCG)” adı verilen bir “görev gücü” kurulduğu ve olayın boyutlarının anlaşılması için çalışıldığı açıklamıştı. UCG’nin yaptığı açıklamada da “Üst Düzey Süreğen Tehdit” (APT) olarak tanımlanan siber saldırıların arkasında Rus kökenli aktörlerin olduğu belirtilmişti. ABD’li yetkililer olayın sabotaj veya zarar vermeden ziyade devam etmekte olan bir istihbarat toplama faaliyeti olduğunu kanısında olduklarını açıklamış özellikle hükümet sırlarını ele geçirmenin hedeflendiğini belirtmişti. Saldırı hem tedarik zincirindeki hassasiyetleri hem de başta “Einstein“ sistemi olmak üzere ABD siber savunma alt yapısındaki zayıflıklarını ortaya koymuştu. ABD’li yetkililer, halen SolarWinds siber saldırısının etkilerini gidermek için çalışıyor ve olayla ilgili soruşturmalar devam ediyor.
ABD’nin uygulamaya koyduğu yeni yaptırımlara ilgili açıklamada bulunan Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, ABD’nin ülkesine yönelik yeni yaptırım uygulama kararına cevap vereceklerini belirterek, “ABD’nin benzer agresif davranışları kararlı şekilde karşılık görecek.” dedi. ABD’nin Rusya’ya karşı “düşmanca” adımlar attığını belirten Zaharova, “ABD’yi bu konuda defalarca uyardık. Bu adımlar, ülkelerimiz arasındaki çatışma derecesini tehlikeli şekilde artırıyor. Bu çizgi, dünyanın geleceğinde tarihi sorumluluğu olan nükleer güç sahibi iki ülke halklarının çıkarlarını uymuyor.” şeklinde konuştu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Başkanı Joe Biden’ın kısa süre önce telefonda görüştüğünü hatırlatan Zaharova, “Biden, Putin ile telefon görüşmesinde, ikili ilişkilerin iyileştirilmesinden yana olduğunu dile getiriyor ancak eylemleri aksini gösteriyor” ifadesini kullandı. Zaharova konuşmasının sonunda “ABD, Amerikan hegemonyasını dışlayan çok kutuplu dünya gerçeğini kabul etmeye hazır değil. ABD, yaptırım baskısı ve iç işlerimize müdahale etme üzerine oynuyor” ifadelerini kullandı.
