Pandemi 3. Yılına Girerken Normalleşme Sancıları

İki yıl önce tam bu zamanlarda ilan edilen pandemi döneminin öğrettikleri arasında yer alan virüsün kapalı alanlarda yayıldığı bilgisi havalandırma teknolojilerinin önemini her geçen gün arttırıyor. Ateş ölçümleri ve sterilizasyonla geçen iki yılın ardından ofislerine dönen çalışanlar için uzmanların en ısrarlı oldukları tedbirler, aşılama ve kapalı ortamların hava kalitesini yüksek tutmak. Böylelikle tedbirlerin sorumluluğu da bireylerden kurumlara geçmiş oluyor. Nitekim Biden yönetimi, bu ay uygulamaya başlamak üzere işletmelerin, okulların ve diğer tesislerin havalandırma ve filtreleme sistemlerini iyileştirmesine yardımcı olacak adımları özetleyen bir Ulusal Covid-19 Hazırlık Planı yayınladı.

Biden yönetiminin başta 30 milyar dolar olarak belirlenen ve sonrasında 22.5 ve nihayet 15.6 milyar dolara indirdiği Covid paketi henüz Kongre’den geçmedi. Cumhuriyetçiler öncelikle geçtiğimiz dönemde onaylanan pandemi ile mücadeleye ayrılan finansmanın tüketilmesi gerektiği konusunda ısrarcılar. Demokratlar ise özellikle önümüzdeki sonbahar için ulusal ve uluslararası düzeyde test, aşı ve sağlık hizmetlerinde kapasite artırımı gibi pek çok harcama gerekeceği inancındalar. Sağlık Hizmetleri Birimi’nin Kongre’yle paylaştığı verilere göre birimin Şubat ortası itibariyle kamu sağlığı ve sosyal hizmetler için ayrılan acil durum fonu sıfırı tüketti. Beyaz Saray, Kongre üyeleri üzerindeki baskıyı artırma umuduyla önümüzdeki hafta daha fazla Covid-19 yardımı sağlamanın aciliyetini kamuoyu nezdinde vurgulamayı planlıyor.

Pandemi döneminin Amerikan iş gücü açısından en büyük etkilerinden birisi işlerini bırakan milyonlarca Amerikalı oldu. Az bir kısmı emekli olan olan bu kesimin büyük bir kısmı ABD ekonomisinde her geçen gün büyüyen esnek çalışma modelinin bir parçası haline geldi. Bu insanlar serbest çalışma, sözleşmeli işçi olma, veya ticari hayata girme amacıyla maaşlarından vazgeçtiler. Çalışma Bakanlığı’na göre, ülkede herhangi bir tüzel kişiliğe bağlı olmayan serbest meslek sahiplerinin sayısı pandemi öncesine göre 400 bin arttı. 

Kitlelerin, maaş bordrosunun güvencesinden vazgeçerek bu riskli yola girmelerini kolaylaştıran bir sebep de sıcak istihdam piyasası, yani bu insanlar tekrar maaşlı işlerine dönmek isterlerse bunu rahatlıkla yapabileceklerini biliyorlar. Pandemi döneminin bir sonucu olarak bugün ABD’de herhangi bir işi ve iş arayışı olmayan 4.2 milyon kadar insanın mevcut olması personel açığının en önemli sebeplerinden biri. Bununla beraber kendilerini ve çok yeni oldukları teşebbüslerini en çok zorlayan nokta ise yükselen enflasyon. Nitekim enflasyonun %8’lere yaklaştığı günümüzde maaşlı işlerin güvencesine veda etmek pandeminin ilk günlerindeki gibi kolay değil. 

Başta maske olmak üzere pandemi sürecine dair pek çok önlem kaldırılarak kurumların inisiyatifine bırakılırken özellikle eğitim kurumlarında bu serbestleşmenin bir takım zorlukları beraberinde getirdiği görülüyor. Bunun bir sebebi zorunluluğun kalktığı okullarda pek çok öğrenci ve velinin hala maske uygulamasında ısrarcı olması. Örneğin, New York’taki bir ilkokulda öğrencilerin yaklaşık yarısı maskelerini çıkarmamayı tercih ediyor ve bu da eğitimcilerin işini zorlaştırıyor. Rhode Island ve New York’taki ebeveynler, bazı öğrencilerin maske taktığı veya takmadığı için zorbalığa uğradığını ve bu konulara ilişkin hukuki süreç başlatıldığını söyledi. 

Uygulamalardaki bu ara dönemin çeşitli zorluklar yaratmasına rağmen pandemi 3. yılına girerken işlerin büyük oranda iyiye gittiğini söylemek mümkün. Aşı ve testlere erişimin artması, hastaneye yatış ve ölüm oranlarındaki kayda değer düşüş bunun en önemli göstergeleri. ABD’de bu hafta itibariyle nüfusun %1’inden azı yüksek risk bölgelerinde yaşıyor. İki hafta önce bu oran %7 idi. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin tahminleri havaların ısınmasıyla beraber daha da iyimser bir tablo çiziyor. Bu olumlu beklentiler, ABD’nin normal veya en azından normale yakın bir ilkbahar ve yaz geçireceği şeklinde yorumlanıyor. Bununla beraber yeni varyantların ortaya çıkma olasılığı özellikle sonbahar ve kış ile ilgili beklentileri muğlaklaştırıyor.